Piyasaya Yön Veren Güncel Finans Haberleri

TÜİK verilerine göre Mayıs ayına air mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış imalat sanayi üretim endeksi %2,1 aylık büyüme ile (Nisan: %-5,3, Mart: %-0,3) ile önceki ayın kayıplarının bir bölümünü telafi etti. Veri beklediğimizden daha zayıf. Bayram tatili kaynaklı köprü günü etkisinin devreden çıkması ve oynaklığı yüksek kalemlerde baz etkisi gibi unsurlar sonucu sanayi üretiminde aylık %3 civarı teknik bir toparlanma bekliyorduk.

 
Takvim etkilerinden arındırılmış yıllık büyüme %-0,4 ile iki ay üst üste negatif. En son eve kapanma önlemlerinin uygulandığı 2020 Mart-Mayıs ve parasal sıkılaşma ile ekonominin yavaşladığı 2018 Eylül - 2019 Ağustos dönemlerinde yıllık büyüme ardışık aylarda negatif seyretmişti.

İçinde bulunduğumuz dönemde güncel verinin Mart ayına göre değişimine bakmak daha anlamlı. Bu sayede; (i) Mart sonunda uygulanan güçlü parasal sıkılaşmanın birikimli etkisi daha net görülebilir ve (ii) bayram tatili dönemindeki “köprü günü” etkisinin yarattığı oynaklık ayıklanabilir. 2024 Mayıs ayı imalat sanayi üretimini 2024 Mart ile karşılaştırdığımızda %3,3 daralma buluyoruz.

Sanayinin geniş kapsamlı gruplarında Mayıs-Mart ayları arasındaki değişime bakınca en sert daralmayı sermaye mallarının (%-6,9) kaydettiğini görüyoruz. Döngüsel ürünlerin ağırlıkta olduğu bu grubun parasal sıkılaşma döneminde negatif ayrışması şaşırtıcı değil. Ara malı (%-3,4), enerji (%-2,1), dayanıklı tüketim malları (%-1,1) ve dayanıksız tüketim malları (%-0,9) gibi diğer gruplar görece daha az daralıyor.

Mayıs-Mart dönemi değişimine sektörler üzerinden baktığımızda sadece giyim (%2,5) ve deri (%2,1) tarafında büyüme görüyoruz. 2023 başından bu yana daralmakta olan bu iki sektördeki mütevazi dipten dönüşe özel bir anlam yüklemiyoruz. Giyim ve deri dışında gıda (%-0,2) ve kağıt (%-0,3) gibi defansif sektörler nispeten az daralmış.

 
Son iki ayda üretim hacmi en çok daralan bilgisayar-elektronik ürünler (%-31,2) grubu. Oynaklığı yüksek bu sektör Mart ayında %50,8 büyümüştü. Eczacılık (%-11,1), ağaç ürünler (%-8,7), petrokimya (%-5,3), içecek (%-5,1), kauçuk-plastik (%-4,7), fabrikasyon metaller (%-4,3), elektrikli teçhizat (%-3,3), tütün (%-3,3), makine (%-3,2), motorlu kara taşıtları (%-2,4) ve diğer ulaşım araçları (%-2,4) gibi pek çok sektör üretiminde kayda değer düşüş var. Genel eğilimin daralma yönünde olduğunu anlıyoruz. Son iki ayda anlamlı daralan sektörler arasında içecek ve petrokimyanın asıl daralmayı Mayıs ayında yaşayarak genel eğilimden farklı bir zamanlama kaydettiğini de ekleyelim.

TÜİK’in yayımladığı Nisan ve Mayıs sanayi üretim verileri yılın ikinci çeyreğinde yavaşlayan ekonomi öngörümüzle uyumlu. Haziran ayında öncü göstergeler sanayi üretiminde daralmaya işaret ediyor. Haziran ayı İSO imalat PMI (47,9) eşik değerin altında gerileme devam ediyor. İmalat sanayi kapasite kullanım oranı önceki aya göre 0,4 yüzde puan aşağıda. Reel kesim güven endeksi 2022 Eylül ayından bu yana en düşük seviyesinde. Fazla oynak MÜSİAD sanayi SAMEKS (54,0) endeksinin genişleme sinyalini iskontolu okuyoruz. Kurban Bayramı kaynaklı köprü günü etkisiyle Haziran verisinde sert bir daralma olabileceğini tahmin ediyoruz.
 
Haziran ayı PMI alt detayları sadece gıda ve makine sektörlerinde üretim artışı olduğunu gösteriyor. Özellikle tekstil, elektrikli-elektronik ürünler (beyaz eşya ağırlıklı), kara-deniz taşıtları (otomotiv ve gemi), kimya-plastik (petrokimya dahil) ve ana metal (demir-çelik) sektörlerinde sert daralma sinyali görülüyor.

Yılın geri kalanında dışarıda Çin rekabeti, içeride iç talebi yavaşlatan politikalar üreticileri stok eritmeye yöneltiyor. Dolayısıyla üretimdeki yavaşlama üçüncü çeyrek genelinde de hissedilecek. Böyle bir ortamda küresel talep koşullarının görece güçlü olması sevindirici.

2024 GSYİH büyümesi için %3,4’lük tahminimizde değişiklik yapmıyoruz. İkinci çeyrekte daralma, üçüncü çeyrekte yatay bir seyir, son çeyrekte ılımlı bir toparlanma öngörüyoruz.

 Detaylı bilgi almak, İş Yatırım’ın güncel raporlarına ulaşmak için aşağıdaki linki kullanabilirsiniz.

https://arastirma.isyatirim.com.tr/2024/07/10/sanayi-uretiminde-genel-egilim-zayif/
 
İş Yatırım Menkul Değerler A.Ş.
 www.isyatirim.com.tr

                           ***
                  Yasal Uyarı
 
 Burada yer alan yatırım bilgi, yorum ve tavsiyeler yatırım danışmanlığı kapsamında değildir.Yatırım danışmanlığı hizmeti ; aracı kurumlar, portföy yönetim şirketleri, mevduat kabul etmeyen bankalar ile müşteri arasında imzalanacak yatırım danışmanlığı sözleşmesi çerçevesinde sunulmaktadır.Burada yer alan yorum ve tavsiyeler, yorum ve tavsiyede bulunanların kişisel görüşlerine dayanmaktadır.Bu görüşler mali durumunuz ile risk ve getiri tercihlerinize uygun olmayabılır.Bu nedenle, sadece burada yer alan bilgilere dayanılarak yatırım kararı verilmesi beklentilerinize uygun sonuçlar doğurmayabilir.

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK)
verilerine göre Mayıs ayı sanayi üretim
endeksinde aylık bazda %1,7 artış yaşandı.
Yıllık bazda ise %0,1 oranında daralma
gözlemlendi. Hem yıllık hem aylık veride
oranlar piyasa beklentilerin ciddi şekilde
altında kaldı. Yıllık bazda sanayi üretimi üst
üste ikinci kez azaldı. Aylık bazda ise Nisan
ayındaki sert daralmanın ardından sınırlı bir
pozitif hareketlilik görüldü.

Sanayi üretim endeksi detaylı bir şekilde
incelendiğinde, aylık bazda hem dayanıklı hem
de dayanıksız tüketim mallarında Mayıs ayında
artış görüldü. Bu ürün gruplarında aylık
değişimler sırasıyla %0,7 ve %1,8 oldu. Diğer
yandan bu pozitif hareketlilikte Nisan ayında
görülen sert gerilemeden kaynaklanan baz
etkisi öne çıktı. Yıllık bazda ise dayanıklı
tüketimde genişleme %1,5 ile yavaşlasa da
devam ederken, dayanıksız tüketimde %0,4
azalış görüldü. 12 aylık ortalama değişimlerde
ise büyüme durağan seyrediyor.

Madencilik ve Taş Ocakçılığı ve elektrik ve gaz
üretimi tarafında 12 aylık ortalamalar pozitif
bölgede kalsa da ivme kaybı sürüyor. İmalat
sanayiinde ise geçen ay negatif bölgeye geçen
trend bu ay sınırlı yükseliş kaydetti. Aylık
bazda madencilik %3,9 azalırken elektrik ve
gaz üretimi %1 arttı, imalat sanayi ise iki ay
sonra ilk kez genişleme gösterdi ve %2,1
yükseldi. Yıllık bazda ise madencilik %2,2,
elektrik ve gaz üretimi %0,9 artarken imalat
sanayi %0,4 gerileme kaydetti.


 Albaraka Türk Katılım Bankası A.Ş.
 https://www.albaraka.com.tr/tr
 
 
                                  ***
                               Yasal Uyarı
 
 Burada yer alan yatırım bilgi, yorum ve tavsiyeler yatırım danışmanlığı kapsamında değildir.Yatırım danışmanlığı hizmeti ; aracı kurumlar, portföy yönetim şirketleri, mevduat kabul etmeyen bankalar ile müşteri arasında imzalanacak yatırım danışmanlığı sözleşmesi çerçevesinde sunulmaktadır.Burada yer alan yorum ve tavsiyeler, yorum ve tavsiyede bulunanların kişisel görüşlerine dayanmaktadır.Bu görüşler mali durumunuz ile risk ve getiri tercihlerinize uygun olmayabılır.Bu nedenle, sadece burada yer alan bilgilere dayanılarak yatırım kararı verilmesi beklentilerinize uygun sonuçlar doğurmayabilir.

Sanayi üretiminde durgun seyir
Yıllık üretim %0,1 daraldı... Sanayi üretimi Mayıs ayında yıllık bazda %0,1 azalırken, aylık bazda üretim bir önceki ayki %5,0'lık daralmanın ardından %1,7 arttı. Mevsimsel etkilerden arındırılmamış üretim ise yıllık bazda %2,4 oranında arttı. Nisan ayı rakamları köprü günleri nedeniyle nispeten zayıftı, bu nedenle aylık üretim büyümesi tam olarak resmi yansıtmıyor. Yıllık rakamlar incelendiğinde, elektrik ve gaz üretimi ile madencilik ve taşocakçılığı sektörleri üretimi sırasıyla %0,9 ve %2,2 artarken, imalat sektörü üretimi %0,4 daraldı. İç pazarda beklenen yavaşlama nedeniyle 2024 yılının geri kalanında sanayi üretimindeki büyümenin durgun seyretmesini beklerken, yılın ikinci yarısında Euro Bölgesi'nde beklenen toparlanma sayesinde ihracatçıların olumlu yönde ayrışabileceğini düşünüyoruz. Ayrıca, imalat PMI rakamları da Türkiye'de sektörde yavaşlamaya işaret ediyor.
Birçok alt kategoride yıllık düşüş... Sermaye malı üretimi Mayıs ayında yıllık bazda %3,3 gerilerken, sektör aylık bazda %5,1 genişledi. Sermaye malı üretiminde 3 yıllık güçlü büyümenin ardından, inşaat sektöründeki yatırım iştahının yüksek TL faiz oranlarından olumsuz etkilendiği görülüyor. Nitekim makine ve ekipmanların onarımı ve kurulumu sektöründeki yıllık bazda büyüme %11,8 oldu. Ara malı üretim endeksi Mayıs ayında bir önceki aya göre %0,3, enerji üretimi ise %4,3 arttı. Elektrik fiyatlarının geçen yıla kıyasla daha ucuz olması ve hava sıcaklıklarının daha yüksek seyretmesi talebin yıllık bazda artmasına neden olmuş olabilir. Dayanıklı tüketim malları üretimi de geçen yılın aynı ayına göre %1,5 oranında genişledi. Yüksek teknoloji üretimindeki etkileyici büyüme Mayıs ayında yıllık bazda %18,0 daralma ile negatif bölgeye geçerken, aylık üretim %5,2 azaldı. Yüksek-orta teknoloji üretimi ve düşük-orta teknoloji endeksleri Mayıs ayında yıllık bazda sırasıyla %2,8 ve %0,8 artarken, düşük teknoloji üretimi %0,6 düştü. TL'deki reel değerlenmenin önümüzdeki dönemde düşük teknolojili üretim üzerindeki baskıyı artırması muhtemeldir.
Düşük katma değerli sektörlerde daralma... Mayıs ayında 13 sektör yıllık bazda büyüme gösterirken, 12 sektörde daralma yaşandı. Düşük performans gösteren sektörler arasında Mayıs ayında %12,1 oranında daralan deri sektörü dikkat çekerken, tekstil sektörü üretimi Mayıs ayında %3,3 oranında azaldı. Her iki sektör de reel TL değerlenmesinden olumsuz etkilenirken, üretim komşu ülkelere kayıyor. Bu durum işsizliğin artmasına neden olabilir ancak kaynakların daha katma değerli sektörlere kaydırılması uzun vadede verimlilik artışına yol açacaktır. Motorlu taşıt üretimi de iç pazarda beklenen yavaşlama nedeniyle Mayıs ayında bir önceki aya göre %5,0 geriledi. Daha iyi performans gösteren sektörlerden içecek sektörü, sıcak iklim koşulları ve güçlü hizmet sektörü talebi sayesinde yıllık bazda %4,1 büyüdü. Ana metal sektörünün üretimi de depremden etkilenen bölgenin yeniden inşasından olumlu etkilenerek %4,8 arttı.


Oyak Yatırım Menkul Değerler A.Ş.
                                   ***
                               Yasal Uyarı
 
 Burada yer alan yatırım bilgi, yorum ve tavsiyeler yatırım danışmanlığı kapsamında değildir.Yatırım danışmanlığı hizmeti ; aracı kurumlar, portföy yönetim şirketleri, mevduat kabul etmeyen bankalar ile müşteri arasında imzalanacak yatırım danışmanlığı sözleşmesi çerçevesinde sunulmaktadır.Burada yer alan yorum ve tavsiyeler, yorum ve tavsiyede bulunanların kişisel görüşlerine dayanmaktadır.Bu görüşler mali durumunuz ile risk ve getiri tercihlerinize uygun olmayabılır.Bu nedenle, sadece burada yer alan bilgilere dayanılarak yatırım kararı verilmesi beklentilerinize uygun sonuçlar doğurmayabilir.

Bahçeşehir Üniversitesi Ekonomik ve Toplumsal Araştırmalar Merkezi (BETAM) İşgücü Piyasası Görünümü: Temmuz 2024 araştırma notunu yayınladı:

İstihdamda 273 binlik artış ve işsiz sayısında 27 binlik düşüş işgücünü 245 bin kişi arttırmış, genel işsizlik oranı ise Nisan’dan Mayıs’a 0,1 puan azalarak yüzde 8,4 olmuştur. Mevsim etkilerinden arındırılmış kadın işsizlik oranı Nisan’dan Mayıs’a istihdamda görülen 130 binlik artış ve sabit kalan işsiz sayısı sonucu işgücü yaklaşık 131 bin artmış işsizlik oranı da 0,1 puan azalarak yüzde 11 olarak gerçekleşmiştir. Erkeklerde ise istihdamda 141 bin kişilik artış, işsizlerde 27 bin kişilik düşüş sonucu işgücü 114 bin artmış, işsizlik oranı da yüzde 7’ye gerilemiştir. Bu gelişmeler sonucunda işsizlik oranlarındaki toplumsal cinsiyet farkı Mayıs’ta Nisan’a kıyasla 3,9 puandan 4 puana yükseliştir.

BIST - 30 Yakın Vade

Güne yatay bir açılışla başlayan Ağustos vadeli endeks kontratında gün içerisinde satıcılı bir fiyatlamanın öne çıktığı görülüyor. Günün ilk yarısında 12.357,25 - 12.504,50 seviyeleri arasında hareket eden sözleşme, 12:30 itibariyle %0,65 civarında düşüşle 12.410 seviyelerinden işlem görüyor. 12.700 - 12.750 bölgesini aşamayan ve devamında satışlarla karşılaşan sözleşmede kısa vadede 50 günlük üssel ortalama (12.376) ilk güçlü destek noktası olarak izlenecektir. 50 günlük ortalama altındaki fiyatlamalarda satıcılı seyrin etkisini sürdürebileceği sözleşmede 12.290 - 12.220 ve 12.170 seviyelerine doğru geri çekilmeler gündeme gelebilir. 50 günlük ortalama üzerinde tutunmanın korunması ve tepki alımlarının gözlenmesi halinde ise 12.460 - 12.500 seviyeleri kısa vadeli ilk direnç noktaları olup, devamında 12.550 - 12.600 aralığı direnç bölgesi olarak takip edilecektir.

 Dolar/TL Yakın Vade

 Mayıs ayında sanayi üretimi aylık yüzde 1,7 artış kaydederken, yıllık yüzde 0,1 azalma kaydetti. TÜİK verilerine göre, mayıs ayında işsizlik oranı 0,1 puan azalarak yüzde 8,4 olarak gerçekleşti. Günün geri kalanında, Fed Başkanı Powell’ın ABD Temsilciler Meclisi’ndeki sunumu takip edilecek. İşsizlik verisi sonrası Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz değerlendirmelerde bulundu. Dezenflasyon döneminde ilerlerken gençler ve kadınlar başta olmak üzere toplumun her kesimini kapsayan, girişimciliği ve yenilikçiliği destekleyen kalkınma odaklı politikalarla istihdamı artırmaya devam edeceklerini söyledi. Temmuz vadeli Dolar/TL sözleşmesi bugün 33,6455 - 33,7421 TL arasında seyrediyor. Dolar/TL spot kuru saat 12.30 itibariyle 32,96’lu seviyelerde bulunuyor. Dolar endeksi 105,10 puan civarında izleniyor.

 

Günün ilk bölümünde en fazla işlem gören pay vadeli sözleşmeleri: FAKBNK, FEREGL, FGARAN

  Gedik Yatırım Menkul Değerler A.Ş.
  www.gedik.com

                                     ***
                               Yasal Uyarı
 
 Burada yer alan yatırım bilgi, yorum ve tavsiyeler yatırım danışmanlığı kapsamında değildir.Yatırım danışmanlığı hizmeti ; aracı kurumlar, portföy yönetim şirketleri, mevduat kabul etmeyen bankalar ile müşteri arasında imzalanacak yatırım danışmanlığı sözleşmesi çerçevesinde sunulmaktadır.Burada yer alan yorum ve tavsiyeler, yorum ve tavsiyede bulunanların kişisel görüşlerine dayanmaktadır.Bu görüşler mali durumunuz ile risk ve getiri tercihlerinize uygun olmayabılır.Bu nedenle, sadece burada yer alan bilgilere dayanılarak yatırım kararı verilmesi beklentilerinize uygun sonuçlar doğurmayabilir.

Çin Ticaret Bakanlığı’ndan yapılan açıklamada, 2023 yılında Çin ile Güney Asya ülkeleri arasındaki ticaret hacminin 2013 yılına göre ikiye katlanarak 200 milyar dolara yaklaştığı bildirildi.

Çin Ticaret Bakan Yardımcısı Li Fei, basın toplantısında, ilk Çin-Güney Asya Fuarı’nın Kunming kentinde düzenlendiği 2013’ten bu yana geçen 11 yılda Çin ve Güney Asya ülkelerinin farklı alanlardaki iş birliğini derinleştirmeyi sürdürdüğünü, ikili ekonomik ve ticari iş birliğindeki olumlu eğilimin korunduğunu ve kaydedilen sonuçlardan halkların faydalandığını belirtti.

Çin’in Pakistan ve Bangladeş dâhil bazı Güney Asya ülkelerinin en büyük ticaret ortağı olmaya devam ettiğini, Güney Asya ülkelerinden gittikçe daha fazla ürünün Çin piyasasına girdiğini dile getiren Li Fei, Çin-Pakistan Ekonomik Koridoru’nun inşası istikrarlı şekilde ilerletilirken, bir dizi altyapı tesisi projesinin de ilgili bölgelerdeki istihdamın artmasına ve ekonomik kalkınmaya yardımcı olduğunu ifade etti.

CGTN TÜRK