Günlük bülten (A1 Capital)

Dışarısı tatlı, içerisi çok farklı
ABD ekonomisi, işletmelerin gümrük vergilerinden kaynaklanan daha yüksek maliyetlerden
kaçınmak için yarıştığı ithalat selinin altında kalarak üç yılın ardından ilk kez ilk çeyrekte %0,3
daraldı ve bu durum, Başkan Donald Trump'ın sıklıkla kaotik olan ticaret politikasının yıkıcı
doğasını vurguladı.
Ayrıca, Beyaz Saray'ın agresif fon kesintileri, toplu işten çıkarmalar ve programların
kapatılmasıyla bağlantılı olarak federal hükümet harcamalarındaki düşüş de bu duruma olumsuz
etki etti.
Peki Trump ve ekibi veri sonrası ne yaptı? GSYİH rakamı hakkında bir mesaj etrafında birleşmek
için mücadele ettiler. Trump, zayıf GSYİH'den eski Başkan Joe Biden'ı sorumlu tuttu ve ekipman
harcamalarının %22,5 oranında artmasıyla işletme harcamalarındaki toparlanma da dahil olmak
üzere güçlü iç talebi vurgulamaya çalıştı.
Biz yine veriye dönersek; Tüketici harcamaları dördüncü çeyrekten itibaren önemli ölçüde
yavaşlasa da, büyüme hızı sağlıklı kaldı. Ekim-Aralık çeyreğinde %1,0 artan ücret ve maaşlar,
ilk çeyrekte %0,8 arttı. Enflasyon geçen çeyrekte arttı, ancak Mart ayında soğudu. Değişken
gıda ve enerji bileşenleri hariç Kişisel Tüketim Harcamaları fiyat endeksi Şubat ayında %0,5'lik
artıştan sonra Mart ayında değişmedi.
İşletmeler ayrıca, çoğunlukla bilgi işleme ve ulaştırma olmak üzere ekipmana yatırımı artırdı.
İthalat, ülkenin küresel tedarik zincirlerini parçalayan COVID-19 salgınının sıkıntıları içinde
olduğu 2020'nin üçüncü çeyreğinden bu yana en büyük artış olan %41,3 oranında arttı. Bu,
ihracattaki mütevazı artışı ortadan kaldırdı ve GSYİH'den rekor düzeyde 4,83 puan kesen büyük
bir ticaret açığına yol açtı.
Ticaretteki patlama, firmaların tarifeleri yenmek için ithal girdileri önceden satın almasının
sonucuysa ticaret dengesindeki bozulma ikinci çeyrekte tersine dönecektir Yani İthalattan
kaynaklanan baskının azalmasıyla ekonominin ikinci çeyrekte toparlanması beklenebilir, bu bir
miktar GSYİH büyümesi yaratacaktır. Ancak, aşındırıcı belirsizlik ve daha yüksek vergiler/
tarifeler ithalata uygulanan bir vergidir ve GSYİH büyümesini bu yılın sonuna kadar tekrar
kırmızıya çekebilir. Yani muhtemelen bir durgunluk veya durgun büyüme ve yüksek enflasyon
dönemini (genellikle durgunluk enflasyonu olarak adlandırılır) önlemek için yeterli olmayacak.
ABD'de imalat sektörü, ithal mallara uygulanan tarifelerin tedarik zincirlerini zorlaması, fabrika
kapılarındaki fiyatların yüksek kalması ve bazı firmaları işçi çıkarmaya teşvik etmesi nedeniyle
Nisan ayında üst üste ikinci ay daraldı. Tedarik Yönetimi Enstitüsü (ISM) dün imalat PMI'sinin
geçen ay Mart ayındaki 49,0'dan beş aylık düşük seviyesi olan 48,7'ye düştüğünü açıkladı.
Üretim, ithal hammaddelere büyük ölçüde bağımlıdır. PMI'daki ikinci aylık düşüş, Trump
yönetiminin daha az katı bir düzenleyici ortam ve FED’in faiz oranı kesintileri umutlarıyla
yönlendirilen üretimdeki kısa bir toparlanmayı sonlandırdı. Özellikle Çin'den yapılan ithalata
uygulanan gümrük vergileri yakında gevşetilse bile, imalat sektöründeki daralmanın yaz boyunca
daha da derinleşmesini bekliyoruz.
Ankette fabrikaların geçen ay ithalatı önde tutmaya devam ettiğine dair bir işaret yoktu, ancak
tarifelerden kaynaklanan daha yüksek fiyatlar korkusu işletmeleri siparişlerini daha erken almaya
teşvik etmiş olabilir ki ISM anketinin geleceğe yönelik yeni siparişler alt endeksi, Mart ayında
45,2'ye gerileyerek Mayıs 2023'ten bu yana en düşük seviyeyi gördükten sonra 47,2'ye
yükselmiş. Teslimatların yavaşlamasıyla birlikte, anketin üreticilerin girdiler için ödediği fiyatların
ölçüsü Mart ayındaki 69,4'ten Haziran 2022'den bu yana en yüksek seviye olan 69,8'e yükseldi.
Bu, Mart ayında düşen mal fiyatlarında bir toparlanmaya işaret etti.
ABD ve Ukrayna Çarşamba günü mineraller anlaşması imzaladı. Washington'da imzalanan ve
Trump tarafından yoğun şekilde desteklenen anlaşma, ABD Başkanı'nın Rusya'nın Ukrayna'daki
savaşında bir barış çözümü sağlamaya çalışmasının bir parçası olarak Ukrayna'nın yeniden inşası
için ortak bir yatırım fonu kurulmasını öngörüyor. Anlaşma ayrıca ABD'ye Ukrayna'daki yeni
mineral projelerine öncelikli erişim sağlıyor. Küresel nadir toprak madenciliğine, Trump'ın keskin
tarife artışlarının ardından ABD ile ticaret savaşına giren Çin hakimdir Ukrayna, tüketici
elektroniği, elektrikli araçlar ve askeri uygulamalar gibi alanlarda kullanılan nadir toprak metalleri
de dahil olmak üzere doğal kaynaklar açısından zengindir. Ukrayna'da ayrıca büyük demir,
uranyum ve doğal gaz rezervleri bulunmaktadır.
Yurtiçindeyse Mevduat ve fonlarda stopaj oranlarında değişikliğe gidilmedi; uygulama süresi
31.07.2025'e uzatıldı. Merkez Bankasının fonlama maliyeti %46 olan politika faizi yerine, %49
olan üst bantta kaydı. DTH’a devam eden ilgi, Hazine tahvillerinde rekor faiz ve yüksek risk
primi; faizin seviyesini belirlemeye devam ediyor

 A1 Capital Menkul Değerler A.Ş.
 www.a1capital.com.tr
 

                                  ***
                               Yasal Uyarı
 
  Burada yer alan yatırım bilgi, yorum ve tavsiyeler yatırım danışmanlığı kapsamında değildir.Yatırım danışmanlığı hizmeti ; aracı kurumlar, portföy yönetim şirketleri, mevduat kabul etmeyen bankalar ile müşteri arasında imzalanacak yatırım danışmanlığı sözleşmesi çerçevesinde sunulmaktadır.Burada yer alan yorum ve tavsiyeler, yorum ve tavsiyede bulunanların kişisel görüşlerine dayanmaktadır.Bu görüşler mali durumunuz ile risk ve getiri tercihlerinize uygun olmayabılır.Bu nedenle, sadece burada yer alan bilgilere dayanılarak yatırım kararı verilmesi beklentilerinize uygun sonuçlar doğurmayabilir.