Piyasaya Yön Veren Güncel Finans Haberleri

Ödemeler Dengesinde Genel Durum
2024 yılının ilk ödemeler dengesi verileri cari dengede olumlu bir tablo çiziyor. Doğrudan yatırımlar ve portföyde yatırımlarında süregelen girişe karşın mevduat ve ticari krediler gibi oynak kalemlerdeki çıkış sebebiyle finansman cephesinde kayıp var. Kaynağını bilmediğimiz sermaye hareketlerini içeren net hata noksan kaleminde çıkış ve Şubat ayında devam eden rezerv kabı rahatsız edici. Yerel seçim belirsizliğinin geride kalmasının ardından finansman cephesinin iyileşmesini, para politikasında ilave sıkılaştırıcı önlemlerin destek vermesini bekleriz.

Cari Açık Piyasa Beklentisine Uygun, Tahminimizden Biraz Daha İyi
Cari açık 2,6 milyar dolar ile piyasanın tahminine uygun (2,6), İş Yatırım (2,8) tahminin bir miktar altında geldi. Aynı rakam 2023 ve 2022 Ocak aylarında yüksek enerji fiyatları, aşırı altın ithalatı ve genişleyici para politikaları sebebiyle sırasıyla 10,4 ve 6,9 milyar dolar ile çok daha yüksekti. Geçen yılın kötü rakamının seriden çıkmasıyla son 12 aylık toplam cari açık 45,4 milyar dolardan 37,5 milyar dolara hızla geriliyor.


Kaynak: TCMB Ödemeler Dengesi İstatistikleri
Tahminimiz ve gerçekleşme arasındaki fark ithalatta navlun düzeltmesinden kaynaklanıyor. Kızıldeniz kriziyle navlun fiyatlarının artması yerli şirketlere yapılan navlun ödemelerini ve ham ithalat verisinden düşülen rakamı büyütmüş. Yani navlun hariç mal ithalatı aslında tahmin ettiğimizden daha küçükmüş.

Altın ve enerji ithalatını hariç tutan çekirdek cari fazla ise 3,6 milyar dolar ile 2020 sonrası en yüksek Ocak rakamını kaydediyor. İç talepte sıkılaşma ve Türk lirasında reel değer kaybı gibi faktörler sonucu dış dengenin güçlü seyrettiği 2019 ve 2020 Ocak aylarında çekirdek cari fazla 3,6 ve 3,8 milyar dolar seviyesindeydi.


Kaynak: TCMB Ödemeler Dengesi İstatistikleri
Cari açık alt kırılımına baktığımızda 4,4 milyar dolarlık dış ticaret ve 0,9 milyar dolarlık gelirler açığının karşısında 2,8 milyar dolar hizmetler fazlası görüyoruz. Hizmetler dengesinde büyük gelir kalemleri turizm 2,7 milyar dolar ile yıldan yıla %5, yolcu taşımacılığı 1,4 milyar dolar ile %4 büyüme kaydediyor. Bu rakamlar turizmde büyümenin yavaşladığını teyit ediyor.

16 Ay Sonra İlk Finansman Çıkışı
Finans hesabında aylık 1,8 milyar dolarlık ve 2022 Ekim ayından bu yana ilk kez sermaye çıkışı görüyoruz. Aktör olarak bakıldığında, şirketlerden 2,6, bankalardan 0,2 milyar dolar çıkış, genel hükümetten 0,3, merkez bankasından 0,1 milyar dolarlık giriş var.

Alt detayları kanal bazında incelediğimizde efektif ve mevduat hareketlerinden 1,9, ticari kredilerden 1,5, kredilerden 0,1 milyar dolar çıkış, portföy yatırımlarından 1,1, doğrudan yatırımlardan 0,7 milyar dolar giriş görüyoruz. Mevduat hareketinin büyük kısmı bankaların muhabir hesaplarına aktardığı dövizden, portföy hareketinin büyük kısmı bankaların tahvil ihracından kaynaklanıyor.


Kaynak: TCMB Ödemeler Dengesi İstatistikleri
2024 Ocak ayında uzun vadeli dış borç çevirme oranları bankalar için %505 (2023 Ocak: %42), şirketler için %55 (2023 Ocak: %99) seviyesinde. 2023 yılı tamamında bankalar %121, şirketler %100 uzun vadeli dış borç çevirdiler. Yılın tek gözlemi olduğu için Ocak rakamlarında banka eurobond ihraçları ile şişmiş borçlanma oranını da şirket tarafındaki zayıflığı da abartmamak lazım.

Sermaye Çıkışı ve Rezerv Kaybına Rağmen Karamsar Değiliz
Ocak ayının büyük resmini özetleyelim: 2,6 milyar dolar cari açık, 1,8 milyar dolarlık finansman çıkışı ve 1,9 milyar dolar kaynağı tespit edilemeyen çıkışlar 6,2 milyar dolarlık rezerv kaybını getiriyor. Seçimler sonrasında Haziran-Aralık döneminde rezervler 35,7 milyar dolar artmıştı. Yeni ekonomi yönetimi döneminde ilk defa aylık kayıp sözkonusu.

Net hata noksan kaleminin finansman ve cari açık kalemleriyle beraber çıkış yönlü olması ve rezerv kaybının sonraki ay da devem etmesi rahatsız edici. Ancak genel tablo o kadar kötü değil. Cari açıktaki hızlı düzelme iyi haber. Finansman tarafında portföy ve doğrudan yatırımların anlamlı giriş kaydettiği bir ayda son derece oynak olan ticari kredi ve mevduat kalemlerinden kaynaklanan çıkışa odaklanmamak lazım. Yerel seçimlerin ardından belirsizliğin azalması ve ilave parasal sıkılaşma önlemleri sermaye girişini güçlendirecektir.

Şubat’ta Güçlü Portföy Girişine Rağmen Rezerv Kaybına Devam
Şubat ayı ödemeler dengesi verilerine ilişkin sinyaller ise biraz karışık. Öncü dış ticaret verilerine göre 4,5 milyar dolar civarı cari açık öngörüyoruz ki bu rakam 2023 Şubat ayında 9,0 milyar dolar seviyesindeydi. Hisse senedi, DİBS ve eurobond ihraç, itfa ve yabancı hareketlerini netleştirdiğimizde portföyden 5,8 milyar dolar civarı giriş hesaplıyoruz. Ancak yüksek frekanslı verilere göre TCMB’nin brüt rezervi Şubat ayında 5,2 milyar dolar geriliyor. Portföy dışındaki finansman ve net hata kaleminden çıkışın devam ettiğini anlıyoruz.


Kaynak: TCMB Analitik Bilanço
2024 Yılında 25 Milyar Dolar Cari Açık Bekliyoruz
Cari açık tahminimizi 2024 yılı için 25 milyar dolar (milli gelirin %2,1’i) olarak güncelledik. F16 savaş uçağı alımının, üretimdeki sıkışıklıklar nedeniyle, 2025-2027 döneminde cari dengeyi negatif etkilemesini bekliyoruz. Ama bu nedenle finansman tarafında bir zorlanma öngörmüyoruz.

Fitch’in not artırım kararı portföy ve finansman tarafında iyimser görüşümüzü teyit ediyor. Şubat ayı Türkiye Varlık Fonu, Hazine ve banka eurobond ihraçlarına olan güçlü talep görüşümüzü destekliyor.

Serhat Gürleyen, Araştırma Direktörü
Dağlar Özkan, Ekonomist

 Detaylı bilgi almak, İş Yatırım'ın güncel raporlarına ulaşmak için aşağıdaki linki kullanabilirsiniz.

https://arastirma.isyatirim.com.tr/2024/03/12/cari-acik-iyi-finansman-karisik-net-hata-noksan-rahatsiz-edici/

İş Yatırım Menkul Değerler A.Ş.
 www.isyatirim.com.tr

           ***
           Yasal Uyarı
 
 Burada yer alan yatırım bilgi, yorum ve tavsiyeler yatırım danışmanlığı kapsamında değildir.Yatırım danışmanlığı hizmeti ; aracı kurumlar, portföy yönetim şirketleri, mevduat kabul etmeyen bankalar ile müşteri arasında imzalanacak yatırım danışmanlığı sözleşmesi çerçevesinde sunulmaktadır.Burada yer alan yorum ve tavsiyeler, yorum ve tavsiyede bulunanların kişisel görüşlerine dayanmaktadır.Bu görüşler mali durumunuz ile risk ve getiri tercihlerinize uygun olmayabılır.Bu nedenle, sadece burada yer alan bilgilere dayanılarak yatırım kararı verilmesi beklentilerinize uygun sonuçlar doğurmayabilir.

Takasbank Para Piyasası’nda bugün 39,821,176,000-TL işlem hacmi gerçekleşti. Dolar bazında ise 1,246,835,286 oldu.

Ticaret Bakanlığı'nın açıklaması aşağıda bulunuyor:

Küba Başbakan Yardımcısı Sayın Ricardo Cabrisas Ruiz’in ülkemizi ziyareti vesilesiyle iki ülke arasında “2024-2026 Yıllarına Yönelik Ekonomik-Ticari İşbirliği Programı ve Yol Haritası” konuk Başbakan Yardımcısı ve Ticaret Bakanı Sayın Ömer Bolat tarafından imzalanmıştır.
 
24-26 Kasım 2022 tarihlerinde Küba Cumhurbaşkanı Miguel Diaz-Canel Bermudez’in ülkemizi ziyareti ve Sayın Cumhurbaşkanımız ile temasları sırasında gündeme gelen iki ülke ticari ve ekonomik ilişkilerinin geliştirilmesi, bu amaçla bir eylem planı hazırlanması ve ticaret hacminin 200 milyon Dolara çıkarılması hedefi çerçevesinde çalışmalar aralıksız sürdürülmüştür.
 
Küba Başbakanının 2023 yılı Haziran ayındaki ziyareti ile iki ülke arasındaki ticari ve ekonomik ilişkiler ivme kazanmış ve bu temasları takiben iki ülke arasında “Ekonomik-Ticari İşbirliği Programı ve Yol Haritası” hazırlanmasına ilişkin çalışmaları bugün Ticaret Bakanı Sayın Ömer Bolat ile konuk Başbakan Yardımcısı arasında yapılan görüşmenin ile birlikte sonuçlanmıştır.
 
Böylece Küba ile Türkiye arasındaki ilişkilere ilişkilerimize yönelik önemli bir adım atılmış ve ilişkilerin geliştirilmesi için iki yıl içinde atılacak adımlar kapsamlı bir yol haritası ile ortaya konulmuştur.
 
Küba ile 2023 yılında ticaret hacmimiz yaklaşık yüzde 60 artarak 81 milyon dolara ulaşmıştır. Şirketlerimizin Küba pazarına olan ilgisi artmaktadır. Ancak, gelişmelere rağmen, mevcut potansiyelin kullanılması açısından yol haritası önemli bir eksikliği giderecektir.
  
Küba’yla ticari ilişkilerimizin önümüzdeki dönemde geliştirilmesi hedefi kapsamında Yol Haritası ticaret, yatırımlar, yasal altyapı, sanayi, teknik işbirliği, finans, ulaştırma, enerji, tarım, sağlık ve ilaç, kültür, turizm ve eğitim alanlarında ilişkilerimizin geliştirilmesi için 41 maddelik eylem içermektedir. İmzalanması ile birlikte, artık süreç harekete geçirilecektir.
 
Söz konusu Program ve Yol Haritası ticari işbirliğinin derinleştirilmesine, iş ortamını geliştirilmesine ve yasal altyapının güçlendirerek ticaret ve yatırımların artırılmasına vesile olacaktır.
 
Ayrıca, yine Sayın Başbakan Yardımcısının ziyareti sırasında imzalanmış olan olan Yatırımların Karşılıklı Teşviki ve Korunması ile Çifte Vergilendirmenin Önlenmesi Anlaşmaları ile birlikte ülkelerimiz arasındaki ticari ve ekonomik ilişkilere matuf yasal altyapı tamamlanmış olacak ve “Program ve Yol Haritası” kurulan sağlam yasal altyapı zemininde bundan sonra atılacak adımlara ışık tutacaktır.
 
Önceliğimiz eylemleri hızla hayata geçirmektir. Bu amaçla düzenli olarak süreci takip edecek ve iş dünyalarımızı Küba’da daha aktif olmaları için teşvik edecek ve destekleyeceğiz.
 

Cari açık belirgin geriliyor

Ocak cari açık 37.5 milyar dolar… Ocak ayında cari denge 2.7 milyar dolar düzeyindeki açık beklentilerine karşılık 2.6 milyar dolar açık verdi. Böylece geçen senenin aynı ayında kaydedilen 10.4 milyar dolara nazaran oldukça belirgin bir düşüş gösterirken bu büyük gerilemede geçen seneye göre % 2.7 artışla 19.7 milyar dolara yükselen ihracata karşılık ithalatın %24.1 gerileyerek 24.2 milyar dolar olması etkili oldu. Turizm gelirleri ise önceki seneye göre %1.6 artışla 2.2 milyar dolar olarak gerçekleşti.
İthalat düşüşü etkili… 12 aylık toplam bazda cari açık Aralık ayındaki 45.4 milyar dolar düzeyinden 37.5 milyar dolar düzeyine geriledi. Enerji dışı cari fazla 7.3 milyar dolardan 12.8 milyar dolara yükselirken enerji ve altın dışı fazla ise 33 milyar dolardan 34.6 milyar dolara yükseldi. GSYH’ye oranla geçen seneyi %4.1 düzeyinde bitiren cari açık Ocak ayında tahmini Gayri Safi Yurtiçi Hasılamıza oranla %3.3’e geriledi. Önümüzdeki dönemde ihracatta ve turizm performansında önemli bir sıçrama görmeyi beklemezken para politikasının gecikmeli etkilerinin iç talebi düşürerek ithalatın daha da gerilemesine ve cari açığı daha da aşağı çekmesine yardımcı olmasını bekliyoruz. Seçim sonrasında iç talep koşullarının kontrol altına alınması ve büyümede kontrollü bir yavaşlama gerçekleştirilmesi cari açığının GSYH’ye oranının %2’nin altına gerilemesi söz konusu olabilir.
Zayıf sermaye dengesi…. Cari açıkta düşüş görmek olumlu olmakla birlikte Ocak itibarıyla kırılgan sermaye yapısında bir değişiklik görmüyoruz. Ocak ayında verilen 2.6 milyar dolarlık cari açığa karşılık sermaye dengesinin 1.8 milyar dolar açık vermesi ve 2 milyar dolar düzeyinde net hata noksan oluşması rezervlerin 6.2 milyar dolar erimesini beraberinde getirmiş gibi görünüyor. Aylık bazda doğrudan yatırımlar ve portföy yatırımları sırayla 661 milyon dolar ve 1.1 milyar dolar giriş yaratırken 1.9 milyar dolarlık efektif ve mevduat çıkışı ile 1.5 milyar dolarlık ticari kredi ödemesi sermaye dengesinin geçen seneye göre zayıf kalmasının ana nedenleri olarak sıralanabilir. 12 aylık toplam bazda ise 37.5 milyar dolarlık cari açığa karşılık 99 milyar dolarlık sermaye girişinin olması ancak buna karşılık 11.1 milyar doların net hata noksan olarak kaydedilmesi rezerv birikiminin 1.1 milyar dolarda kalmasına neden oldu. Önceki ay rezervler 2 milyar dolar düşüş göstermişti. 12 aylık toplam bazda doğrudan yabancı yatırımlar 5.1 milyar dolarlık giriş sağlarken bunun 3.5 milyar dolarını gayrimenkul oluşturuyor. 9 milyar dolar giriş sağlayan portföy yatırımlarında ise banka ve devlet Eurobond ihraçları ön planda. Sermaye girişinin önemli bir kısmını halen 13 milyar doları Merkez Bankası parası olmak üzere 23.1 milyar dolarlık efektif ve mevzuatlar oluştururken bankaların 8.8 milyar dolarlık kredi kullanımı bulunuyor.
Banka borç çevirme oranlarında artış… 2023 sonunda %112.6 olan bankaların 6 aylık hareketli ortalamalar bazında tahvil dahil borç çevirme oranları Ocak’ta %116.5’e yükselirken diğer sektörlerin borç çevirme oranı %129.1’den %107.1’e geriledi. Önümüzdeki dönemde ekonomik yavaşlama ve TCMB’nin swap stokunu eritme çabasının kısa vadeli dış borç stokunu azalmasını bekliyoruz. Kalan vadeye göre dış borç stoku elimizdeki son veri olan Aralık’ta 226.6 milyar dolar olarak gerçekleşti. Ocak’ta büyük bir değişiklik göstermemesi durumunda dış borç ve önümüzdeki 1 yıllık cari açıktan oluşan dış finansman ihtiyacının yılsonunda 250 milyar doların üzerinde gerçekleşeceğini tahmin ediyoruz. Bu yüzden kurda oynaklığın yukarı yönlü olmasını beklediğimiz bir yılın ardından kalıcı rahatlama için cari açıktaki kalıcı düşüş büyük önem taşıyor.

Oyak Yatırım Menkul Değerler A.Ş.
                                   ***
                               Yasal Uyarı
 
 Burada yer alan yatırım bilgi, yorum ve tavsiyeler yatırım danışmanlığı kapsamında değildir.Yatırım danışmanlığı hizmeti ; aracı kurumlar, portföy yönetim şirketleri, mevduat kabul etmeyen bankalar ile müşteri arasında imzalanacak yatırım danışmanlığı sözleşmesi çerçevesinde sunulmaktadır.Burada yer alan yorum ve tavsiyeler, yorum ve tavsiyede bulunanların kişisel görüşlerine dayanmaktadır.Bu görüşler mali durumunuz ile risk ve getiri tercihlerinize uygun olmayabılır.Bu nedenle, sadece burada yer alan bilgilere dayanılarak yatırım kararı verilmesi beklentilerinize uygun sonuçlar doğurmayabilir.

ZAMAN ETIKETI:2024-03-12T15:30:00+03:00



DOVIZ KUR LISTE

DOVIZ CINSI    BIRIM     ALIS      SATIS          

USD            1         31,9856   32,0432        

AUD            1         21,1127   21,2504        

DKK            1         4,6820    4,7050         

EUR            1         34,9675   35,0305        

GBP            1         40,8578   41,0708        

CHF            1         36,4081   36,6418        

SEK            1         3,1156    3,1479         

CAD            1         23,7065   23,8135        

KWD            1         103,5632  104,9183       

NOK            1         3,0528    3,0734         

SAR            1         8,5282    8,5436         

JPY            100       21,6512   21,7945        

BGN            1         17,7782   18,0109        

RON            1         7,0003    7,0919         

RUB            1         0,34997   0,35455        

IRR            100       0,07573   0,07672        

CNY            1         4,4329    4,4909         

PKR            1         0,11394   0,11543        

QAR            1         8,7224    8,8366         

KRW            1         0,02429   0,02460        

AZN            1         18,7096   18,9544        

AED            1         8,6597    8,7731         



EFEKTIF KUR LISTE

DOVIZ CINSI TABANI  DOVIZ CINSI    BIRIM     ALIS           SATIS          

TRY                 USD            1         31,9632        32,0913        

TRY                 AUD            1         21,0156        21,3779        

TRY                 DKK            1         4,6787         4,7158         

TRY                 EUR            1         34,9430        35,0830        

TRY                 GBP            1         40,8292        41,1324        

TRY                 CHF            1         36,3534        36,6968        

TRY                 SEK            1         3,1134         3,1551         

TRY                 CAD            1         23,6188        23,9039        

TRY                 KWD            1         102,0097       106,4921       

TRY                 NOK            1         3,0507         3,0804         

TRY                 SAR            1         8,4643         8,6077         

TRY                 JPY            100       21,5711        21,8774        



CAPRAZ KUR LISTE

DOVIZ CINSI TABANI  DOVIZ CINSI    PARITE    

AUD                 USD            1,5114    

DKK                 USD            6,8210    

CHF                 USD            0,8765    

SEK                 USD            10,22     

JPY                 USD            147,38    

CAD                 USD            1,3474    

NOK                 USD            10,45     

SAR                 USD            3,7506    

USD                 EUR            1,0932    

USD                 GBP            1,2796    

USD                 KWD            3,2561    

BGN                 USD            1,7891    

RON                 USD            4,5435    

RUB                 USD            90,88     

IRR                 USD            42000     

CNY                 USD            7,1751    

PKR                 USD            279,15    

QAR                 USD            3,6465    

KRW                 USD            1310      

AZN                 USD            1,7000    

AED                 USD            3,6729    



XDR

DOVIZ CINSI TABANI  DOVIZ CINSI    PARITE    

TRY                 SDR            42,7307   

USD                 SDR            1,33473   



ACIKLAMA

Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Çevresel Etki Değerlendirmesi, İzin ve Denetim Genel Müdürlüğü web sitesinde yayınlanan ilanda konuya ilişkin şu bilgiler verildi:

ANKARA il BEYPAZARI, ilce DİBECİK MAHALLESİ (132 Ada, 26-27-28-29-30-31-33-34-35 Parsel) mevkiinde OYAK ÇİMENTO FABRİKALARI A.Ş. tarafından yapılması planlanan GÜNEŞ ENERJİ SANTRALİ ALAN ARTIŞI (TOPLAM KURULU GÜÇ: 97,8 MWe / 115,5 MWp / 115,5 MWm, TOPLAM ALAN: 115,65 HEKTARDAN 184,34 HEKTARA) projesi ile ilgili olarak Bakanlığımıza sunulan ÇED Başvuru Dosyası Çevresel Etki Değerlendirmesi Yönetmeliği'nin 8. maddesi doğrultusunda incelenmiş ve başvurunun ÇED Genel Formatına uygun hazırlandığı anlaşılmış olup, projeye ilişkin ÇED Süreci başlatılmıştır. Çevresel Etki Değerlendirmesi süreci tamamlanana kadar, süreç ile ilgili her türlü bilgiler ve projeye ilişkin görüş, soru ve öneriler ANKARA Valiliğine (Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği İl Müdürlüğü) veya Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığına gönderilebilir.İlgililere ve kamuoyuna duyurulur.