Bankalar, 2.çeyrekte konut ve taşıt kredilerine uygulanan standartlardaki gevşemenin zayıf şekilde devam edeceğini öngörüyor

Merkez Bankası'nın dönemi "Banka Kredileri Eğilim Anketi" yayınlandı.

 Anket sonuçlarının değerlendirmesi aşağıda yer alıyor:

Bankaların 2025 yılının ilk çeyreğine ilişkin değerlendirmeleri ile 2025 yılının ikinci çeyreğine ilişkin beklentilerini içeren
Banka Kredileri Eğilim Anketi sonuçları incelendiğinde(1)
,
2025 yılının birinci çeyreğinde, bankaların genel olarak işletmelere kullandırdıkları kredilere uyguladıkları standartlarda
bir miktar gevşeme başladığı görülmüştür. Alt kırılımlar incelendiğinde, büyük işletmelere verilen krediler ile yabancı
para cinsinden açılan kredilere uygulanan standartlarda yeniden sıkılaşma başladığı gözlenirken, diğer işletme
kredilerinde gevşeme başladığı görülmektedir. 2025 yılının ikinci çeyreği için bankaların beklentisi, genel olarak
işletmelere verilen kredilere uygulanan standartlarda gevşeme olacağı yönündedir. 2025 yılının ilk çeyreğinde konut ve
taşıt kredilerine uygulanan standartlarda gevşemenin zayıflayarak devam ettiği, diğer bireysel kredi türlerine uygulanan
standartlarda ise gevşeme başladığı görülmüştür. 2025 yılının ikinci çeyreği için bankaların beklentisi, konut ve taşıt
kredilerine uygulanan standartlardaki gevşemenin zayıf şekilde devam edeceği, diğer bireysel kredi türlerine uygulanan
standartlarda ise bir miktar sıkılaşma başlayacağı yönündedir.
Anket sonuçları kredi talebi açısından incelendiğinde, genel olarak işletmelere verilen kredilere olan talepteki artış,
2025 yılının ilk çeyreğinde bir miktar güçlenerek devam etmiştir. Alt kırılımlar incelendiğinde, tüm işletme kredi
türlerine olan talepte artış gözlenmiştir. 2025 yılının ikinci çeyreğinde, genel olarak işletmelere verilen kredilere olan
talepteki artışın güçlenerek devam etmesi beklenmektedir. 2025 yılının birinci çeyreğinde, bir önceki çeyrekte görülen
konut kredi talebindeki azalış yerini tekrar artışa, taşıt kredi talebindeki artış ise yerini tekrar azalışa bırakmıştır. Diğer
bireysel kredi talebinde görülen artış güçlenerek devam etmiştir. 2025 yılının ikinci çeyreği için bankaların beklentisi,
konut ve diğer bireysel kredi türlerine olan talepteki artışın güçlenerek, taşıt kredi talebindeki azalışın ise zayıflayarak
devam edeceği yönündedir.
Bankaların fon sağlama imkânlarının gelişimi incelendiğinde, 2025 yılının ilk çeyreğinde yurt içi ve yurt dışı fonlama
koşullarındaki gevşemenin devam ettiği görülmüştür. 2025 yılının ikinci çeyreği için de yurt içi ve yurt dışı fonlama
koşullarındaki gevşemenin devam edeceği beklenmektedir.

I. Kredilere Uygulanan Standartlar

2025 yılının birinci çeyreğinde, bankaların genel olarak işletmelere kullandırdıkları kredilere uyguladıkları standartlarda bir
miktar gevşeme başladığı görülmüştür. Alt kırılımlar incelendiğinde, büyük işletmelere verilen krediler ile yabancı para cinsinden
açılan kredilere uygulanan standartlarda yeniden sıkılaşma başladığı gözlenirken, diğer işletme kredilerinde gevşeme başladığı
görülmektedir. Para ve tahvil piyasına erişim olanağı standartları gevşetici yönde etkileyen en önemli faktör olurken, bankanın
likidite pozisyonu standartları sıkılaştırıcı yönde etkileyen en önemli faktör olmuştur. 2025 yılının ikinci çeyreği için bankaların
beklentisi, genel olarak işletmelere verilen kredilere uygulanan standartlarda gevşeme olacağı yönündedir.
2025 yılının ilk çeyreğinde konut ve taşıt kredilerine uygulanan standartlarda gevşemenin zayıflayarak devam ettiği, diğer
bireysel kredi türlerine uygulanan standartlarda ise gevşeme başladığı görülmektedir. Konut kredilerinde risk algılaması, taşıt
kredilerinde rekabet baskısı, diğer bireysel kredi türlerinde ise rekabet baskısı ile talep edilen teminatlara ilişkin riskler
standartları gevşetici yönde etkileyen en önemli faktörler olmuştur. 2025 yılının ikinci çeyreği için bankaların beklentisi, konut ve
taşıt kredilerine uygulanan standartlardaki gevşemenin zayıf şekilde devam edeceği, diğer bireysel kredi türlerine uygulanan
standartlarda ise bir miktar sıkılaşma başlayacağı yönündedir

II. Kredi Talepleri
İşletmelerin banka kredilerine olan talebi incelendiğinde, genel olarak işletmelere verilen kredilere olan talepteki artış, 2025
yılının ilk çeyreğinde bir miktar güçlenerek devam etmiştir. Alt kırılımlar incelendiğinde, tüm işletme kredi türlerine olan
talepte artış gözlenmiştir. Satıcıların peşin alımlarda uyguladığı iskonto ve kolaylıklar talebi artırıcı yönde etkileyen en önemli
faktör olurken, sabit yatırıma ilişkin finansman ihtiyacı talebi azaltıcı yönde etkileyen en önemli faktör olmuştur. 2025 yılının
ikinci çeyreğinde, genel olarak işletmelere verilen kredilere olan talepteki artışın güçlenerek devam etmesi beklenmektedir.
2025 yılının birinci çeyreğinde, bir önceki çeyrekte görülen konut kredi talebindeki azalış yerini tekrar artışa, taşıt kredi
talebindeki artış ise yerini tekrar azalışa bırakmıştır. Diğer bireysel kredi talebinde görülen artış güçlenerek devam etmiştir.
Konut kredilerinde konut piyasasına ilişkin beklentiler, diğer bireysel kredilerde ise menkul kıymet alımlarına ilişkin
finansman ihtiyaçları talebi artıran en önemli faktör olurken, taşıt kredilerinde diğer bankalardan sağlanan krediler ile diğer
finansman kaynakları talebi azaltan en önemli faktörler olmuştur. 2025 yılının ikinci çeyreği için bankaların beklentisi, konut
ve diğer bireysel kredi türlerine olan talepteki artışın güçlenerek, taşıt kredi talebindeki azalışın ise zayıflayarak devam
edeceği yönündedir.

III. Kredi Koşul ve Kuralları
İşletmelere kullandırılan kredilere uygulanan koşul ve kurallara bakıldığında, ortalama krediler üzerindeki kâr marjında bir
süredir görülen artışın yerini azalışa bıraktığı, daha riskli krediler üzerindeki kâr marjındaki artış seyrinin ise devam ettiği
gözlenmiştir. Teminat ihtiyacı, kredi sözleşmesi özel koşulları ve vadeye ilişkin koşul ve kuralların sıkılaştığı görülmüştür.
Bireysel kredilere uygulanan koşul ve kurallar incelendiğinde, ortalama ve daha riskli krediler üzerindeki kâr marjlarında konut
kredilerinde görülen azalış ile diğer bireysel kredilerde görülen artış bu çeyrekte de devam etmiş, taşıt kredilerinde ise söz
konusu kâr marjları temelde aynı kalmıştır. Taşıt ve diğer bireysel kredi türlerinde vadeye ilişkin koşul ve kurallar gevşerken,
diğer bireysel kredilerde teminat ihtiyacı ve faiz dışında alınan ücret ve komisyonlara ilişkin koşul ve kuralların sıkılaştığı
gözlenmiştir.
IV. Fonlama Koşulları
Bankaların fon sağlama imkânlarının gelişimi incelendiğinde, 2025 yılının ilk çeyreğinde yurt içi ve yurt dışı fonlama
koşullarındaki gevşemenin devam ettiği görülmüştür. Yurt dışı fonlama maliyeti ile diğer koşul ve kuralların, yurt dışı fonlama
koşullarına olan gevşetici etkisi zayıflayarak devam etmiştir. 2025 yılının ikinci çeyreği için, yurt içi ve yurt dışı fonlama
koşullarındaki gevşemenin devam edeceği beklenmektedir.


https://www.tcmb.gov.tr/wps/wcm/connect/4a9f01ff-1270-4789-9989-30860ce37ee4/BKEA-Rapor.pdf?MOD=AJPERES&CACHEID=ROOTWORKSPACE-4a9f01ff-1270-4789-9989-30860ce37ee4-pn.Cnv1