Piyasaya Yön Veren Güncel Finans Haberleri

Arada BIST’e de iyi haber lazım
ABD'de bu haftaki seyrek veri takvimi, geçen cuma günü gelen güçlü istihdam
raporunun doları yükseltmesi ve piyasaların yaklaşan faiz indirimlerinin beklenen
ölçeğini sınırlamasına yol açmasının ardından bir duraklama anlamına geliyor. Bugün
yatırımcılar, o dönem kötüleşen bir işgücü piyasası gibi görünen ve tüm politika
yapıcıların bir tanesi hariç 50 baz puanlık bir faiz indirimini kabul etmesiyle sonuçlanan
görüşmelerin yer alacağı Fed'in Eylül ayı toplantısının tutanaklarını alacaklar. Ancak
Fed yetkilileri son günlerde yoğun bir şekilde katıldıkları toplantılarda geçen haftaki
güçlü istihdam verilerinin ekonomi için olumlu olduğunu belirttikleri için tutanakların
çok fazla bir etkisi olmayabilir. CME FedWatch aracı, piyasaların geçen haftaki güçlü
istihdam raporunun ardından gelecek ay 50 baz puanlık bir indirim beklemediğini
gösteriyor. Şimdi 25 baz puanlık bir indirim için %89 şans görüyorlar.
Çin hisseleri bu sabah düştü ve emtialar, yatırımcıların Çin ekonomisinin
toparlanmasına yönelik coşkusunu azaltmasıyla sert kayıplara uğradı. Algı da ne var
diye kurcaladığımızda karşımıza Çin’in Teşvik vaatlerinin şimdiye kadar yerine
getirilmemesiyle ilgili hayal kırıklığı çıkıyor. Dün de Devlet Konseyi veya maliye
bakanlığından teşvik paketinin ayrıntıları konusunda henüz bir açıklama gelmediği
"Lütfen daha fazla sabırlı olun" mesajı geldi. Ancak piyasaları rahatlatma fırsatının
kaçırıldığı açık ve yetkililer yatırımcılara bol miktarda para gösterene kadar yükselişin
sürdürülebilir olması pek mümkün görünmüyor.
Altın fiyatları, yatırımcıların ABD Merkez Bankası'nın faiz oranı yörüngesine ilişkin fikir
edinmek için Fed'in son politika toplantısının tutanaklarını görmek istemesiyle baskı
altında. Ons altın 2685 dolarlık rekor seviyeden sonra 2619’larda tutunmaya çalışıyor.
Diğer taraftan ABD altın vadeli işlemleri %0,1 artışla 2.638 dolara çıktı.
Yatırımcılar ayrıca Perşembe günü açıklanacak ABD Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE)
raporunu ve Cuma günü açıklanacak Üretici Fiyat Endeksi (ÜFE) verilerini yakından
izleyecek, TÜFE zayıf gelirse altın fiyatları güzel bir sıçrama yapabilir, ancak bu yıl yeni
bir zirveye ulaşıp ulaşamayacağı, genel olarak ABD verilerinin düşük performans
göstermesini gerektiriyor. Bu arada Dünya Altın Konseyi’de Kuzey Amerika'da
listelenen fonların portföylerine yenilerini eklemesiyle Eylül ayında altın borsa yatırım
fonlarına beşinci ay üst üste giriş kaydedildiğini açıkladı.
Çin'deki oynaklık Salı günü Avrupa madencilerini ve lüks hisse senetlerini zaten aşağı
çekti ancak demir cevheri fiyatında ve Rio Tinto'nun satışında daha fazla düşüş
yaşandı. Demir cevheri dün %5'lik düşüşün ardından Singapur'da 106 dolarda destek
bulmuş görünmekte.
Brent ham petrol vadeli işlemleri İsrail ile Hizbullah arasında olası bir ateşkes
haberinin arz kesintisi endişelerini yatıştırmasıyla gece boyunca %4,6 düşerken varil
başına 77,79 dolarda sabitlendi.
ABD hisse senedi vadeli işlemleri, Fed yetkililerinin faiz oranı seviyelerinin yumuşak
bir ekonomik iniş için yönetilmesi konusunda olumlu görüşlerini dile getirmesiyle,
Asya'da genel olarak istikrarlı seyretti. Wall Street endeksleri, yatırımcıların teknoloji
hisselerine geri dönmesi ve yatırımcıların odaklarını yaklaşan enflasyon verilerine ve
üçüncü çeyrek kazanç sezonunun başlamasına kaydırmasıyla önceki seanstaki
kayıplarının bir kısmını telafi ederek Dow %0,3, S&P 500 %0,97, Nasdaq %1,45
yükselişle kapattı. Hafta başında Wall Street’in üç ana endeksi de, artan Hazine tahvili
getirileri, Orta Doğu'da tırmanan gerginlikler ve ABD faiz beklentilerinin yeniden
değerlendirilmesi nedeniyle baskı altında kalarak yaklaşık %1'lik düşüşlerle
karşılaşmıştı.
Hazine tahvilleri son satışların ardından gece boyunca istikrar kazandı ve ABD'de iki
yıllık getiriler %3,96'da, 10 yıllık getiriler ise %4,01'de kaldı.

 A1 Capital Menkul Değerler A.Ş.
 www.a1capital.com.tr
 

                                  ***
                               Yasal Uyarı
 
  Burada yer alan yatırım bilgi, yorum ve tavsiyeler yatırım danışmanlığı kapsamında değildir.Yatırım danışmanlığı hizmeti ; aracı kurumlar, portföy yönetim şirketleri, mevduat kabul etmeyen bankalar ile müşteri arasında imzalanacak yatırım danışmanlığı sözleşmesi çerçevesinde sunulmaktadır.Burada yer alan yorum ve tavsiyeler, yorum ve tavsiyede bulunanların kişisel görüşlerine dayanmaktadır.Bu görüşler mali durumunuz ile risk ve getiri tercihlerinize uygun olmayabılır.Bu nedenle, sadece burada yer alan bilgilere dayanılarak yatırım kararı verilmesi beklentilerinize uygun sonuçlar doğurmayabilir.

https://arastirma.isyatirim.com.tr/wp-content/uploads/2024/10/SGMK_Gunluk_Bulten_09_10_2024_TR.pdf
 
İş Yatırım Menkul Değerler A.Ş.
 www.isyatirim.com.tr

                           ***
                  Yasal Uyarı
 
 Burada yer alan yatırım bilgi, yorum ve tavsiyeler yatırım danışmanlığı kapsamında değildir.Yatırım danışmanlığı hizmeti ; aracı kurumlar, portföy yönetim şirketleri, mevduat kabul etmeyen bankalar ile müşteri arasında imzalanacak yatırım danışmanlığı sözleşmesi çerçevesinde sunulmaktadır.Burada yer alan yorum ve tavsiyeler, yorum ve tavsiyede bulunanların kişisel görüşlerine dayanmaktadır.Bu görüşler mali durumunuz ile risk ve getiri tercihlerinize uygun olmayabılır.Bu nedenle, sadece burada yer alan bilgilere dayanılarak yatırım kararı verilmesi beklentilerinize uygun sonuçlar doğurmayabilir.

Yıldız Pazar ve BIST-100’de yer alan hisselerin teknik göstergelerini düzenli olarak raporumuzda paylaşıyor olacağız. İlk 3 sayfada BIST-100 hisselerine yer verilirken,
çalışmanın devam eden bölümünde Yıldız Pazar hisselerinin teknik görünümlerine ulaşabilirsiniz. Çalışmamızda hisselerin son 1 yıl içinde gördükleri düşük ve yüksek
seviyeler ile bu seviyelere bağlı olarak dip/zirve uzaklıklarına yer verilmiştir. Dip/zirve analizinin ardından 10,21, 50, 100 ve 200 günlük hareketli ortalamalara göre hissenin
kapanış fiyatı baz alınarak uzaklık hesaplanmıştır. Yeni halka arzlarda henüz yeterli zaman geçmemesine bağlı hesaplanamayan ortalamalar boş bırakılmıştır. Ortalamanın
üzerindeki fiyatlamaya işaret eden pozitif değerler mavi renkle, ortalamanın altında fiyatlamaya işaret eden negatif değerler kırmızı renk ile gösterilmiştir.
Money Flow Endeksi (MFI)
MFI’nin yorumlanmasında 20 ve 80 seviyeleri referans çizgileri olarak kullanılabilir. 80 seviyesinin üzerine çıkan bir MFI değeri aşırı alıma işaret ederken 20 seviyesinin
altındaki bir MFI değeri de aşırı satıma işaret etmektedir. Aşırı alım ve satım bölgeleri var olan trendin tersine dönmesi ihtimalinin yükseldiği bölgelerdir.
Relatif Güç Endeksi (RSI)
RSI ise genellikle 30 ve 70 referans değerleri kullanılmaktadır. 70 seviyesinin üzerine çıkan bir RSI değeri aşırı alıma işaret ederken 30 seviyesinin altındaki bir RSI değeri de
aşırı satıma işaret etmektedir.
RSI ve MFI indikatörleri için 50 orta noktanın üzerindeki değerler artıkça koyulaşan yeşil renkle, 50’nin altındaki değerler düştükçe koyulaşan kırmızı renk ile ifade
edilmiştir.
Directional Movement Endeksi (DI+ DI-)
Fiyatın yükseldiği dönemlerde pozitif yönlü hareketin bir türevi olan DI+ yükselirken, farkın DI+ lehine açılması yukarı yönlü bir trendin varlığına işaret etmektedir. Aynı
şekilde fiyatların düştüğü dönemlerde bu sefer DI- artacak ve farkın DI- lehine açılması ise aşağı yönlü bir trendin varlığını işaret edecektir. DI+ ile DI- farkına bağlı hesaplanan
değer pozitif ise yeşil, negatif ise kırmızı renk ile ifade edilmiştir.
Son olarak vurgulamak isteriz ki bu çalışmadaki amacımız hisselerin teknik görünümlerine ve indikatör değerlerine ilişkin bilgi sunmaktır. Çalışmaya bakarak bir hisse için al
ya da sat sinyali üretmek ve buna bağlı alım satım yapmak her zaman sağlıklı sonuçlar üretmeyecektir. Çalışmanın amacı al/sat sinyali üretmekten ziyade hissenin
mevcuttaki görünümünü sunmaktır. Yukarıda özetlediğimiz gibi ortalamaların üzerinde hareket eden hissede teknik görünüm daha güçlü kalırken, örneğin MFI ve RSI
indikatörlerinin üst referans değerleri üzerinde olması bir yorulmaya ve olası bir düzeltmeye işaret ediyor da olabilir


  Gedik Yatırım Menkul Değerler A.Ş.
  www.gedik.com

                                     ***
                               Yasal Uyarı
 
 Burada yer alan yatırım bilgi, yorum ve tavsiyeler yatırım danışmanlığı kapsamında değildir.Yatırım danışmanlığı hizmeti ; aracı kurumlar, portföy yönetim şirketleri, mevduat kabul etmeyen bankalar ile müşteri arasında imzalanacak yatırım danışmanlığı sözleşmesi çerçevesinde sunulmaktadır.Burada yer alan yorum ve tavsiyeler, yorum ve tavsiyede bulunanların kişisel görüşlerine dayanmaktadır.Bu görüşler mali durumunuz ile risk ve getiri tercihlerinize uygun olmayabılır.Bu nedenle, sadece burada yer alan bilgilere dayanılarak yatırım kararı verilmesi beklentilerinize uygun sonuçlar doğurmayabilir.

Rapor ektedir.

 A1 Capital Menkul Değerler A.Ş.
 www.a1capital.com.tr
 

                                  ***
                               Yasal Uyarı
 
  Burada yer alan yatırım bilgi, yorum ve tavsiyeler yatırım danışmanlığı kapsamında değildir.Yatırım danışmanlığı hizmeti ; aracı kurumlar, portföy yönetim şirketleri, mevduat kabul etmeyen bankalar ile müşteri arasında imzalanacak yatırım danışmanlığı sözleşmesi çerçevesinde sunulmaktadır.Burada yer alan yorum ve tavsiyeler, yorum ve tavsiyede bulunanların kişisel görüşlerine dayanmaktadır.Bu görüşler mali durumunuz ile risk ve getiri tercihlerinize uygun olmayabılır.Bu nedenle, sadece burada yer alan bilgilere dayanılarak yatırım kararı verilmesi beklentilerinize uygun sonuçlar doğurmayabilir.

BİST100
Haftanın ikinci işlem gününde toparlanma çabası öne çıkan
endekste gün içinde %1’lere varan yükselişi test ettiğini gördük.
Ancak seans kapanışına doğru risk iştahının düşmesiyle birlikte
kısmi de olsa günü pozitif tamamladı.
Endeks, dün 9.11 puan artışla 9040 puandan güne başladı.
Gün sonunda da %0.15 sınırlı değer kazanımı ile 9044
seviyesinden kapanış gerçekleştirdi. Endekste, gün içinde
8978-9152 bandında hareket gözlendi.
Borsa İstanbul, 84.04 Milyar TL işlem hacmi ile günü noktaladı.
41 şirket günü pozitif olarak sonlandırırken, 56 şirket negatif
olarak kapattı.
En çok artan sektör endeksi; “Ticaret, Turizm ve Bankacılık”
olurken, en çok düşen sektör endeksi; “Metal-Ana, Finansal
Kiralama-Faktoring ve Teknoloji” oldu.
Endekse puan bazında en yüksek pozitif etki; Bim Mağazaları,
Tüpraş ve Sabancı Holding hissesinden, en yüksek negatif etki
ise; Ereğli, Tofaş ve Mavi hisselerinden geldi.
Teknik göstergeleri incelediğimizde genelinin yönünü yukarıya
doğru çevirmesi ve toparlanma içinde olması olumlu
düşündürmesine ek olarak kısa vadeli indikatör olan
Stokastik’in de AL sinyalini koruduğunu görüyoruz.
Tepki alımlarının devamının gelmesiyle Ağustos ayında
başlayan düşen trendin üzerine yerleşmesi durumunda ilk ara
direnç olarak gördüğümüz 9165 seviyesinin üzerinde kalıcılık
sağlayıp sağlayamadığını takip edeceğiz.
Bu direncin üzerinde kalındığı zaman ise 9275 ve 9420
seviyelerini sırasıyla izleyeceğiz.
Diğer yandan jeopolitik gelişmelerin baskı unsuru olarak devam
etmesi nedeniyle olası geri çekilme halinde 8920 seviyesini ara
destek olarak izleyeceğiz.
Bu seviyenin üzerinde kalınamaması halinde ilk etapta 8850
seviyesine kadar düşüş beklenebilir.
DESTEK 8920 8850 8716
DİRENÇ 9165 9275 9420



 A1 Capital Menkul Değerler A.Ş.
 www.a1capital.com.tr
 

                                  ***
                               Yasal Uyarı
 
  Burada yer alan yatırım bilgi, yorum ve tavsiyeler yatırım danışmanlığı kapsamında değildir.Yatırım danışmanlığı hizmeti ; aracı kurumlar, portföy yönetim şirketleri, mevduat kabul etmeyen bankalar ile müşteri arasında imzalanacak yatırım danışmanlığı sözleşmesi çerçevesinde sunulmaktadır.Burada yer alan yorum ve tavsiyeler, yorum ve tavsiyede bulunanların kişisel görüşlerine dayanmaktadır.Bu görüşler mali durumunuz ile risk ve getiri tercihlerinize uygun olmayabılır.Bu nedenle, sadece burada yer alan bilgilere dayanılarak yatırım kararı verilmesi beklentilerinize uygun sonuçlar doğurmayabilir.

Bugün çıkan raporumuzda, günlük bazda yabancı oranı en çok artan hisseler; IHAAS:1.99 bps, ANGEN:1.91 bps, KOCMT:1.73 bps, iken, azalan hisseler ise; ONCSM:-14.28 bps, MAGEN:-14.12 bps, ESEN:-8.08 bps. olarak görüntülenmektedir.

Son günlerde yabancı oranı sürekli artan hisselerden 5 tanesi; EGPRO:10 gün, LYDHO:9 gün, ATATP:8 gün, KSTUR:8 gün, YGGYO:8 gündür yabancı oranları sürekli artış gösteriyor.

Son günlerde yabancı oranı sürekli düşen hisselerden 5 tanesi; ICBCT:10 gün, KERVT:10 gün, ISCTR:8 gün, ARTMS:7 gün, GLCVY:7 gündür yabancı oranları sürekli düşüş gösteriyor.

 Detaylı bilgi almak, İş Yatırım’ın güncel raporlarına ulaşmak için aşağıdaki linki kullanabilirsiniz.

https://arastirma.isyatirim.com.tr/2024/10/09/gunluk-yabanci-oranlari-09-10-2024/
 
İş Yatırım Menkul Değerler A.Ş.
 www.isyatirim.com.tr

                           ***
                  Yasal Uyarı
 
 Burada yer alan yatırım bilgi, yorum ve tavsiyeler yatırım danışmanlığı kapsamında değildir.Yatırım danışmanlığı hizmeti ; aracı kurumlar, portföy yönetim şirketleri, mevduat kabul etmeyen bankalar ile müşteri arasında imzalanacak yatırım danışmanlığı sözleşmesi çerçevesinde sunulmaktadır.Burada yer alan yorum ve tavsiyeler, yorum ve tavsiyede bulunanların kişisel görüşlerine dayanmaktadır.Bu görüşler mali durumunuz ile risk ve getiri tercihlerinize uygun olmayabılır.Bu nedenle, sadece burada yer alan bilgilere dayanılarak yatırım kararı verilmesi beklentilerinize uygun sonuçlar doğurmayabilir.

F_XU0301024 “Ekim 2024 Vade Endeks 30 Sözleşmesi
Güne açılışını pozitif bir şekilde yapan Ekim Vadeli 30
Sözleşmesi bu alıcılı seyrini öğleden sonraya kadar
sürdürdü. Ancak kapanışa doğru tepki alımlarının
görülmesiyle biraz geri çekildi ve günü %0.59 kazanımı
ile 10291 seviyesinden tamamladı.
Bu doğrultuda haftanın başında, geçtiğimiz haftanın
sonundaki tepkinin devamı gelmemiş olmasına rağmen
tekrardan pozitif bir kapanış gördük.
Halihazırda 22 ve 50 günlük üssel ortalamasının altında
fiyatlanan sözleşme yine aynı şekilde hareketini
sürdürüyor.
Haberlere baktığımız zaman ise Fed ve ECB yetkililerinin
yeni faiz indirimleri açısından olumlu konuşmalarını
görüyoruz. Aynı zamanda ABD’nin dış ticaret açığının
beklenenin altında gelmesi faiz indirimleri açısından
olumlu görülebilecek bir diğer gelişmeydi.
Teknik göstergelerde ise kısa vadeli göstergelerin
tekrardan aşırı satım yani destek bölgesinde AL sinyali
ürettiğini görüyoruz. Buna ek olarak göstergelerin geneli
de olumlu görüntüsünü sürdürüyor. Ancak henüz orta
vadeli indikatör MACD’nin AL sinyali üretmemiş oluşu
tepki alımlarının henüz kısa vadede kısıtlı kalabileceğini
düşündürüyor.
Beklentimiz doğrultusunda, 10000 ilk destek seviyesi
üzerinde mevcut pozisyonlar korunabilir. Fiyatın daha
önce önemli bir yükselişe başladığı ve aynı zamanda
düşen trend direnci olan10581 ve 11111 seviyeleri ilk ara
dirençler olarak takip edilebilir.
Ancak tekrardan Satış baskısı görülmesi ve düşen trendde
hareketin devamı durumunda ise 10000 ve 9500
seviyeleri alt destekler olarak izlenebilir.
DESTEK 10000 9500 9000
DİRENÇ 10581 11111 11500



 A1 Capital Menkul Değerler A.Ş.
 www.a1capital.com.tr
 

                                  ***
                               Yasal Uyarı
 
  Burada yer alan yatırım bilgi, yorum ve tavsiyeler yatırım danışmanlığı kapsamında değildir.Yatırım danışmanlığı hizmeti ; aracı kurumlar, portföy yönetim şirketleri, mevduat kabul etmeyen bankalar ile müşteri arasında imzalanacak yatırım danışmanlığı sözleşmesi çerçevesinde sunulmaktadır.Burada yer alan yorum ve tavsiyeler, yorum ve tavsiyede bulunanların kişisel görüşlerine dayanmaktadır.Bu görüşler mali durumunuz ile risk ve getiri tercihlerinize uygun olmayabılır.Bu nedenle, sadece burada yer alan bilgilere dayanılarak yatırım kararı verilmesi beklentilerinize uygun sonuçlar doğurmayabilir.

TCMB'nin 'Merkezin Güncesi' isimli blogunda, "Parasal Sıkılaşma Dönemlerinde Firmaların Temerrüde Düşme Davranışları Nasıl Farklılaşıyor?" başlıklı bir yazı yayınlandı

 Merkezin Güncesi, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası bu¨nyesindeki araştırmacı ve uzmanların analiz ve yorumlarını içeren bir blogdur. Blogda, makroekonomi ve merkez bankacılığı konularında yazılar ile Bankanın resmi iletişim araçları kaynak alınarak hazırlanmış metinlere yer verilmektedir.

 Blogda yer verilen göru¨şler yazarlara aittir, dolayısıyla Tu¨rkiye Cumhuriyet Merkez Bankasının veya çalışanlarının göru¨şlerini temsil etmeyebilir.

Yazı şöyle:
Parasal sıkılaşma dönemlerinde finansal istikrarın gözetimi açısından yakından takip edilen göstergelerin başında firma temerrütleri geliyor. Bu yazıda, farklı parasal sıkılaşma dönemlerinde firma temerrütlerinin gelişimini inceliyoruz. 2023 yılı haziran ayında başlayan sıkılaşma döneminde firma temerrütlerinin ölçek ve sektör bazında değişimlerini ve finansal borçluluğun rolüne ilişkin çıkarımlarda bulunuyoruz.

Tarihsel olarak, ticari kredi faiz oranlarının 2018 ve 2023 sıkılaşma dönemlerinde yükseldiği görülüyor. Buna karşın, 2018 sıkılaşma döneminde artan tahsili gecikmiş alacaklar (TGA) 2023 sıkılaşma döneminde görece düşük seyrediyor (Grafik 1). TCMB para politikası faizi 2018 yılı haziran ayı sonrasındaki dört ay içerisinde yüzde 8’den yüzde 24 seviyesine çıkarılmış ve Temmuz 2019’a kadar bu seviyede tutulmuştu. Politika faizindeki artışla eşanlı olarak sıkılaşma öncesi yüzde 17,9 seviyesinde olan ticari kredi faiz oranları yüzde 35 seviyesine çıkmıştı. Bu sıkılaşma döngüsünde ticari kredi TGA oranlarının hızla yükselişe geçtiği ve sıkılaşma öncesi dönemdeki yüzde 3 seviyesinden 2019 yılı sonuna kadar yüzde 6 seviyesine çıktığı görülüyor. İçinde bulunduğumuz sıkılaşma döneminde ise ticari kredi faizlerindeki yükselişe karşın TGA oranları yüzde 1,5 seviyesinde. Bu ayrışmada, iki dönem arasındaki faiz artışlarının zamanlaması, enflasyon seviyesi, kur değişimleri ve jeopolitik gelişmeler gibi makro faktörlerin yanında, firma ve sektör spesifik özelliklerin de belirleyici olduğunu değerlendiriyoruz.

İki sıkılaşma döneminde temerrütlerde gözlenen ayrışmanın firma özellikleri ile ilişkisini göstermek amacıyla, firma bazlı yaşlandırma analizleri yapıyoruz. Yaşlandırma analizi, temel olarak belirli bir dönemde sağlıklı olarak tanımlanan firmaların, sonraki dönemde temerrüde düşme oranlarını gösteriyor.[1] Analizde öncelikle faizlerin yatay seyrettiği 2014 haziran sonrası dönem referans olarak tanımlanıyor. Bu dönemde temerrüde düşen firmaların oranının 16 ayda yüzde 5’e yaklaştığı görülüyor. 2018 parasal sıkılaşma döneminde ise sağlıklı firmalardan temerrüde düşenlerin oranının 2014-2015’le karşılaştırıldığında daha yüksek olduğu görülüyor. Ayrışma, faiz artırımının başladığı aydan 6 ay sonra belirginleşmeye başlıyor.

Sağlıklı firmaların yüzde kaçının analiz başlangıç tarihinden 16 ay geçtikten sonra temerrüde düştüğünü, firma ölçeği ve borçluluk düzeyi kırılımında özetliyoruz (Tablo 1). Firmaları ölçek bakımından, mikro, orta ve büyük olmak üzere 3 gruba; borçluluk düzeyi bakımından da firmanın kredi bakiyesini net satışlarına oranlayarak düşük, orta ve yüksek olmak üzere üç gruba ayırdık.[2] Para politikasında sıkılaşmanın başladığı Haziran 2018-Eylül 2019 ile faizlerin yatay seyrettiği Haziran 2014-Eylül 2015 dönemleri firma temerrütleri borçluluk ve ölçek açısından karşılaştırıldığında, temerrüt artışının yüksek borçlu orta ve büyük ölçekli firma grubunda daha belirgin olduğu görülüyor.

Bulgularımız, borçluluk ve temerrüde düşme olasılığı arasında pozitif bir ilişki olduğunu ve bu ilişkinin faizlerin artmaya başladığı dönemde, yatay seyrettiği döneme kıyasla daha güçlü olduğunu gösteriyor. Diğer bir ifadeyle, temerrüdün borçluluğa olan duyarlılığı yüksek faiz patikası ortamında daha da yükselmekte. Buna bağlı olarak, yüksek borçluluğa sahip firmaların 2023 yılı haziran ayında başlayan faiz artırım sürecine diğer firmalara kıyasla daha olumsuz tepki vermesi beklenebilir. Ancak, bu analizde kullanılan karşılaştırma dönemleri ve mevcut faiz patikası dönemi arasında ekonominin ivmesi, faiz oranlarındaki değişim oranı, bankaların risk yüklenme kapasitesi ve reel sektör borçluluğu açısından farklılıklar mevcut. Örneğin, reel sektör borçluluğu ve mevcut TGA oranları enflasyon etkisiyle birlikte önceki dönemlere kıyasla 2023 parasal sıkılaşma döneminde oldukça düşük seviyede (Grafik 3). Ayrıca, 2018 dönemiyle karşılaştırıldığında, reel sektörün döviz pozisyon açığı da oldukça azalmış ve kur şoklarına karşı dayanıklılığı artmış durumda (Grafik 4). Bu açılardan, bankaların kredi riski taşıma kapasitesinin, firmaların da borç taşıma kapasitesinin karşılaştırılan dönemlerin üzerinde olduğunu söylemek mümkün. Bu durum, reel sektör firmalarının ve bankacılık sektörünün kredi temerrütlerine karşı daha dayanıklı olduğunu gösteriyor.

Firma temerrütlerinin 2023 yılı haziran sonrası ve 2018-2019 dönemlerinde farklılaşmasını göstermek amacıyla yaşlandırma analizini 1 Haziran 2023 - 31 Ağustos 2024 dönemi için genişlettik. Mayıs 2023 itibarıyla sağlıklı olarak tanımlanan firmaların temerrüt gelişimini önceki dönemlerle karşılaştırdık. Buna göre, 2023 mayıs ayında sağlıklı olan firmaların takip eden aylarda temerrüde düşme oranları 2018-2019 temerrüt oranlarından ve faizlerin artmadığı 2014 haziran sonrası dönemde gerçekleşen oranlardan belirgin şekilde daha düşük seyrediyor. Ayrıca, gerçekleşen temerrüt oranı ve temerrüde düşme hızı mevcut dönemde oldukça olumlu seyretmekte. Sektörel seviyede bakıldığında da 2023 dönemindeki olumlu ayrışma oldukça belirgin ve sektörler arasında homojen bir görünüm arz ediyor. Firma temerrüt oranları parasal sıkılaşma adımlarının kademeli atılması ve reel sektörün azalan yerli-yabancı para borç yükü nedeniyle ılımlı seyrediyor. Bununla birlikte, firma temerrüt oranları fiyat istikrarı ve finansal istikrar açısından yakından takip edilmesi gereken göstergelerden biri olmaya devam ediyor.