Piyasaya Yön Veren Güncel Finans Haberleri

Enflasyon verisinin beklentilerden daha pozitif gelmesi ardından Eylül ayında faiz indirimlerine artık kesin gözü ile bakılıyor. Faiz indirimlerini ise kutlamayan şirketler, yaklaşık bir buçuk senedir gördüğümüz yıldız şirketlerden farklı isimler. Başta Russell endeksi olmak üzere gayrimenkul ve sağlık sektörü gibi oyuncular, sert bir rotasyon hareketinde teknoloji şirketlerinden çıkan paranın ilgi odağı oldular. Bu hareket devam edecek mi, devam edecekse önümüzde ne gibi engeller var bu konuyu biraz tartışacağız

Faiz indirimleri ile ilgili 2 sorunun önemli olduğunu düşünüyorum. Birincisi inmesi gereken nokta yani denge faiz oranı, ikinci ise Fed’in bu orana göre nasıl konumlanacağı. Uzun vade denge faiz oranı yani r*, kolay ölçülebilen ve hakkında kolay konuşulabilen bir konu değil. Ekonominin uzun vadeli büyüme dinamikleri olan demografi ve verimlilik başta olmak üzere temel unsurlarına odaklanarak varsaydığımız bu oran, kısa vadeli denge faiz oranından daha yavaş hareket eden dinamikleri ile ayrılıyor ve ayrı değerlendiriliyor. Bugün baktığımızda AI, artık herkesin odağında ve bir süredir AI ile bağlantılı olmayan bir verimlilik artışı ile karşı karşıyayız. Bu verimlilik artışının nedenleri çokça tartışılıyor, bazı akademik çalışmalarda otomasyon süreçlerinin artmasının oldukça etkili olduğu yazılıyor ancak verimlilik, öngörülmesi pek kolay bir husus değil. Daha önce çok defa tahmin edilmeye çalışılan verimlilik, çok defa ekonomistleri şaşırtmayı başarmış bir kavram. Ancak bu defa önümüzde AI devrimi mevcut ve bu AI sayesinde verimlilikte bir artış yaşanacağı herkesin dilinde olan bir konu. AI hakkında türlü yazılar yazıp videolar çekerken ana amacımız tam olarak bunun yaşanacağını anlatmaktı, bunun gerçekleşeceğini düşünüyorum. Demografik koşullar her ne kadar baskı unsuru olmaya devam etse de AI üzerinden gerçekleşecek olan verimlilik artışının, r* tarafında yukarı harekete neden olduğunu düşünüyorum, birkaç çeyrektir izlediğimiz verimlilik artışının ise kalıcı olabileceği kanaatindeyim. Peki bu ne ifade ediyor?

Alışılagelmiş basmakalıp düşünce faizlerin artarken endekslerin ve şirketlerin baskı altında kalacağı yönünde. Reel faizlerin düşüşü genel olarak hisse senetlerinin değerlemelerinde pozitif fiyatlamaya eşlik ediyor doğru ancak nedensellik ile eş zamanlılığı birbirine karıştırmamak, istatistik derslerinde ilk öğretilen husustur, temellere dönmek bazen oldukça faydalıdır. R*, bir ekonomideki yatırım ve tasarruf talebinin buluştuğu nokta olarak tanımlanabilir. Aşağıda yer alan grafik, 80’li yıllardan sonra ABD 10 yıllık reel faiz oranları ile CAPE rasyonun ters çevrilmiş halini bizlere gösteriyor, yani rasyo aşağı gittikçe değerlemeler bonkörleşiyor. Volker sonrası dönemde enflasyon beklentilerinin çıpalanması ile önemli bir düşüş hareketi başlıyor ve 90’lı yıllar boyunca bu hareket devam ediyor. Ancak 2000’li yıllara geldiğimizde aradaki korelasyon bozuluyor. Bu korelasyonun bozulması, farklı sebeplere dayanıyor. Bunlardan ilki, Ben Bernanke’nin “savings glut” olarak tanımladığı döneme girilmiş olması. ABD’nin özellikle teknolojik gelişmeler sayesinde verimlilik tarafında yaşadığı artış ve marjinal sermaye getirilerinin yükselmesi, 90’lı yıllarda Asya Krizi ve gelişmiş ülkelerin demografik sorunlar ile baş etmeleri nedeniyle bu ülkelerdeki yatırımcıların gözdesi haline gelmesini sağladı. Bu dönemde reel faizler düşüş eğilimine devam ederken denge faiz artan verimlilik ile yükselme eğiliminde olsa da küresel tasarruf talebinin ABD’ye odaklanması, yaşanan yatırım harcamalarının çok üzerinde bir tasarruf-yatırım dengesini ortaya çıkardı ve denge faizi aşağı itti, sonucunda da hisse senedi balonu patladı. Tahvil faizlerinin ABD’ye akın akın gelen sermaye nedeniyle düşük seviyelerde kaldığı dönemin sonunda hisse senedi piyasaları dotcom olarak tarihe geçen balonu yaşadı, verimlilik artışı ile meşru başlayan hareket, tatsız bitti. Bu konuya tekrar döneceğiz. Dotcom balonunun ardından hisse senetleri tarafında verimlilik ve sermaye harcamaları alanında yaşanan durgunluk dönemi, reel faizlerin düşük seyrine rağmen kendisini gösterdi. Bu dönemde Dünyadaki savings glut etkisinin devam ettirdi ancak hisse senetlerinde uygun verimliliği yakalayamadığı için düşük faizlerin kucak açtığı konut sektörünü park yeri olarak seçti. Konut sektörüne dünyadan akan para o kadar büyüktü ki ABD tarihinin en büyük cari açık rakamlarına ulaştı ve sonunda neler olduğunu hepimiz çok iyi biliyoruz. Buradan çıkarılması gereken ders, denge faiz oranının yönü oldukça önemli ve 2000 öncesi hisse senedi hareketine baktığımızda 2008 krizine benzer şekilde bir para girişi izlenirken, verimlilik ve denge faizi yukarı iten unsurlar, reel faizlerden bağımsız olarak bambaşka birer senaryo izlettiler. Dotcom krizi ile 2008 krizi arasında hisse senetlerinin çok iyi performans gösterdiğini söylemek pek mümkün değil. Benzer bir örneği 2008 krizi sonrasında da görüyoruz, 2013 yılından itibaren ABD ekonomisinin toparlanmaya başlaması, 2015 yılından sonra Fed’in artan reel faizler nedeniyle faiz artırmasına neden oldu ve endeks çarpanları ile faizler, beraber yükseldi. Sonuç olarak yükselme eğiliminde olan r*, bizler için pozitif olacak ve faiz indirimlerini belki daha az sayıda tutacak
 
Utku Oktay Acundeğer

 Detaylı bilgi almak, İş Yatırım’ın güncel raporlarına ulaşmak için aşağıdaki linki kullanabilirsiniz.

https://arastirma.isyatirim.com.tr/2024/07/17/faiz-indirimleri-ve-r/
 
İş Yatırım Menkul Değerler A.Ş.
 www.isyatirim.com.tr

                           ***
                  Yasal Uyarı
 
 Burada yer alan yatırım bilgi, yorum ve tavsiyeler yatırım danışmanlığı kapsamında değildir.Yatırım danışmanlığı hizmeti ; aracı kurumlar, portföy yönetim şirketleri, mevduat kabul etmeyen bankalar ile müşteri arasında imzalanacak yatırım danışmanlığı sözleşmesi çerçevesinde sunulmaktadır.Burada yer alan yorum ve tavsiyeler, yorum ve tavsiyede bulunanların kişisel görüşlerine dayanmaktadır.Bu görüşler mali durumunuz ile risk ve getiri tercihlerinize uygun olmayabılır.Bu nedenle, sadece burada yer alan bilgilere dayanılarak yatırım kararı verilmesi beklentilerinize uygun sonuçlar doğurmayabilir.

Kuruluştan yapılan basın açıklaması aşağıda bulunuyor:

PSA'nın Avrupa ve Akdeniz (EuroMed) ve Orta Doğu ve Güney Asya (MESA) bölgelerinin CEO'su Vincent NG, 26 Haziran 2024 tarihinde şirketin yıllık Genel Kurul Toplantısı sırasında Mersin Uluslararası Limanı'nın (MIP) yeni Yönetim Kurulu Başkanı olarak atandı. Böylece NG, kısa bir süre önce PSA'nın EuroMed bölgesi CEO'luğundan ayrılan David Yang'ın yerine geçti.

2012 ile 2023 yılları arasında EuroMed ve Amerika kıtasının bölgesel CFO'su olarak görev yapan Vincent NG, 2006 ile 2008 yılları arasında MIP’de derin deniz terminalleri CFO'su olarak görev yaptı.

Mersin ziyareti sırasında MIP Genel Müdürü Ajay Kumar Singh ile birlikte Mersin Vali Yardımcısı ve Mersin Liman Mülki İdare Amiri İbrahim Küçük ve Mersin Büyükşehir Belediye Başkanı Vahap Seçer ile bir araya gelen Vincent NG, MIP'nin Türkiye'nin büyüme hikâyesine olan bağlılığını teyit etti.

Vincent NG hakkında:

PSA EuroMed ve MESA'nın mevcut bölgesel CEO'su olan Vincent NG, PSA iştirakleri ve ortak girişimlerinde bir dizi yönetim kurulunda görev yapıyor. Sorumlulukları arasında stratejik büyümeyi yönlendirmek, operasyonel mükemmelliği sağlamak ve EuroMed ve MESA'nın genişleyen pazarlarında ortaya çıkan fırsatlardan yararlanmak yer alıyor. Aynı zamanda PSA International'ın Üst Yönetim Konseyi'nde de yer aln NG, bundan önce bir yıl boyunca PSA'nın tedarik zinciri çözümleri birimi olan PSA BDP'nin Kurumsal Büyüme CEO'su ve Finans Direktörü olarak görev yaptı.

NG, PSA'ya 1998 yılında muhasebede görev alarak katıldı ve o zamandan beri kuruluş içinde birçok farklı görevde bulundu. Aynı zamanda 2008 yılında MIP'yi kuran ekibin CFO'su olarak görev yapmıştı.

NG, MIP'de geçirdiği 15 ayın ardından 2008 yılında PSA International'ın Finans ekibinin Başkan Yardımcısı olmuş ve iki yıl sonra MESA Bölgesi CFO'luğuna terfi etti.

NG, 2012 ve 2022 yılları arasında PSA EuroMed ve Amerika (EMA) Bölgesel CFO'su olarak görev yapmıştır. Bu süre zarfında, MIP de dahil olmak üzere PSA'nın bölgedeki tüm iştiraklerinin ve ortak girişimlerinin finansal yönetiminden sorumlu olarak iş geliştirme stratejilerinin ve girişimlerinin yönetiminde kilit bir rol oynamıştır.

NG, Singapur Nanyang Teknoloji Üniversitesi Muhasebe bölümünden onur derecesiyle mezun olmuş, PSA'nın birçok projesinde önemli bir değişim katalizörü olarak yaptığı katkılardan dolayı 2016 yılında PSA Küresel Şampiyon Ödülü'nü almıştır.

Vincent NG atanmasıyla ilgili olarak şunları söylemiştir: "Mersin Limanı’nın ve bölgenin muazzam büyüme potansiyelini hayata geçirmek üzere MIP ekibi ve tüm paydaşlarla yakın bir şekilde çalışmayı dört gözle bekliyorum. Özellikle East Med Hub 2 genişleme projesinin tamamlanmak üzere olmasından dolayı heyecanlıyım zira bu proje MIP'nin kapasitesini ve kabiliyetlerini önemli ölçüde artıracaktır."

 

Mersin Uluslararası Liman İşletmeciliği A.Ş. Hakkında

 

Akfen Holding ve PSA International ortaklığında kurulan Mersin Uluslararası Liman İşletmeciliği A.Ş. (MIP) 11 Mayıs 2007 tarihinde T.C.D.D. Mersin Liman İşletmesini 36 yıl süreyle devralmıştır. 2017 yılında hissedarları arasına Avustralyalı Fon Şirketi IFM’in katıldığı Mersin Uluslararası Limanı (MIP), Ankara, Gaziantep, Kayseri, Kahramanmaraş, Konya gibi Türkiye’nin sanayileşmiş kentleri ile Suriye, Irak ve Bağımsız Devletler Topluluğu ülkeleri gibi sınır komşusu olan ülkelere, demiryolu ve karayoluyla bağlıdır. Orta Doğu ve Karadeniz’le olan aktarma ve hinterlant bağlantılarıyla, Akdeniz Bölgesindeki ana konteyner limanlarından biridir.

Mersin Uluslararası Limanı (MIP), geniş hinterlandı, erişilebilir ulaşım imkanları ve başarılı personeli ile Türkiye’nin ithalat ve ihracat hacminin önemli bir bölümünü oluşturmaktadır. Yıllık elleçlenen toplam kargo miktarı ve mevcut sahası ile MIP Türkiye’nin en büyük limanıdır.

Merkez Bankası'nın Mayıs 2024 dönemi Konut Fiyat Endeksi'ne ilişkin açıklaması şöyle:

 Konut Fiyat Endeksi (KFE)
2024 yılı Mayıs ayında bir önceki aya göre yüzde 1,3 oranında artan KFE, bir önceki yılın aynı ayına göre
nominal olarak yüzde 45,0 oranında artmış, reel olarak ise yüzde 14,9 oranında azalmıştır
Türkiye’deki konutların kalite
etkisinden arındırılmış fiyat
değişimlerini izlemek amacıyla
hesaplanan Konut Fiyat Endeksi
(KFE) (2017=100), 2024 yılı Mayıs
ayında bir önceki aya göre yüzde
1,3 oranında artarak 1273,5
seviyesinde gerçekleşmiştir.
Bir önceki yılın aynı ayına göre
yüzde 45,0 oranında artan KFE, aynı
dönemde reel olarak yüzde 14,9
oranında azalış göstermiştir.
İstanbul, Ankara ve İzmir’in konut
fiyat endekslerindeki gelişmeler
değerlendirildiğinde, 2024 yılı Mayıs
ayında bir önceki aya göre, sırasıyla
yüzde 1,1, 2,4 ve 2,6 oranlarında
artış gözlenmiştir. Endeks değerleri
bir önceki yılın aynı ayına göre,
İstanbul, Ankara ve İzmir’de
sırasıyla yüzde 35,3, 53,9 ve 44,2
oranlarında artış göstermiştir. "

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), 2024 yılı Haziran ayı Konut Satış İstatistiklerini açıkladı.

 TÜİK'in konuya ilişkin haber bülteni aşağıda bulunuyor:

 " Türkiye genelinde Haziran ayında 79 bin 313 konut satıldı
 
Türkiye genelinde konut satışları Haziran ayında bir önceki yılın aynı ayına göre %5,2 azalarak 79 bin 313 oldu. Konut satış sayısının en fazla olduğu iller sırasıyla 13 bin 25 ile İstanbul, 6 bin 866 ile Ankara ve 4 bin 361 ile İzmir olurken, en az olduğu iller sırasıyla 34 ile Ardahan, 40 ile Hakkari, 44 ile Tunceli ve Bayburt oldu.
  
Konut satışları Ocak-Haziran döneminde %3,7 azaldı
 
Konut satışları Ocak-Haziran döneminde bir önceki yılın aynı dönemine göre %3,7 azalışla 545 bin 74 olarak gerçekleşti.
 

İpotekli konut satışları 6 bin 813 olarak gerçekleşti

Türkiye genelinde ipotekli konut satışları Haziran ayında bir önceki yılın aynı ayına göre %49,4 azalış göstererek 6 bin 813 oldu. Toplam konut satışları içinde ipotekli satışların payı %8,6 olarak gerçekleşti. Ocak-Haziran döneminde gerçekleşen ipotekli konut satışları ise bir önceki yılın aynı dönemine göre %57,7 azalışla 51 bin 415 oldu.

Haziran ayındaki ipotekli satışların, bin 547'si; Ocak-Haziran dönemindeki ipotekli satışların ise 12 bin 176'sı ilk el satış olarak gerçekleşti.

Diğer satış türleri sonucunda 72 bin 500 konut el değiştirdi

Türkiye genelinde diğer konut satışları Haziran ayında bir önceki yılın aynı ayına göre %3,3 artarak 72 bin 500 oldu. Toplam konut satışları içinde diğer satışların payı %91,4 olarak gerçekleşti. Ocak-Haziran döneminde gerçekleşen diğer konut satışları ise bir önceki yılın aynı dönemine göre %11,1 artışla 493 bin 659 oldu.
  

İlk el konut satış sayısı 25 bin 425 olarak gerçekleşti

Türkiye genelinde ilk el konut satış sayısı Haziran ayında bir önceki yılın aynı ayına göre %1,8 azalarak 25 bin 425 oldu. Toplam konut satışları içinde ilk el konut satışının payı %32,1 oldu. İlk el konut satışları Ocak-Haziran döneminde ise bir önceki yılın aynı dönemine göre %1,3 artışla 173 bin 324 olarak gerçekleşti.

İkinci el konut satışlarında 53 bin 888 konut el değiştirdi
 
Türkiye genelinde ikinci el konut satışları Haziran ayında bir önceki yılın aynı ayına göre %6,7 azalış göstererek 53 bin 888 oldu. Toplam konut satışları içinde ikinci el konut satışının payı %67,9 oldu. İkinci el konut satışları Ocak-Haziran döneminde ise bir önceki yılın aynı dönemine göre %5,8 azalışla 371 bin 750 olarak gerçekleşti.
  

Yabancılara Haziran ayında bin 440 konut satışı gerçekleşti

Yabancılara yapılan konut satışları Haziran ayında bir önceki yılın aynı ayına göre %45,1 azalarak bin 440 oldu. Haziran ayında toplam konut satışları içinde yabancılara yapılan konut satışının payı %1,8 olarak gerçekleşti. Yabancılara yapılan konut satış sayısının en fazla olduğu iller sırasıyla 593 ile Antalya, 478 ile İstanbul ve 116 ile Mersin oldu.

Yabancılara yapılan konut satışları Ocak-Haziran döneminde ise bir önceki yılın aynı dönemine göre %45,7 azalarak 10 bin 461 oldu.

Ülke uyruklarına göre en çok konut satışı Rusya Federasyonu vatandaşlarına yapıldı
 
Haziran ayında ülke uyruklarına göre en fazla konut satışı sırasıyla 332 ile Rusya Federasyonu, 156 ile İran ve 102 ile Ukrayna vatandaşlarına yapıldı.

Merkez Bankası'nın bugün yayınladığı konuya iliskin haber bülteni aşağıda bulunuyor:

 " Mayıs sonu itibarıyla, özel sektörün yurt dışından sağladığı toplam kredi borcu, 2023 yıl sonuna göre 4,5 milyar ABD doları artarak 168,5 milyar ABD doları olmuştur. Vadeye göre incelendiğinde, 2023 yıl sonuna göre, uzun vadeli kredi borcunun 2,4 milyar ABD doları artarak 157,3 milyar ABD doları; kısa vadeli kredi borcunun (ticari krediler hariç) ise 2,1 milyar ABD doları artarak 11,2 milyar ABD doları düzeyinde gerçekleştiği gözlenmektedir.
Borçluya göre dağılıma bakıldığında, uzun vadeli kredi borcuna ilişkin olarak, bir önceki yıl sonuna göre bankaların kredi biçimindeki borçlanmalarının 365 milyon ABD doları azaldığı, tahvil ihracı biçimindeki borçlanmalarının ise 2,6 milyar ABD doları artışla 17,4 milyar ABD doları seviyesinde gerçekleştiği gözlenmektedir. Aynı dönemde, bankacılık dışı finansal kuruluşların kredi biçimindeki borçlanmaları 97 milyon ABD doları azalmış, tahvil stoku ise 41 milyon ABD doları azalarak 1,1 milyar ABD doları seviyesinde gerçekleşmiştir. Söz konusu dönemde, finansal olmayan kuruluşların kredi biçimindeki borçlanmalarının 275 milyon ABD doları azaldığı, tahvil stokunun ise 762 milyon ABD doları artarak 10,9 milyar ABD doları seviyesinde gerçekleştiği gözlenmektedir. Kısa vadeli kredi borcuna ilişkin olarak ise, 2023 yıl sonuna göre bankaların kredi biçimindeki borçlanmaları 1,3 milyar ABD doları artışla 5,8 milyar ABD doları; finansal olmayan kuruluşların kredi biçimindeki borçlanmaları ise 382 milyon ABD doları azalışla 1,3 milyar ABD doları düzeyinde gerçekleşmiştir.
Alacaklıya göre dağılım incelendiğinde, uzun vadeli kredi borcuna ilişkin olarak, Mayıs sonu itibarıyla tahvil hariç özel alacaklılara olan borç, bir önceki yıl sonuna göre 583 milyon ABD doları azalarak 106,7 milyar ABD doları olarak gerçekleşmiştir. Kısa vadeli kredi borcuna ilişkin olarak ise, tahvil hariç özel alacaklılara olan borcun bir önceki yıl sonuna göre 1,7 milyar ABD doları artarak 9,6 milyar ABD doları seviyesinde gerçekleştiği gözlenmektedir.
Döviz kompozisyonuna bakıldığında, 157,3 milyar ABD doları tutarındaki uzun vadeli kredi borcunun %58,0'ının ABD doları, %35,5’inin Euro, %2,4’ünün Türk lirası ve %4,1’inin ise diğer döviz cinslerinden oluştuğu ve 11,2 milyar ABD doları tutarındaki kısa vadeli kredi borcunun ise %44,4’ünün ABD doları, %18,8’inin Euro, %32,5’inin Türk lirası ve % 4,3’ünün diğer döviz cinslerinden oluştuğu görülmektedir.
Sektör dağılımı incelendiğinde, Mayıs sonu itibarıyla, 157,3 milyar ABD doları tutarındaki uzun vadeli toplam kredi borcunun %37,8’ini finansal kuruluşların, %62,2’sini ise finansal olmayan kuruluşların borcu oluşturmuştur. Aynı dönemde, 11,2 milyar ABD doları tutarındaki kısa vadeli toplam kredi borcunun %75,7’sini finansal kuruluşların, %24,3’ünü ise finansal olmayan kuruluşların borcu oluşturmuştur.
Özel sektörün yurt dışından sağladığı toplam kredi borcu, Mayıs sonu itibarıyla kalan vadeye göre incelendiğinde, 1 yıl içinde gerçekleştirilecek olan anapara geri ödemelerinin toplam 51,0 milyar ABD doları tutarında olduğu gözlenmektedir.
(*) Rakamlar yuvarlamadan dolayı toplamı vermeyebilir.

Kuruluştan yapılan basın açıklaması aşağıda bulunuyor:

Anayasa Mahkemesi Genel Kurulu 29/2/2024 tarihinde, Gemak Gemi İnşaat Sanayi ve Ticaret A.Ş. (B. No: 2020/11509) başvurusunda Anayasa’nın 36. maddesinde güvence altına alınan adil yargılanma hakkı kapsamındaki mahkemeye erişim hakkının ihlal edildiğine karar vermiştir.

Olaylar

Başvurucunun sahibi olduğu taşınmazları için 2009 yılı emlak vergisi 18.519,72 TL olmasına karşılık 2010 yılı emlak vergisi 148.593,10 TL olarak belirlenmiştir. Bunun üzerine başvurucu 2010 yılı emlak vergisi matrah tespitine yönelik komisyon kararına karşı dava açmıştır. Karar tarihi itibarıyla başvurucunun 213 sayılı Vergi Usul Kanunu hükmüne göre komisyon kararına karşı dava açabilecek kişilerden olmadığı gerekçesiyle mahkeme davayı ehliyet yönünden reddetmiştir. 2010 yılı için belirlenen emlak vergisi oranı dayanak alınarak 2011, 2012 ve 2013 yılları matrah oranları da belirlendiğinden başvurucu, belirtilen yıllara ilişkin matrah oranlarına da dava açmıştır. Anayasa Mahkemesi 31/5/2012 tarihli ve E.2011/38, K.2012/89 sayılı kararıyla 213 sayılı Kanun’un mükerrer 49. maddesinin (b) fıkrasının üçüncü paragrafının birinci cümlesini Anayasa’ya aykırı bularak iptal etmiştir. Bu iptal hükmünden önce 2011 yılına ilişkin dava karara bağlandığından mahkeme başvurucunun takdir komisyonu kararına karşı ehliyetinin bulunmadığı yönünde karar vermiştir. 2012 ve 2013 yılları açısından ise işin esasına girerek karar vermiştir. Ancak Danıştay 2011, 2012 ve 2013 yıllarına ilişkin matrah tespitinin dayanağının 2010 yılı matrah tespiti olduğunu, Anayasa Mahkemesinin iptal hükmünün söz konusu yıla ilişkin verilen kararı etkilemeyeceğini belirterek matrahın kesinleşmesi nedeniyle davaları reddetmiştir.

İddialar

Başvurucu, emlak vergisi tahakkukuna ve dayanağı olan takdir komisyonu kararına karşı açılan davanın süre aşımından reddedilmesi nedeniyle mahkemeye erişim hakkının ihlal edildiğini ileri sürmüştür.

Mahkemenin Değerlendirmesi

Somut olaydaki uyuşmazlığa konu takdir komisyonu kararının alındığı ve verginin tahakkuk ettirildiği tarihte yürürlükte bulunan yasal düzenlemeye göre takdir komisyonu kararlarına karşı yalnız kendilerine karar tebliğ edilen daire, kurum, teşekküller ve ilgili mahalle ve köy muhtarlıkları on beş gün içinde ilgili vergi mahkemesi nezdinde dava açabilmektedir. Buna karşılık Anayasa Mahkemesinin takdir komisyonu kararına karşı mükelleflerin dava açma hakkına ilişkin olarak 31/5/2012 tarihinde verdiği iptal kararı sonrasında, yapılacak tebligatlar ve dava açma sürelerine ilişkin açık bir düzenleme bulunmamaktadır.

Yine 213 sayılı Kanun'un 49. maddesi hükmü ile arsa ve arazi metrekare birim değerleri yönünden dava açılması özel olarak düzenlenerek arsa ve arazi metrekare birim değerlerinin verginin tahakkuk ettirileceği yılın başından önce yargı yolu da dâhil kesinleştirilmesi amaçlanmaktadır. Nitekim Danıştay da emlak vergisine esas asgari ölçüde arsa ve arazi birim değerinin tespitine yönelik takdir komisyonu kararlarının öğrenilme tarihinden itibaren otuz günlük genel dava açma süresi içinde ve en geç anılan kararın alındığı yılın son gününe kadar dava açılabileceğini kabul etmiştir. Ancak yukarıda da değinildiği üzere mükellef açısından arsa ve arazi metrekare birim değerlerinin ilanına veya imza karşılığında tebliğine ilişkin kanuni bir düzenleme bulunmamaktadır.

Bireysel başvuruya konu olayda mahkeme 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 7. maddesinde yer alan ve otuz gün olan genel dava açma süresi içerisinde takdir komisyonu kararına dava açılabileceğini vurgulayarak vergi değerinin kesinleşmesinden sonra asgari arsa metrekare birim değerinin tespitine ilişkin takdir komisyonu kararına karşı açılan davanın süresinde olmadığı gerekçesine yer vererek davayı reddetmiştir. Dosya kapsamından başvurucunun kendisine tebligat yapılan kişilerden olmadığı anlaşılmıştır. Öte yandan mahkeme başvurucunun takdir komisyonu kararını gerçekte hangi tarihte öğrendiğine dair bir değerlendirme de yapmamıştır. Mahkeme sonradan ortaya çıkan yasal gelişmelere göre geliştirilen içtihat çerçevesinde dava açma süresi bakımından nihai bir tarih belirlemiş ve her hâlükârda yıl sonundan önce davanın açılmış olması gerektiği kabulüyle başvurucunun davasını açtığı tarihte mevcut olmayan ve değerlendirmesi mümkün olmayan bir duruma göre yorum yapmıştır.

Bu itibarla mahkemenin dava açma sürelerinin belirlemesine ilişkin olarak başvurucunun davayı açtığı tarihte mevcut olmayan ve değerlendirilmesi mümkün olmayan bir duruma göre yaptığı yorumunun somut olayın özel koşullarında öngörülebilir olmadığı, başvurucunun mahkemeye erişimini aşırı derecede güçleştirerek başvurucuya şahsi olarak ağır ve orantısız bir külfet yüklediği değerlendirilmiştir. Bu itibarla başvurucunun mahkemeye erişim hakkına yapılan müdahalenin ölçüsüz olduğu sonucuna varılmıştır.

Diğer yandan 2011, 2012 ve 2013 yıllarına ilişkin davaların da 2010 yılı matrahının kesinleştiği gerekçesiyle reddedildiği görülmekle birlikte 2010 yılı vergilendirme dönemiyle ilgili davada mahkemeye erişim hakkına yönelik müdahalenin ölçüsüz olduğuna ilişkin olarak yukarıda yer verilen tespit ve değerlendirmeler üzerine bu ihlalin ve sonuçlarının ortadan kaldırılması için yeniden yargılama yapılması gerektiği gözetildiğinde 2010 yılı matrahının kesinleştiğinden söz edilemeyeceği açıktır. Bu itibarla anılan yıllara ilişkin davaların 2010 yılı matrahının kesinleştiği gerekçesiyle reddedilmesinin başvurucunun mahkemeye erişim hakkına yönelik ölçüsüz bir müdahale olduğu sonucuna ulaşılmıştır.

Anayasa Mahkemesi açıklanan gerekçelerle adil yargılanma hakkı kapsamındaki mahkemeye erişim hakkının ihlal edildiğine karar vermiştir.

Bu basın duyurusu Genel Sekreterlik tarafından kamuoyunu bilgilendirme amacıyla hazırlanmış olup bağlayıcı değildir.

Ons Altın Tarihi Zirvesini Yeniledi
Ons altın 2482 seviyesine kadar yükselerek iki gün üst üste tarihi zirveyi yeniledi
 
Goldman Sachs, ABD için Temmuz ayında faiz indirimi için sağlam bir gerekçe olduğunu belirtti. Baş ekonomist Hatzius, enflasyonun azaldığına işaret eden fiyat verilerinin cesaret verici olduğunu söyledi ve Temmuz ve Ağustos aylarında daha iyi ekonomik baskılar beklediklerini belirtti. Ayrıca, işgücü piyasasının aşırı ısındığını ve önemli ölçüde soğuduğunu belirtti. Goldman Sachs ekonomistleri, aylık enflasyon oranlarını çekirdek PCE için yüzde 0,19 ve çekirdek piyasa bazlı PCE için yüzde 0,15 olarak tahmin ediyor.
 
Avrupa Komisyonu'nun Ekonomiden Sorumlu Üyesi Paolo Gentiloni, Euro bölgesi ekonomisinin kademeli olarak toparlandığını ve faaliyetlerin yılın geri kalanında hızlanma yolunda ilerlediğini belirtti. İşsizlik düşük seyrediyor, enflasyon ılımlı ve reel ücretler artıyor. Yatırımların kredi koşullarının iyileşmesi ve NextGenerationEU kurtarma fonlarından faydalanması bekleniyor. Jeopolitik belirsizliklere rağmen, ekonomik faaliyetin hızlanmasına yönelik koşulların bu yılın ikinci yarısı ve gelecek yıl için geçerliliğini koruduğunu ifade etti.
 
Ernst & Young (EY), "Yenilenebilir Enerji Ülke Çekicilik Endeksi (RECAI)" araştırmasının sonuçlarını paylaştı. Araştırmada 40 ülke değerlendirildi ve yenilenebilir enerji yatırımlarının artmasına rağmen, 2030'a kadar yenilenebilir enerji kapasitesinin üç katına çıkarılması hedefine ulaşmak için yatırımların yetersiz kaldığı belirtildi. Batarya Enerji Depolama Sistemleri (BESS) ise enerji depolama sorununa çözüm oluşturarak önemli bir rol oynuyor. ABD, Çin ve İngiltere, BESS yatırımı için en iyi pazarlar olarak sıralandı. Küresel BESS dağıtımında 2030'a kadar dört kat artış öngörülüyor. ABD, Çin ve Almanya, "Yenilenebilir Enerji Ülke Çekicilik Endeksi"nde üst sıralarda yer alırken, İspanya'daki ağ kısıtlamaları nedeniyle pazarın ilk 10'dan düştüğü belirtildi. Kanada ise 9'uncu sırada yer aldı.
 
Avrupa İstatistik Ofisi (Eurostat), Mayıs ayında AB'nin ihracatının geçen yıla göre %0,6 azalarak 216,3 milyar euro, ithalatının ise %6,2 düşerek 206,6 milyar euro olduğunu ve AB'nin dış ticaret fazlasının 9,7 milyar euro olduğunu açıkladı. Euro Bölgesi'nde ise ihracatın %0,5 azalarak 241,5 milyar euro, ithalatın ise %6,4 düşüşle 227,6 milyar euro olduğu ve ticaret fazlasının 13,9 milyar euro olduğu belirtildi. ABD, İngiltere, Çin, İsviçre ve Türkiye AB ülkeleri arasında en fazla ithalat yapan ülkeler olarak sıralanırken, en fazla ihracat yapan ülkeler ise Çin, ABD, İngiltere, İsviçre, Türkiye ve Norveç olarak belirlendi.
 
XAUUSD - Altın Teknik Analizi
Geçtiğimiz hafta ABD'de açıklanan TÜFE verisinin beklentilerin altında kalması ve diğer makro ekonomik verilerin süreci destekleyecek şekilde gelişmesi ile birlikte Ons Altın tarafında haftalık değer kazanımı görülmüştü. ABD'de ekonomik verilerin yavaşlama sinyali vermesi ile Fed Başkanı Powell'ın enflasyonun hedefine ulaşacağına dair yaptığı pozitif yönelimli açıklamalar kıymetli metal tarafında dengeli bir görünüm sunuyor. Hafta sonu Trump'a yönelik saldırı ise Ons Altın'a dair katalizör etkisi yaratabilir. Bir taraftan Altın güvenli liman olarak görülebilirken diğer taraftan Trump'ın seçim vaatleri dolara olan talebi artırabilir. Nitekim dün haftanın ilk işlem gününde ise Ons Altın tarihi zirvesini yeniledi. 2469 dolara kadar yükselen kıymetli metal, günü de 2468 dolar seviyesinden kapattı. Bugün erken saatlerinde ise 2482 dolar seviyesine dokunduktan sonra yatay bir seyir izlemeye başlayan kıymetli metalde yukarı yönlü hareketlerin devam etmesi durumunda 2480 ve 2500 direnç seviyeleri olarak hedeflenebilir. Olası geri çekilmelerin yaşanması durumunda ise 2450 ve 2440 destek seviyeleri olarak izlenebilir.
 
Dirençler : 2480 / 2500 / 2515
Destekler : 2450 / 2440 / 2420
 
XAGUSD Teknik Analizi
Geçtiğimiz hafta ABD'de açıklanan makro ekonomik verilerdeki beklentilerinin aksine Cuma günü yaşadığı düşüş ile birlikte Ons Gümüş'te haftalık bazda değer kaybı görülmüştü. Dün haftanın ilk işlem gününde değer kazanımı sağlayan Ons Gümüş'te bugün sabah saatlerinde satıcılı bir seyir izleniyor. 31.00 doların kritik bir eşik olarak görüldüğü kıymetli metalde gözler bu seviyenin üzerinde kapanış yapabilmekte olacak. Nitekim geçtiğimiz hafta bu seviyenin üzerine geçen değerli maden kalıcılık sağlayamadı ve Cuma günü 30.35 dolar seviyelerine kadar geri çekilme gösterdi. Bugün sabah saatlerinde 31.05 dolar seviyelerinden fiyatlanan Ons Gümüş için 31.00 dolar ana destek seviyesi olarak izlenebilir. Yukarı yönlü hareketlerde ise 31.25 ve 31.40 direnç seviyeleri olarak takip edilebilir.
 
Dirençler : 31.25 / 31.40 / 31.50
Destekler : 31.00 / 30.75 / 30.50
 
EUR/USD Teknik Analizi
27 Mayıs 2024 tarihinden itibaren genel görünümde pozitif bir trend izleyen EUR/USD paritesinde bugün sabah saatlerinde dolar endeksindeki gerileme ile birlikte kısa vadede yukarı yönlü bir trend gözlemleniyor. Yukarı yönlü hareketlerin devam etmesi durumunda 1.0920 ve 1.0930 önemli direnç seviyeleri olarak takip edilebilir. Aşağı yönlü hareketlerde ise 1.0880 ve 1.0860 önemli destek seviyeleri olarak izlenebilir. 1.0860 seviyesinin aşağı yönlü geçilmesi durumunda ise 1.0845 diğer önemli destek seviyesi olarak gözlemlenebilir.
 
Dirençler : 1.0920 / 1.0930 / 1.0950
Destekler : 1.0880 / 1.0860 / 1.0845
 
NAS100 Teknik Analizi
Teknik olarak, 20500 seviyesinde bulunan 10 günlük üssel hareketli ortalamanın üzerinde tutunmaya çalışan 2024 Eylül vadeli endeks kontratında, aşağı yönlü hareketlerin gerçekleşmesi durumunda satış baskısı artabilir. Bu durumda, 20400 ve 20300 seviyeleri önemli destek noktaları olarak izlenebilir. Yukarı yönlü hareketlerde ise 20600 ve 20750 önemli direnç seviyeleri olarak izlenebilir. Bugün fiyatlanmalar üzerinde önemli etkisi olabilecek ABD'nin Haziran ayı Sanayi Üretimi verileri yakından takip edilecek.
 
Dirençler : 20600 / 20750 / 20850
Destekler : 20400 / 20300 / 20200
 
UKOIL Teknik Analizi
Çin tarafındaki zayıf talep endişeleri ile birlikte son 3 gündür negatif bir seyir izleyen UKOIL'de bugün sabah saatlerinde de negatif bir seyir izleniyor. Teknik olarak 200 günlük üssel hareketli ortalamanın bulunduğu 83.75 seviyesinin altında fiyatlanan petrol'de aşağı yönlü hareketlerin devam etmesi durumunda 83.30 ve 83.00 önemli destek seviyeleri olarak takip edilebilir. Yukarı yönlü hareketlerde ise 100 günlük üssel hareketli ortalamanın bulunduğu 84.15 ve 50 günlük üssel hareketli ortalamanın bulunduğu 84.45 önemli direnç seviyeleri olarak izlenebilir.
 
Dirençler : 84.15 / 84.45 / 84.90
Destekler : 83.30 / 83.00 / 82.60


  Alb Yatırım Menkul Değerler A.Ş.
  www.albyatirim.com.tr
 

                                  ***
                               Yasal Uyarı
 
  Burada yer alan yatırım bilgi, yorum ve tavsiyeler yatırım danışmanlığı kapsamında değildir.Yatırım danışmanlığı hizmeti ; aracı kurumlar, portföy yönetim şirketleri, mevduat kabul etmeyen bankalar ile müşteri arasında imzalanacak yatırım danışmanlığı sözleşmesi çerçevesinde sunulmaktadır.Burada yer alan yorum ve tavsiyeler, yorum ve tavsiyede bulunanların kişisel görüşlerine dayanmaktadır.Bu görüşler mali durumunuz ile risk ve getiri tercihlerinize uygun olmayabılır.Bu nedenle, sadece burada yer alan bilgilere dayanılarak yatırım kararı verilmesi beklentilerinize uygun sonuçlar doğurmayabilir.