Tüm Alışverişlerinizde Kargo Bedava.
Sepetiniz Boş
Görünüşe göre henüz seçim yapmamışsınAlışverişe Başla
ürün bulundu.
Altın ve Dolara yön veren güncel finans haberlerini kaçırma...
Turkiye Istatistik Kurumu'nun (TÜİK) ciro endeksleri çalışmasının 2024 yılı Mart ayı sonuçları açıklandı.
TÜİK'in konuya ilişkin haber bülteni aşağıda bulunuyor:
" Toplam ciro yıllık %84,0 arttı
Sanayi, inşaat, ticaret ve hizmet sektörleri toplamında ciro endeksi (2021=100), 2024 yılı Mart ayında yıllık %84,0 arttı.
Toplam cironun alt detaylarına bakıldığında; 2024 yılı Mart ayında yıllık sanayi sektörü ciro endeksi %70,8 arttı, inşaat ciro endeksi %130,0 arttı, ticaret ciro endeksi %85,0 arttı, hizmet ciro endeksi %95,3 arttı.
Toplam ciro aylık %4,7 arttı
Sanayi, inşaat, ticaret ve hizmet sektörleri toplamında ciro endeksi (2021=100), 2024 yılı Mart ayında aylık %4,7 arttı.
Toplam cironun alt detaylarına bakıldığında; 2024 yılı Mart ayında aylık sanayi sektörü ciro endeksi %3,4 arttı, inşaat ciro endeksi %11,4 arttı, ticaret ciro endeksi %4,7 arttı, hizmet ciro endeksi %4,1 arttı.
"
Merkez Bankasi'ndan 2024 yılı Mart ayı Ödemeler Dengesi gelişmelerine ilişkin olarak yapılan açıklama aşağıda yer alıyor:
" Cari İşlemler Hesabı
Mart ayında cari işlemler hesabı 4.544 milyon ABD doları açık kaydetmiştir. Altın ve enerji hariç cari İşlemler hesabı ise 782 milyon ABD doları fazla vermiştir.
Ödemeler dengesi tanımlı dış ticaret açığı 5.193 milyon ABD doları olarak gerçekleşmiştir.
Hizmetler dengesi kaynaklı net girişler 2.241 milyon ABD doları seviyesinde gerçekleşmiştir. Bu kalem altında seyahat* kaleminden kaynaklanan net gelirler 2.104 milyon ABD doları olmuştur.
Birincil gelir dengesi ve ikincil gelir dengesi kalemleri sırasıyla 1.604 milyon ABD doları net çıkış ve 12 milyon ABD doları net giriş kaydetmiştir.
Finans Hesabı
Doğrudan yatırımlardan kaynaklanan net çıkışlar 224 milyon ABD doları olarak kaydedilmiştir.
Portföy yatırımları 96 milyon ABD doları tutarında net çıkış kaydetmiştir. Alt kalemler itibarıyla incelendiğinde, yurt dışı yerleşiklerin hisse senedi piyasasında 236 milyon ABD doları net alış ve devlet iç borçlanma senetleri piyasasında 361 milyon ABD doları net satış yaptığı görülmektedir.
Yurt dışındaki tahvil ihraçlarıyla ilgili olarak; bankalar 1.935 milyon ABD doları net borçlanma, Genel Hükümet 314 milyon ABD doları net geri ödeme gerçekleştirmiştir.
Diğer yatırımlar altında, yurt içi bankaların yurt dışı muhabirlerindeki efektif ve mevduat varlıkları 216 milyon ABD doları net artış kaydetmiştir.
Yurt dışı bankaların yurt içindeki mevduatları, yabancı para cinsinden 938 milyon ABD doları net artış ve Türk lirası cinsinden 464 milyon ABD doları net artış olmak üzere toplam 1.402 milyon ABD doları net artış kaydetmiştir.
Yurt dışından sağlanan kredilerle ilgili olarak, bankalar, Genel Hükümet ve diğer sektörler sırasıyla 1.054 milyon ABD doları, 27 milyon ABD doları ve 385 milyon ABD doları net kullanım gerçekleştirmiştir.
Resmi rezervlerde bu ay 10.281 milyon ABD doları net azalış olmuştur.
(*) Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) 30 Nisan 2024 tarihli “Turizm İstatistikleri, I. Çeyrek: Ocak-Mart, 2024” haber bülteniyle duyurusunu yaptığı “Turizm İstatistiklerinde Yapılan Ana Revizyon” neticesinde, Ödemeler Dengesi İstatistikleri 2012-2023 dönemi için revize edilmiştir.
Turizmde gerçekleşen söz konusu revizyon sonucunda, 2012-2023 dönemi için, “Cari İşlemler Hesabı/Hizmetler Dengesi” kalemi altında yer alan Seyahat Gelirleri 52,3 milyar ABD doları ve Seyahat Giderleri 5,2 milyar ABD doları artış yönlü güncellenmiştir.
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) ticaret satış endekslerinin Mart 2024 sonuçlarını açıkladı.
TÜİK'in konuya ilişkin haber bulteni aşağıda bulunuyor:
"Ticaret satış hacmi yıllık %10,5 arttı, perakende satış hacmi yıllık %19,4 arttı
Ticaret satış hacmi (2021=100) 2024 yılı Mart ayında bir önceki yılın aynı ayına göre %10,5 arttı. Aynı ayda motorlu kara taşıtlarının ve motosikletlerin toptan ve perakende ticareti ile onarımı için satış hacmi %0,1 azaldı, toptan ticaret satış hacmi %9,4 arttı, perakende ticaret satış hacmi ise %19,4 arttı.
Ticaret satış hacmi aylık %3,0 arttı, perakende satış hacmi aylık aynı kaldı
Ticaret satış hacmi (2021=100) 2024 yılı Mart ayında bir önceki aya göre %3,0 arttı. Aynı ayda motorlu kara taşıtlarının ve motosikletlerin toptan ve perakende ticareti ile onarımı için satış hacmi %3,3 azaldı, toptan ticaret satış hacmi %5,5 arttı, perakende ticaret satış hacmi ise aynı kaldı.
"
Rapor ektedir.
Garanti BBVA Yatırım Menkul Kıymetler A.Ş
https://www.garantibbvayatirim.com.tr/
***
Yasal Uyarı
Burada yer alan yatırım bilgi, yorum ve tavsiyeleri yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Yatırım danışmanlığı hizmeti, yetkili kuruluşlar tarafından kişilerin risk ve getiri tercihleri dikkate alınarak kişiye özel sunulmaktadır. Burada yer alan yorum ve tavsiyeler ise genel niteliktedir. Bu tavsiyeler mali durumunuz ile risk ve getiri tercihlerinize uygun olmayabilir. Bu nedenle, sadece burada yer alan bilgilere dayanılarak yatırım kararı verilmesi beklentilerinize uygun sonuçlar doğurmayabilir. Garanti Yatırım Menkul Kıymetler A.Ş. iş burada yer alan bilgilerin, doğruluğundan, yeterliliğinden veya tamlığından ve bu bilgiler ışığında yapılan ve yapılacak olan ileriye dönük yatırımların sonuçlarından hiçbir şekilde sorumlu tutulamaz. Ayrıca, Garanti Yatırım Menkul Kıymetler A.Ş.'nin yazılı izni olmadıkça içeriği kısmen ya da tamamen üçüncü kişilerce hiç bir şekil ve ortamda yayınlanamaz, iktisap edilemez, alıntı yapılamaz, kullanılamaz. İleti, gönderilen kişiye özel ve münhasırdır. İlave olarak, bu raporun gönderildiği ve yukarıdaki açıklamalarımız doğrultusunda kullanıldığı ülkelerdeki yasal düzenlemelerden kaynaklı tüm talep ve dava haklarımız saklıdır.
Global Mayıs ayına sınırlı pozitif başlangıç Fed’den güvercin tonda gelen
mesajlar ve görece zayıf ABD istihdam verisi Mayıs ayında küresel risk iştahında
toparlanma sağladı Mayıs ayı performanslarında MSCI Dünya endeksi 3 5
MSCI Gelişmekte Olan Piyasalar endeksi 2 5 değer kazandı Global tarafta 14
Mayıs tarihinde Fed Başkanı Powell’ın konuşması ve 15 Mayıs tarihli ABD TÜFE
verisi, küresel risk iştahının seyri açısından haftalık bazda takip edilecek gündem
maddeleri konumunda
Garanti BBVA Yatırım Menkul Kıymetler A.Ş
https://www.garantibbvayatirim.com.tr/
***
Yasal Uyarı
Burada yer alan yatırım bilgi, yorum ve tavsiyeleri yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Yatırım danışmanlığı hizmeti, yetkili kuruluşlar tarafından kişilerin risk ve getiri tercihleri dikkate alınarak kişiye özel sunulmaktadır. Burada yer alan yorum ve tavsiyeler ise genel niteliktedir. Bu tavsiyeler mali durumunuz ile risk ve getiri tercihlerinize uygun olmayabilir. Bu nedenle, sadece burada yer alan bilgilere dayanılarak yatırım kararı verilmesi beklentilerinize uygun sonuçlar doğurmayabilir. Garanti Yatırım Menkul Kıymetler A.Ş. iş burada yer alan bilgilerin, doğruluğundan, yeterliliğinden veya tamlığından ve bu bilgiler ışığında yapılan ve yapılacak olan ileriye dönük yatırımların sonuçlarından hiçbir şekilde sorumlu tutulamaz. Ayrıca, Garanti Yatırım Menkul Kıymetler A.Ş.'nin yazılı izni olmadıkça içeriği kısmen ya da tamamen üçüncü kişilerce hiç bir şekil ve ortamda yayınlanamaz, iktisap edilemez, alıntı yapılamaz, kullanılamaz. İleti, gönderilen kişiye özel ve münhasırdır. İlave olarak, bu raporun gönderildiği ve yukarıdaki açıklamalarımız doğrultusunda kullanıldığı ülkelerdeki yasal düzenlemelerden kaynaklı tüm talep ve dava haklarımız saklıdır.
Rapor ekte yer almaktadır.
Oyak Yatırım Menkul Değerler A.Ş.
***
Yasal Uyarı
Burada yer alan yatırım bilgi, yorum ve tavsiyeler yatırım danışmanlığı kapsamında değildir.Yatırım danışmanlığı hizmeti ; aracı kurumlar, portföy yönetim şirketleri, mevduat kabul etmeyen bankalar ile müşteri arasında imzalanacak yatırım danışmanlığı sözleşmesi çerçevesinde sunulmaktadır.Burada yer alan yorum ve tavsiyeler, yorum ve tavsiyede bulunanların kişisel görüşlerine dayanmaktadır.Bu görüşler mali durumunuz ile risk ve getiri tercihlerinize uygun olmayabılır.Bu nedenle, sadece burada yer alan bilgilere dayanılarak yatırım kararı verilmesi beklentilerinize uygun sonuçlar doğurmayabilir.
PİYASALARA ANALİTİK BAKIŞ
Dün Ne Oldu…
Haftanın son işlem gününe %0,08 artışla başlayan ve seans içinde 10.252-10.365 aralığında hareket eden BİST100 Endeksi, %0,49 düşüşle 10.218,58 puandan günü tamamladı. Bankacılık Endeksi %1,91 ve Sınai Endeks %0,40 değer kaybetti. Türkiye 2 yıllık tahvil faizi bir önceki kapanışa göre 85 baz puan azalarak %43,15 ve 10 yıllık tahvil faizi 30 baz puan azalarak %27,23 seviyesinden işlem gördü. Dolar/TL 32,12-32,35 ve Euro/TL 34,64-34,89 aralığında hareket etti. Türkiye’nin dolar bazlı 5 yıl vadeli CDS oranı 268,1 oldu.
TÜİK verilerine göre, sanayi üretimi Mart ayında aylık %0,3 daralırken yıllık %4,3 artış gösterdi. Sanayinin alt sektörleri incelendiğinde, Mart ayında madencilik ve taş ocakçılığı sektörü endeksi yıllık %7,5, imalat sanayi sektörü endeksi %4,0 ve elektrik, gaz, buhar ve iklimlendirme üretimi ve dağıtımı sektörü endeksi %5,1 arttı.
TÜİK verilerine göre 15 ve daha yukarı yaştaki kişilerde işsiz sayısı, Mart ayında bir önceki aya göre 19 bin kişi azalarak 3 milyon 57 bin kişi oldu. İşsizlik oranı ise 0,1 puan azalarak %8,6’ya geriledi. İstihdam oranı ise 0,2 puan artarak %49,5 ve işgücüne katılma oranı 0,2 puan artarak %54,2 olarak gerçekleşti. 15-24 yaş grubunu kapsayan genç nüfusta işsizlik oranı 0,4 puan azalarak %15,1’e geriledi.
Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, Pazartesi günü Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz ile kamuda verimlilik ve tasarruf paketi açıklayacaklarını belirtti. Bakan Şimşek, fiyat istikrarının düşük tek haneli enflasyon anlamına geldiğine değinerek, bu sayede bütün vatandaşların şikayetine köklü bir çözüm sunulacağını söyledi.
Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, kayıt dışı ekonomiyle mücadele amacıyla attıkları adımları genişlettiklerini söyledi. Gelir İdaresi Başkanlığının, işletmelerde kullanılan POS cihazlarından gerçekleştirilen tahsilat tutarlarından oluşan hasılatın beyan edilip edilmediğini gündemine aldığını bildiren Şimşek, bu kapsamda olası vergi kayıp ve kaçağının denetlediğini aktardı.
ABD Borsalarında karışık seyir izlendi. Kapanışta Dow Jones Endeksi, %0,32 artarak 39.512,84 puana ve S&P500 Endeksi %0,16 artarak 5.222,68 puana yükselirken Nasdaq Endeksi %0,03 azalarak 16.340,87 puana geriledi. Avrupa Borsaları ise günü pozitif tamamladı.
ABD’de Michigan tüketici güven endeksi, Mayıs ayında 67,4 oldu.
İngiltere ekonomisi, ilk çeyrekte önceki çeyreğe göre %0,6 ve geçen yılın aynı dönemine göre ise %0,2 büyüdü. İngiltere ekonomisi, Mart ayında ise aylık %0,4 büyürken yıllık bazda %0,7 büyüme gösterdi. İngiltere’de sanayi üretimi, Mart ayında aylık %0,2 ve yıllık %0,5 artış gösterdi. İngiltere’de mal dış ticaret dengesi, Mart ayında 13,97 milyar pound açık verdi.
Atlanta Fed Başkanı Raphael Bostic, Reuters ile yaptığı röportajda, ABD’de para politikasının gevşemesinin zamanlaması ve kapsamı belirsiz olsa da, Fed’in muhtemelen bu yıl faiz indirimi yolunda ilerlemeye devam edeceğini belirtti.
Çin’de tüketici fiyat endeksi, Nisan ayında aylık %0,1 ve yıllık bazda %0,3 artış kaydetti.
Bugün Ne Bekliyoruz…
Yeni güne başlarken Asya piyasaları karışık bir seyir izliyor. Dow Jones vadeli endeksi %0,09 artıda. Dolar/TL 32,23 ve Euro/TL 34,75 seviyelerinden işlem görüyor. Dolar endeksi 105,32 seviyesinde bulunurken Euro/Dolar paritesi 1,0770 sınırında. Brent tipi petrol 82,64 dolardan, altının onsu 2.351 dolardan ve gramı ise 2.436,54 liradan alıcı buluyor.
Bugün yurt içinde cari işlemler dengesi ve perakende satış hacmi verileri takip edilecek. Yurt dışında ise önemli bir veri akışı bulunmamaktadır.
Uzun Vadede Ne Bekliyoruz…
Nisan ayında %3,18 artan TÜFE’nin Nisan 2024 tarihli TCMB piyasa katılımcıları anketine göre; Mayıs ayında %3,00, 2024 yılı sonunda %44,16 ve 12 ay sonrasında %35,17 artması beklenmektedir. Yine aynı ankette Dolar/TL’nin 2024 sonunda 40,01 ve 12 ay sonrasında ise 42,47 olması öngörülmektedir. Cari dengenin 2024 sonunda 32,1 milyar dolar, 2025 yılında ise 30,7 milyar dolar açık vermesi beklenmektedir. GSYH büyümesinin 2024 ve 2025’te sırasıyla %3,3 ve %3,7 olacağı öngörülmektedir. TCMB haftalık repo faizinin 3 ay sonrasında %50,00 ve 12 ay sonrasında ise %38,18 olması beklenmektedir.
Şirket Haberleri
Orge Enerji Elektrik A.Ş. (ORGE; Haberin etkisi: Pozitif)
Şirketin, Kocaeli ili Demirciler Organize Sanayi Bölgesi'nde inşa edilecek Metal Oksit Çatı Güneş Enerji Santrali Projesi'nin kurulum işlerine yönelik olarak verdiği 147.900,00 USD + KDV tutarındaki teklife ilişkin İşveren Metal Oksit Kimya Sanayi A.Ş. ile sözleşme imza süreci tamamlanmıştır.
BMD Araştırma
Bizim Menkul Değerler A.Ş.
bmd.com.tr
***
Yasal Uyarı
Burada yer alan yatırım bilgi, yorum ve tavsiyeler yatırım danışmanlığı kapsamında değildir.Yatırım danışmanlığı hizmeti ; aracı kurumlar, portföy yönetim şirketleri, mevduat kabul etmeyen bankalar ile müşteri arasında imzalanacak yatırım danışmanlığı sözleşmesi çerçevesinde sunulmaktadır.Burada yer alan yorum ve tavsiyeler, yorum ve tavsiyede bulunanların kişisel görüşlerine dayanmaktadır.Bu görüşler mali durumunuz ile risk ve getiri tercihlerinize uygun olmayabılır.Bu nedenle, sadece burada yer alan bilgilere dayanılarak yatırım kararı verilmesi beklentilerinize uygun sonuçlar doğurmayabilir.
Veri Gündeminde Bugün
• ABD, Fed Üyesi Mester’ın Konuşması,
• ABD, New York Fed Tüketici Enflasyon Beklenti Anketi,
• Türkiye, Ticaret Satış Hacim Endeksi (Mar)
• Türkiye, Ciro Endeksleri, Cari Denge (Mar),
• Türkiye, BIMAS Finansal Sonuçları (4Ç23)
Küresel piyasalar yeni haftaya karışık görüntü ile başlıyor...
Geçtiğimiz hafta küresel piyasalarda veri akışı sakin seyrederken, küresel risk iştahında artış gözlemlendi. ABD’de işsizlik başvurularının altı ayın en yüksek seviyesinde gerçekleşmesi ile işgücü piyasasının soğumaya başlamış olabileceğine yönelik beklentiler kuvvetlendi. Diğer yandan Fed üyelerinden gelen açıklamalar piyasalardaki volatiliteyi artırdı. Geçtiğimiz hafta dolar endeksi (DXY) %0,21 değer kazanırken, ABD 10 yıllık tahvillerinde %4,45 üzerinde dengelenme çabası etkili oldu. Geçen hafta 2292 doların test edilmesinin ardından pozitif görünümün arttığı ONS altın haftalık bazda %2,50 yükselirken, brent petrol %0,23 düştü. Yükselen kanal alt bandının ve 200 günlük AO’nun bulunduğu 83,5 dolar altında kalıcılık ile brent petrolde satış baskısı devam edebilir. ABD borsalarındaki yükseliş üçüncü haftasına taşındı. Haftalık bazda S&P 500 %1,85, Dow Jones %2,16 ve Nasdaq %1,14 değer kazandı. Bu hafta küresel piyasalarda ABD’de enflasyon rakamları, Euro Bölgesi’nde büyüme ve enflasyon verileri, Almanya’da enflasyon rakamları, İngiltere’de ortalama gelir + ikramiye endeksi ile işsizlik oranı, Çin’de sanayi üretimi ve perakende satışlar, Japonya’da ÜFE ve GSYH, yurt içinde ise ödemeler dengesi istatistikleri ile TCMB piyasa katılımcıları anketi takip edilecek. Bu sabah ABD vadelileri artı yönde, Asya borsaları ise çoğunlukla satıcılı yönde seyretmektedir. Çin’de tüketici enflasyonu yıllık bazda %0,3 artışla beklentilerin üzerinde gerçekleşti. Dolar endeksi (DXY) sabah saatleri itibarıyla yatay, ABD 10 yıllık tahvil getirileri %4,49 ile hafif eksi yönde hareket etmektedir. ONS altın bu sabah 2351 dolardan eksi yönde işlem görmektedir. Son üç haftadır negatif yönde hareket eden Brent petrol 82,23 dolarda ve eksi yönde bulunmaktadır. Bugün ABD’de New York Fed tüketici enflasyon beklenti anketi öne çıkıyor. Yurt içinde ise ödemeler dengesi istatistikleri ile ciro endeksleri ve ticaret satış hacim endeksi takip edilecek. Bugün ayrıca BIMAS’ın finansal sonuçlarını açıklaması beklenmektedir. Geçtiğimiz haftayı hafif eksi ile kapatan BIST100 endeksinde, yeni haftaya yatay yönde başlanmasını bekliyoruz. Haftayı 5 günlük AO (10.257) altında tamamlayan endekste satış baskısı 10.032 (22 günlük AO) seviyesine kadar devam edebilir. Kısa vadeli pozitif görünümün devamı için 10.300 üzerindeki kapanışlar takip edilebilir. Yukarı yönlü olarak 10.500 test edilebilir.
Veri Gündemi
Bugün ABD’de New York Fed tarafından tüketicilerin enflasyon beklentileri anketi yayımlanacak. Tüketicilerin enflasyon beklentileri martta değişim göstermeyerek %3 seviyesinde gerçekleşti. Art arda üç aydır sabit kalan kısa vadeli enflasyon beklentisi, Ocak 2021'den bu yana en düşük seviyesinde kalmaya devam etti.
Yurt içinde bugün ticaret satış hacim endeksi, ciro endeksleri ve ödemeler dengesi istatistikleri takip edilecek. Ayrıca bugün BIMAS’ın 4Ç23 dönemine ilişkin finansal sonuçlarını açıklaması bekleniyor. Şubat ayında cari işlemler hesabı 3.265 milyon ABD doları açık kaydetti. Altın ve enerji hariç cari işlemler hesabı ise 2.106 milyon ABD doları fazla vermiştir. Ödemeler dengesi tanımlı dış ticaret açığı ise 4.751 mn ABD doları olarak gerçekleşmiştir. Hizmetler dengesi kaynaklı net girişler 2.381mn ABD doları seviyesinde gerçekleşmiştir. Bu kalem altında seyahat kaleminden kaynaklanan net gelirler 1.957 milyon ABD doları olmuştur. Foreks anketinde mart ayı cari açık beklentisi 3,9mlr dolar seviyesinde bulunmaktadır. TÜİK verilerine göre şubatta ticaret satış hacmi yıllık %11,3 arttı, perakende satış hacmi yıllık %25,1 arttı. Ticaret satış hacmi 2024 yılı Şubat ayında bir önceki yılın aynı ayına göre %11,3 arttı. Ticaret satış hacmi 2024 yılı Şubat ayında bir önceki aya göre %2,3 arttı. Aynı ayda motorlu kara taşıtlarının ve motosikletlerin toptan ve perakende ticareti ile onarımı için satış hacmi %3,1 arttı, toptan ticaret satış hacmi %1,6 arttı, perakende ticaret satış hacmi ise %3,5 arttı.
Anadolu Yatırım Menkul Kıymetler A.Ş.
http://www.anadoluyatirim.com.tr/
***
Yasal Uyarı
Burada yer alan yatırım bilgi, yorum ve tavsiyeler yatırım danışmanlığı kapsamında değildir.Yatırım danışmanlığı hizmeti ; aracı kurumlar, portföy yönetim şirketleri, mevduat kabul etmeyen bankalar ile müşteri arasında imzalanacak yatırım danışmanlığı sözleşmesi çerçevesinde sunulmaktadır.Burada yer alan yorum ve tavsiyeler, yorum ve tavsiyede bulunanların kişisel görüşlerine dayanmaktadır.Bu görüşler mali durumunuz ile risk ve getiri tercihlerinize uygun olmayabılır.Bu nedenle, sadece burada yer alan bilgilere dayanılarak yatırım kararı verilmesi beklentilerinize uygun sonuçlar doğurmayabilir.
Siparişleriniz sadece "1 saat" içerisinde hesabınızda.
Siparişlerinizin gönderimi, aynı gün içerisinde yapılır.
256-bit şifreleme ve 3D Secure ile güvenli ödeme.
Ürünlerimizin tümü sertifikalı ve orijinaldir.