Piyasaya Yön Veren Güncel Finans Haberleri

Avrupa borsaları güne satış ağırlıklı başladı.

Açılışın ardından, Stoxx Europe 600 gösterge endeksi yüzde 0.3, Almanya'da DAX 30 endeksi yüzde 0.3, İngiltere'de FTSE 100 endeksi yüzde 0.2, Fransa'da CAC 40 endeksi yüzde 0.5, İspanya'da IBEX 35 endeksi yüzde 0.3 değer kaybetti.

İtalya'da FTSE MIB endeksi ise açılışta yatay hareket etti.

Kuruluştan yapılan basın açıklaması aşağıda bulunuyor:
 
Dell Technologies 2022 yılının üçüncü çeyreğine ilişkin finansal sonuçlarını açıkladı. Buna göre ciro yüzde 6 düşüşle 24,7 milyar dolar olarak gerçekleşti. Faaliyet geliri yüzde 68 rekor artışla 1,8 milyar dolar gerçekleşerek cironun yüzde 7,1'ini oluştururken, GAAP harici faaliyet geliri yüzde 22 artışla 2,4 milyar dolar kaydedilerek cironun yüzde 9,6'sını oluşturdu. Devam eden faaliyetlerden elde edilen net gelir 241 milyon dolar, GAAP harici net gelir ise 1,7 milyar dolar olarak kaydedildi. Seyreltilmiş hisse başına kazanç 0,33 dolar, GAAP harici seyreltilmiş hisse başına kazanç ise 2,30 dolar oldu. Dell Technologies bu çeyreği 39 milyar dolarlık kalan performans yükümlülükleri ve 27,1 milyar dolarlık ertelenmiş gelirle kapattı. Üçüncü çeyrek için sürekli gelir, bir önceki yıla kıyasla yüzde 11 artışla yaklaşık 5,4 milyar dolar olarak gerçekleşti. Nakit ve yatırımlar 6,5 milyar dolar olarak kaydedildi ve üçüncü çeyrekte hisse geri alımları ve temettüler yoluyla hissedarlara 847 milyon dolar geri verildi.

Altyapı Çözümleri Grubu (Infrastructure Solutions Group - ISG) üçüncü çeyrekte bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 12 artışla 9,6 milyar dolarlık rekor gelir elde ederek üst üste yedinci çeyrekte bir önceki yılın aynı dönemine göre büyüme kaydetti. Sunucular ve ağ cirosu yüzde 14 artışla 5,2 milyar dolar, depolama cirosu ise yüzde 11 artışla 4,4 milyar dolar oldu. Faaliyet geliri yüzde 54 artışla 1,4 milyar dolar olarak rekor kırdı ve Altyapı Çözümleri Grubu cirosunun yaklaşık yüzde 14,3'ünü oluşturdu. Müşteri Çözümleri Grubu (Client Solutions Group - CSG) üçüncü çeyrekte bir önceki yıla göre yüzde 17 düşüşle 13,8 milyar dolar gelir elde etti. Ticari satışlar yüzde 13 düşüşle 10,7 milyar dolar, Tüketici satışları ise yüzde 29 düşüşle 3 milyar dolar olarak gerçekleşti. Faaliyet geliri yüzde 7 düşüşle 1,1 milyar dolar gerçekleşerek Müşteri Çözümleri Grubu gelirinin yaklaşık yüzde 7,7'sini oluşturdu.

Dell Technologies Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı ve Operasyonlardan Sorumlu Eş Başkanı Jeff Clarke, "Üçüncü çeyrekte elimizi son derece iyi oynadık; bizim işimiz bu. Müşteri ihtiyaçlarını karşılamak için sıra bekleyen siparişlerimizi azalttık ve üçüncü çeyrekte 9,6 milyar dolarlık rekor ISG cirosu da dâhil olmak üzere rekor sonuçlar elde ettik. Ayrıca inovasyonlarımız Uç, Çoklu Bulut ve Hizmet Olarak (As-a-Service) gibi stratejik alanlarda hız kesmeden ilerliyor." diye konuştu.
 
Dell Technologies Operasyonlardan Sorumlu Eş Başkanı Chuck Whitten ise konuyla ilgili olarak şunları dile getirdi: "Üçüncü çeyreğe çok odaklandık ve ikinci çeyrekte kazanca ilişkin açıklamamızda vurguladığımız zorlu ortamı başarıyla yöneterek güçlü faaliyet sonuçları elde ettik. Sektörün en büyük doğrudan satış ekibi ve teknoloji ekosistemimizle, değişen manzarayı öngördük ve hızlı bir şekilde yanıt verdik. Yavaşlayan taleple mücadele ederek 1,8 milyar dolarlık rekor işletme geliriyle rekor kârlılık elde ettik."
 
Dell Technologies Finans Direktörü Tom Sweet de, "Her ortamda iyi performans göstermeye devam ederek rekor işletme geliri elde ettik ve ciroyu yılın başından bugüne kadar yüzde 6 artırarak 77 milyar dolara çıkardık. Pazarın en kârlı kısımlarında güçlü hisse pozisyonları ile uzun vadeli değer yaratıyoruz, zaman içinde sağlam bir serbest nakit akışı oluşturuyoruz ve sermayeyi hissedarlara geri veriyoruz” dedi.

Kuruluştan yapılan basın açıklaması aşağıda bulunuyor:
 
Çelik İhracatçıları Birliği (ÇİB), Sırbistan pazarındaki varlığını güçlendirmek ve yeni iş birlikleri ile ticaret hacmini artırmak için Sırbistan, Belgrad’a 5-7 Aralık tarihleri arasında Ticaret Heyeti düzenledi. 19 Türk çelik firmasından 34 kişilik heyet Sırbistan’da 200’ün üzerinde Sırp ithalatçı firma ile ikili iş görüşmelerinde bulundu. 2021 yılında çelik üretiminde dünyada yedinci sırada olduklarını ve sektörün 2022 yılında şimdiye kadar yaklaşık 20 milyar dolar ihracat gerçekleştirdiğini söyleyen Çelik İhracatçıları Birliği (ÇİB) Başkanı Adnan Aslan, Sırbistan Ticaret Heyeti ile yeni işbirlikleri sağlayıp iki ülke arasındaki ticareti geliştirmek istediklerini belirtti.

Türk çelik ihracatçıları, yeni pazarlara açılma ve mevcut fırsatları değerlendirme stratejileri kapsamında Sırbistan’a Ticaret Heyeti düzenledi. 19 Türk çelik firmasından 34 kişilik heyet, 200’ün üzerinde Sırp ithalatçı firma ile ikili iş görüşmeleri gerçekleştirdi. İkili iş görüşmelerinin yanında heyet, iki ülke arasındaki ticareti geliştirmek amacıyla resmi kurumlarla da çeşitli temaslarda bulundu.

Sırbistan’ın Türkiye'nin çelik ihracatı yaptığı ülkeler arasında ön sırada olmamasına rağmen Ukrayna ile Rusya arasındaki politik durumun bölgede Türk çeliğine olan talebi artırdığına işaret eden ÇİB Yönetim Kurulu Başkanı Adnan Aslan; “2021 yılında yaklaşık 1,2 milyon ton çelik ithalatı gerçekleştiren Sırbistan çelik ithalatında 183 bin ton ile Bosna-Hersek ilk sırada yer alırken, yaklaşık 167 bin ton ile Türkiye ikinci sırada yer alıyordu. 2022 yılı ilk yedi ayında ise, Sırbistan’ın Türkiye’den çelik ithalatı miktar bazında yüzde 88 artış ile 154 bin ton olarak gerçekleşti ve Türkiye ilk sırada yer almaya başladı. 2021 yılının tamamında Türkiye’nin Sırbistan pazarındaki payı yüzde 13,9 iken, 2022 yılı ilk yedi ayındaki payı yüzde 23’e yükseldi.

Türkiye’nin on aylık ihracat rakamları incelendiğinde ise Sırbistan, 2021 yılında çelik ihracatı yaptığımız ülkeler arasında 32’nci sıradayken 2022 yılında 21'inciliğe yükseldi. 2022’nin ilk on ayı itibariyle 2021 yılının aynı dönemine göre Sırbistan’a olan ihracatımız miktar bazında yüzde 53 artış ile yaklaşık 235 bin ton, değer bazında ise yüzde 61 artış ile yaklaşık 271 milyon dolara ulaştı. Sırbistan’a yapılan ihracatımız ürünler bazında incelendiğinde, sırası ile yassı kaplama, profil, dikişli boru, yassı sıcak ve inşaat çeliğinin ilk beş sırayı oluşturduğunu söyleyebiliriz. Hedefimiz bu tür heyet organizasyonları ile Sırbistan pazarında tedarikçi olarak ilk sıraya yerleşen Türk çelik sektörümüze yeni işbirlikleri sağlayıp, Türkiye ile Sırbistan arasındaki ticaret bağlarını daha da güçlendirmek.” açıklamalarında bulundu.

Kuruluştan yapılan basın açıklaması aşağıda bulunuyor:
 
Türkiye ihracatının önemli kalemlerinden olan hububat ve bakliyat sektörünün ihracatı artmaya devam ediyor. İstanbul Hububat Bakliyat Yağlı Tohumlar ve Mamulleri İhracatçıları Birliği'nin (İHBİR) Kasım ayı ihracatı, geçen yılın aynı ayına göre yüzde 28,15 artışla 288,3 milyon dolara çıkarken; hububat sektörünün Türkiye geneli kasım ayı ihracatı ise geçen yılın aynı ayına oranla yüzde 20,25 artışla, 1 milyar 78 milyon dolar olarak gerçekleşti. Hububat sektörünün Türkiye geneli Ocak- Kasım dönemi ihracatı yüzde 26,5 artışla 10 milyar 370 milyon dolara ulaştı. Kasım ayında, hububat sektörünün en çok ihracat gerçekleştirdiği ilk üç ülke sırasıyla Irak, ABD ve Suriye oldu. İHBİR Yönetim Kurulu Başkanı Kazım Taycı; Avrupa, Uzakdoğu ve Amerika kıtasındaki birtakım resesyon belirtilerine rağmen hububat bakliyat ve yağlı tohumlar grubunun hız kesmeden aylık ihracat rekorları kırarak büyümeye devam ettiğini belirtti.

İstanbul Hububat Bakliyat Yağlı Tohumlar ve Mamulleri İhracatçıları Birliği (İHBİR), kasım ayı ihracat rakamlarını açıkladı. Türk hububat sektörü, ihracatta yukarı yönlü ivmesini devam ettirdi. Buna göre; İHBİR’in kasım ayı ihracatı, geçen yılın aynı ayına oranla yüzde 28,15 artış ile 288,3 milyon dolara çıktı. Hububat sektörünün Türkiye geneli kasım ayı ihracatı ise, geçen yılın aynı ayına oranla yüzde 20,25 artışla 1 milyar 78 milyon dolara ulaşırken, Türkiye geneli Ocak- Kasım dönemi ihracatı yüzde 26,5 artışla 10 milyar 370 milyon dolar, İHBİR'in Ocak-Kasım dönemi ihracatı ise geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 23,68 artışla 2 milyar 617 milyon dolara çıktı.

 

ABD İHRACATTA İLK SIRADA

Kasım ayında, hububat sektörünün en çok ihracat gerçekleştirdiği ilk üç ülke sırasıyla Irak, ABD ve Suriye olurken, İHBİR’in kasım ayında en çok ihracat gerçekleştirdiği ilk üç ülke ise sırasıyla ABD, Irak ve Yemen oldu.

 

TÜRKİYE GENELİ EN FAZLA İHRACAT PASTACILIK ÜRÜNLERİNDE GERÇEKLEŞTİ

Mal grupları olarak bakıldığında, İHBİR’de en fazla ihracat; 64,5 milyon dolarla şeker ve şeker mamullerinde gerçekleşirken, diğer gıda müstahzarları 64 milyon dolarla ikinci sırada, 56,7 milyon dolarla pastacılık ürünleri üçüncü sırada yer aldı. Kasımda, hububat sektörünün Türkiye geneli en fazla ihracat yaptığı ürün grubu 259 milyon dolarla pastacılık ürünleri olurken, ikinci sırada 190,3 milyon dolarla değirmencilik ürünleri, üçüncü sırada ise 151,5 milyon dolarla bitkisel yağlar yer aldı.

 

TAYCI: İHRACATTA REKOR SERİSİ SÜRÜYOR

Açıklanan rakamları değerlendiren İstanbul Hububat Bakliyat Yağlı Tohumlar ve Mamulleri İhracatçıları Birliği (İHBİR) Yönetim Kurulu Başkanı Kazım Taycı; "Avrupa, Uzakdoğu ve Amerika kıtasındaki birtakım resesyon belirtilerine rağmen hububat bakliyat ve yağlı tohumlar grubu olarak hız kesmeden aylık rekorlarımızı kırarak büyümeye devam ediyoruz." dedi. Sektörün finansmana erişim sıkıntısına dikkat çeken Taycı, "Şu anda ihtiyacımız olan en önemli şey finansman kaynaklarına ulaşım. Bu konuda ciddi sıkıntılarımız var. Finansa ulaşım, önümüzü ve hızımızı kesen en önemli unsur olarak gözükmekte. Sektörün finansa ulaşımı rahatlatılacak olursa 2023'te tekrar rekorlar kırmak üzere harekete geçeceğiz." ifadelerini kullandı. İHBİR Yönetim Kurulu Başkanı Kazım Taycı; fuar çalışmaları, satın alım heyetleri, sektörel ziyaretler, Ur-ge faaliyetleri ve Türk dizisi projelerinde tam gaz yollarına devam ettiklerini sözlerine ekledi.

 

Kuruluştan yapılan basın açıklaması aşağıda bulunuyor:
 
Ziraat Bankası Genel Müdürü Alpaslan Çakar, Bankanın tarım kredilerindeki gelişmelere dair açıklamalarda bulundu. Ziraat Bankası’nın tarım bankacılığında belirlediği “tarım ekosisteminin finansmanı” stratejisi çerçevesinde hem kullandırılan kredi miktarının hem de kredi kullanan çiftçi sayısının önemli miktarda arttığını belirten Alpaslan Çakar, “Bugün itibarıyla 930 bini aşan çiftçimizin Bankamızdaki tarım kredisi miktarı 211 milyar TL’ye ulaştı. Bu kredilerin yaklaşık %88’i faiz sübvansiyonu uygulanan kredilerden oluşuyor.” dedi.

 

Hedefimizi yukarı yönlü güncelledik. Tarım kredilerimiz yıl sonunda 225 milyar TL’ye ulaşacak

2022 yıl sonu itibarıyla tarım kredilerindeki artışın %100 üzerinde olacağını belirten Çakar, “Toplam tarım kredilerimiz 210 milyar TL’yi aştı. Bizim 2022 yıl sonu tarım kredisi hedefimiz 200 milyar TL düzeyindeydi. Ancak, mevcut kredi talebi ve artış hızı 2022 yıl sonunda kredi rakamımızın 225 milyar TL’ye ulaşacağını gösteriyor. 2022 yıl sonu için kredi kullanan çiftçi sayısında kendimize 1 milyon çiftçi hedefi belirlemiştik. Kalan sürede bu hedefimize de ulaşmayı istiyoruz. Ziraat Bankası için tarım dün olduğu gibi bugün de birinci öncelikli sektör. Bu böyle olmaya da devam edecek. Tarımsal üretimin artırılması ve sürdürülebilirliği için gereken finansal desteği vermeye her zaman olduğu gibi hazırız. Üreticilerimiz kullandıkları her türlü tarımsal girdinin finansmanı için ihtiyaç duydukları krediyi Ziraat Bankası’ndan alabilirler.” dedi.

 

Yeni kredi paketlerine yoğun ilgi var

Alpaslan Çakar, “Tarım ekosisteminin finansmanı stratejisiyle birlikte uygulamaya koydukları Genç Çiftçi, Kadın Çiftçi, Altın Kovan, Güneş Enerjili Sulama Kredilerine olan ilginin her geçen gün arttığını; bu dört kredi paketinden bugüne kadar 9.500’e yakın üreticinin 2,5 milyar TL kredi kullandığını; özellikle Genç Çiftçi Kredisine olan ilginin ülke tarımının geleceği için güven verici olduğunu” belirtti.

 

 

Destekleme Avans Kredisi kullanan çiftçi sayısı hızla artıyor

Çiftçilerin mazot ve gübre desteklemelerini ekim döneminde alabilmesi için geliştirilen Destekleme Avans Kredisi kullanan çiftçi sayısının hızla arttığını dile getiren Çakar, “Hububat yetiştiren çiftçilerimizin en önemli iki girdisi mazot ve gübre. Bu yıl mazot ve gübre desteklerinin ekim döneminde alınarak kullanılmasını sağlamak amacıyla Destekleme Avans Kredisini uygulamaya koyduk. Bu kredi, adından da anlaşılacağı üzere desteklemelerini avans olarak normal ödeme takviminden önce almak isteyen çiftçilerimize yönelik bir kredi. Bu kredinin anaparasını ve faiz dışındaki masraflarını Tarım ve Orman Bakanlığımız, faizini ise Hazine ve Maliye Bakanlığımız karşılayacak. Yani çiftçilere herhangi bir finansal yük getirmeyecek. Bugüne kadar 166.212 çiftçimiz 2,1 milyar TL Destekleme Avans Kredisi kullanarak gübre ve mazot desteklerini almış oldular. Henüz bundan yararlanmamış çiftçilerimizi, kendileri için oldukça avantajlı olan bu krediyi kullanmak üzere bekliyoruz.” dedi.

 

Hazine ve Maliye Bakanlığı tarım kredilerinde çok güçlü faiz desteği sağlıyor

Piyasa koşullarındaki değişikliklere bağlı olarak tarım kredilerine uygulanan faiz oranlarının da güncellendiğini belirten Alpaslan Çakar, “Bankamızca kullandırılan tarım kredilerinin %88’i, diğer bir ifadeyle yaklaşık 185 milyar TL’ lik kısmı Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın faiz desteği uyguladığı kredilerden oluşmaktadır. Küçük ölçekli işletme sahibi çiftçilerimizin 200 bin TL’ye kadar kullandıkları kredilerde faizin tamamını Hazine ve Maliye Bakanlığımız karşılıyor. Diğer kredilerde de belirli şartların sağlanması halinde çiftçilerimize yansıyan faiz oranı sıfıra kadar düşebiliyor. Mevcut faiz destekli tarım kredilerimizin 53 milyar TL’ lik kısmında faizin tamamı devletimiz tarafından ödeniyor; 44 milyar TL’ lik kısmında faiz oranı %1-5 aralığında; 82 milyar TL’ lik kısmında %5-10 aralığında; 6 milyar TL’ lik kısmında ise %10 ve üzerinde faiz oranı yansıtılıyor. Bu açıdan Bankamızca kullandırılan tarım kredilerinde Hazine ve Maliye Bakanlığımız çok güçlü faiz desteği sağlıyor.” dedi.

 

Takipteki kredi rakamı da üretici sayısı da azaldı. Takip oranları sektör ortalamalarının çok altında

Tarım kredilerinden kaynaklanan takipteki krediler hakkında da bilgi veren Alpaslan Çakar, “2022 yılında takipteki tarım kredilerimiz %20; kredileri takip hesaplarında izlenen üretici sayımız ise %14 oranında azaldı. Tarım kredilerinden kaynaklanan takipteki kredi (TOA ya da NPL) oranımız %1 altına gerilemiştir. Bu oranlar genel teamüllerin ve sektör ortalamalarının çok altındadır. Bundan dolayı çok mutlu olduğumuzu belirtmek isterim. Biz, çiftçilerimizi iyi günlerinde de zor günlerinde de desteklemeye ve onların yanında olmaya devam ediyoruz. Onlara farklı ve çözüm odaklı ödeme alternatifleri ve kolaylıklar sağlayarak borçlarını ödemelerine imkân tanıyoruz. Borçları takip hesaplarında olan üreticilerimizi de Şubelerimizle görüşmeye ve kendilerine sunulan alternatifleri değerlendirmeye davet ediyorum.” dedi.

 

Tarım hepimiz için stratejik sektör

Ziraat Bankası Genel Müdürü Alpaslan Çakar, “Tarım, tüm dünya için olduğu gibi bizim için de stratejik bir sektör. Sayın Cumhurbaşkanımızın ifade ettikleri gibi tarım en az savunma sanayii kadar önemli bir sektör. Bu yıl uygulamaya koyduğumuz tarım ekosisteminin finansmanı stratejisi kapsamında bir yıldan daha kısa bir sürede geldiğimiz nokta özetlediğim gibi çok net. Bizim tek amacımız çiftçilerimize doğru zamanlarda doğru finansman araçları ile destek vermek ve uygun koşullardaki kredi imkanlarını daha fazla çiftçimize ulaştırarak tarımsal üretimimizin artırılmasına katkı yapabilmek. Biz Ziraat Bankası olarak, kuruluşumuzdan bugüne olduğu gibi bundan sonra da tarım sektörüne ve çiftçilerimize ihtiyaçları olan finansal desteği daha güçlü şekilde vermeye devam edeceğiz.” diyerek sözlerine son verdi.

USD/TRY: Fed'in faiz artırımlarına ilişkin belirsizlik ve resesyon endişelerinin artış kaydetmiş olması piyasalarda etkisini gösterdi. Dün ABD borsalarında belirgin baskı vardı. Risk alma iştahının negatif olduğu ortamda Dolar endeksi (DXY) 200 günlük ortalamanın da bulunduğu 105,6'ya kadar yükseliş kaydetti. Bu sabah da DXY'de yükseliş isteği sürüyor. Gelişmekte Olan Ülke para birimlerinde ise genel olarak sınırlı baskı gözleniyor. Almanya sanayi üretimi ve Euro Bölgesi nihai büyüme verisinin izleneceği günde Dolar'da kısa vadeli yükseliş isteği 200 günlük ortalamasının üzerinde sürebilir ki DXY'de teknik göstergeler de toparlanıyor. Birçok gelişmeye net bir tepki vermeyen ve bant hareketi yapan Dolar/TL'de ise bu sabah bir değişiklik gözlenmiyor. Kur dünkü kapanış seviyesi olan 18,63 civarında yatay seyrediyor. Günün geri kalanında da hareketlerin sınırlı kalmasını bekliyoruz. Sıralı destek ve direnç olarak da 18,60 ve 18,68 izlenebilir. Bugün Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından kasım ayına ilişkin Hazine nakit dengesi verisi TSİ 17.30'da yayımlanacak.
 


EUR/USD: ABD'de, Fed'in yaptığı faiz artırımlarında tepe noktasının yükselebileceği beklentileri ve resesyon endişelerinin göz önüne alınmasıyla risk alma iştahı negatif seyretti. Dolar endeksi 105,6 seviyesine kadar yükseliş kaydetti. Diğer taraftan bugün üçüncü çeyrek büyüme verilerinin açıklanacağı Avrupa Bölgesinde, Merkez Bankası yetkililerinin enflasyonun zirveye yakın olduğunu, bunun yanında daha fazla faiz artışının gerekli olduğunu yönünde açıklamaları takip ediliyor. Güvenli liman alımlarıyla güçlenen Dolar, pariteyi baskılarken teknik olarak EURUSD'de 1,0405 seviyesine kadar geri çekilme görülebilir. Sonraki destek ise 1,0360 civarında. Öte yandan, olası yükselişlerde 1,05 ve 1,0540 seviyeleri sıralı dirençler olarak takip edilebilir.


Ziraat Yatırım Menkul Değerler
www.ziraatyatirim.com.tr

                                   ***
                               Yasal Uyarı
 
 Burada yer alan yatırım bilgi, yorum ve tavsiyeler yatırım danışmanlığı kapsamında değildir.Yatırım danışmanlığı hizmeti ; aracı kurumlar, portföy yönetim şirketleri, mevduat kabul etmeyen bankalar ile müşteri arasında imzalanacak yatırım danışmanlığı sözleşmesi çerçevesinde sunulmaktadır.Burada yer alan yorum ve tavsiyeler, yorum ve tavsiyede bulunanların kişisel görüşlerine dayanmaktadır.Bu görüşler mali durumunuz ile risk ve getiri tercihlerinize uygun olmayabılır.Bu nedenle, sadece burada yer alan bilgilere dayanılarak yatırım kararı verilmesi beklentilerinize uygun sonuçlar doğurmayabilir.

Nihai tüketici için bütçe kalemlerinin en önemlisi nasıl enerji harcamaları ise Bitcoin Madencileri için de enerji tüketimi en büyük gider kalemi… Covid 19 sonrası tüm dünyayı etkileyen enflasyon, Rusya - Ukrayna savaşı ile körüklenen enerji darboğazı elektrik maliyetinde artışa neden oldu. Ayı piyasasında direnen Bitcoin Madencileri bundan nasıl etkilendi, kripto paralarda sürdürülebilirlik ve enerji krizini Bitay Araştırma Departmanı Analisti Alper Samet Yorak yazdı.
 
Enerji krizi nedir sorusunun cevabı, enerji kaynaklarının arz tarafında oluşan darboğaz veya fiyat artışları sonucu ortaya çıkan durumdur. 2022 yılında Covid-19 sonrası artan enflasyon ve Rusya-Ukrayna savaşı nedeniyle enerji fiyatlarında dramatik yükselişler yaşandı. Covid sonrası arz talep dengesizliğinden zaten yükselmeye başlayan enerji fiyatları savaşın etkisiyle bir şoka daha maruz kaldı. Bu durum ilk önce petrol ve doğal gaz fiyatlarını yukarı çekerken, Şubat’ta 120 € olan doğal gazın megavat saat fiyatı Eylül’de üçe katlanarak 350€ düzeylerine yükseldi. Böylece elektrikte maliyet, enerji fiyatlarının etkisiyle tarihi yüksek seviyelere çıkmış oldu. Aşağıdaki tabloda Avrupa’da bir yıllık enerji fiyatlarının seyri yer alıyor.

 

Kripto endüstrisi bu durumdan nasıl etkilendi?
Kripto paraların üretimi yani madencilik işlemleri elektrik enerjisi kullanılarak yapılıyor. Bitcoin madenciliği yapan şirketlerin gelirleri zayıf piyasa performansı, madencilik zorluğu ve yükselen enerji fiyatları gibi faktörlerin etkisiyle iki yılın en düşük seviyelerini gördü. Nitekim son bir aydır Bitcoin hash oranında yaşanan düşüş madencilerin kayıplarını bir miktar telafi etmesine olanak sağladı. Hash oranı, en temel ifade ile madencilik cihazlarının çalışma hızı ve Bitcoin madencilerinin performans hızı olarak tanımlanır. Ancak yine de hash oranının uzun zamandır bir yükselme eğiliminde olduğunu belirtelim. Aşağıda son iki yılın hash oranı grafiği mevcut.

 
 
Artan enerji fiyatlarının madencilere yaşattığı sorunlar
Bitcoin madenciliğinde yaşanan zorluk ve artan maliyetler birçok ülkede Bitcoin madenciliğine kısıt getirdi. Örneğin Kosova, İsveç, Estonya gibi ülkelerde hükümetler elektrik tüketimini kısmak amacıyla kripto para madenciliğini yasaklama veya zorlaştırma kararları aldı. Ek olarak New York eyaleti de hem artan enerji fiyatları hem de iklim krizi sebebiyle madencilik faaliyetlerini durdurma kararını yürürlüğe soktu. Bu kararların en büyük sebebi özellikle Rusya - Ukrayna savaşının yol açtığı enerji fiyatlarındaki dalgalanmalar. Nitekim geçtiğimiz yaz aylarında Bitcoin madenciliği için önemli ülkelerden olan ve bu konuda ikinci sırada yer alan Kazakistan’da enerji fiyatlarındaki artış sebebiyle çıkan protestoların silahlı çatışmaya dönüşmesiyle Bitcoin madenciliği yasaklanmıştı.
 
Madencilik faaliyeti ne kadar enerji tüketiyor?
Kamuoyunda Bitcoin madenciliğinin çok fazla elektrik enerjisi harcadığı yönünde haberler dolaşsa da rakamlar tam olarak bunu teyit etmiyor. Dünya’da Bitcoin madenciliği için yıllık yaklaşık 120 teravat/saat elektrik harcanıyor. Bu rakam Arjantin’in yıllık enerji tüketimine denk bir rakam. Türkiye’nin de hemen hemen yarısı kadar. Çin’in yıllık 6 bin 875 teravat/saat elektrik enerjisi harcayarak ilk sırada yer aldığını da unutmayalım.
Altın madenciliği için harcanan elektrik enerjisi ise yaklaşık 135 teravat/saat. Yani altın bulmak için harcanan enerji ile Bitcoin için harcanan enerji birbirine yakın ve tüm dünyada tüketilen enerjinin yalnızca %1’i kripto para madenciliği faaliyetlerine harcanıyor.
 
Bitcoin neden yüksek enerji tüketiyor?
Lider kripto para birimi Bitcoin sisteminde yapılan bütün işlemler kripto para birimine bağlı bütün bilgisayarlarda kaydediliyor. Sistemde elektrik üretimine neden olan esas etmen ise madenci olarak adlandırılan ve Bitcoin’leri dolaşıma sokan kişiler oluyor. Madenciler çok fazla sayıda gelişmiş bilgisayar ile bu işlemleri gerçekleştirdikleri için yoğun elektrik tüketimine neden oluyorlar. Ancak yukarıda da belirtildiği gibi altın faaliyetleri veya bankacılık faaliyetlerinden daha az miktarda enerji tüketen bir kripto para ekosistemi mevcut.
Bitcoin’in üretimi sırasında kullanılan enerji tüketiminin yüksek olması, ilk üretilen kripto para olarak teknolojisinin daha fazla madenci geldikçe zorluğun da bir o kadar artmasından kaynaklanmaktadır. Çünkü Bitcoin ağı bir doğrulama sürecinden oluşur ve en hızlı doğrulamayı yapıp Bitcoin elde etmek için en güçlü bilgisayarlara ve donanıma ihtiyaç duyulur. Bitcoin madenciliğinde hızlı, elektriği su içer gibi tüketen bilgisayarlar kullanılmaktadır.
Ancak enerji ve iklim krizlerinin gündemde olduğu bu günlerde Bitcoin’den sonra ortaya çıkan birçok kripto para birimi sistemin sürdürülebilirliği için madencilik faaliyetlerini çevreci ve yenilenebilir kaynaklar kullanarak gerçekleştiriyorlar.
Ek olarak yeni kanıt sistemlerinin geliştirilmesiyle madencilik faaliyetleri daha çevreci, daha hızlı ve daha az enerji harcar hale geldi. Birçok yeni ve var olan proje de böylece yoğun enerji tüketen teknolojilerden uzaklaştılar. Verebileceğimiz en yakın ve en yeni örnek, en büyük ikinci kripto para birimi olan Ethereum’un Proof of Work sisteminden Proof of Stake sistemine geçmesidir.

    ***
                  Yasal Uyarı
 
 Burada yer alan yatırım bilgi, yorum ve tavsiyeler yatırım danışmanlığı kapsamında değildir.Yatırım danışmanlığı hizmeti ; aracı kurumlar, portföy yönetim şirketleri, mevduat kabul etmeyen bankalar ile müşteri arasında imzalanacak yatırım danışmanlığı sözleşmesi çerçevesinde sunulmaktadır.Burada yer alan yorum ve tavsiyeler, yorum ve tavsiyede bulunanların kişisel görüşlerine dayanmaktadır.Bu görüşler mali durumunuz ile risk ve getiri tercihlerinize uygun olmayabılır.Bu nedenle, sadece burada yer alan bilgilere dayanılarak yatırım kararı verilmesi beklentilerinize uygun sonuçlar doğurmayabilir.

TCMB 2 hafta vadeli 2.3 milyar dolar, 1 ay vadeli 700 milyon dolar, 1 ay vadeli 400 milyon euro, 3 ay vadeli 200 milyon dolar ve 3 ay vadeli 200 milyon euro tutarlı olmak üzere 5 adet döviz karşılığı TL swap ihalesi açtı.

TCMB'nin yarın valörlü swap ihaleleri 13.30-14.00 saatlerinde gerçekleştirilecek.