(Yenileme) Bankalar, 3.çeyrekte kredi standartlarında belirgin bir değişim beklemiyor

 Merkez Bankası'nın "Banka Kredileri Eğilim Anketi" yayınlandı.

 Anket sonuçlarının değerlendirmesi aşağıda yer alıyor:

Bankaların 2025 yılının ikinci çeyreğine ilişkin değerlendirmeleri ile 2025 yılının üçüncü çeyreğine ilişkin beklentilerini
içeren Banka Kredileri Eğilim Anketi sonuçları incelendiğinde(1)
,
2025 yılının ikinci çeyreğinde, bankaların işletmelere kullandırdıkları kredilere uyguladıkları standartları genel olarak
sıkılaştırdıkları görülmüştür. Alt kırılımlar incelendiğinde; vade bakımından uzun vadeli kredilere uygulanan standartlar
temelde aynı kalırken, kısa vadeli kredilere uygulanan standartların sıkılaştığı, para cinsi bakımından TL kredilere
uygulanan standartlarda belirgin bir değişim gözlenmezken, YP kredilere uygulanan standartların sıkılaştığı, ölçek
bakımından ise KOBİ’lere verilen kredilere uygulanan standartlarda belirgin bir değişim gözlenmezken, büyük
işletmelere verilen kredilere uygulanan standartların sıkılaştığı görülmüştür. 2025 yılının üçüncü çeyreği için bankaların
beklentisi, işletmelere verilen kredilere uygulanan standartların, YP krediler ve büyük işletmelere verilen krediler
dışında genel olarak bir miktar gevşeyeceği yönündedir. 2025 yılının ikinci çeyreğinde, çoğunluğu ihtiyaç kredilerinden
oluşan diğer bireysel kredi türlerine uygulanan standartların gevşediği, konut ve taşıt kredilerine uygulanan
standartlarda ise belirgin bir değişim olmadığı görülmektedir. 2025 yılının üçüncü çeyreği için bankaların beklentisi,
tüm bireysel kredi türlerine uygulanan standartlarda belirgin bir değişim olmayacağı yönündedir.

Anket sonuçları kredi talebi açısından incelendiğinde, işletmelere verilen kredilerde genel olarak talepte artış
görülmektedir. Alt kırılımlar incelendiğinde; uzun vadeli kredi talebi temelde aynı kalırken, TL kredi talebinde bir miktar
azalış, KOBİ kredi talebi başta olmak üzere işletmelere verilen diğer kredilerde ise talepte artış görülmektedir. 2025
yılının üçüncü çeyreğinde, işletmelere verilen tüm kredilere olan talepte belirgin bir artış beklenmektedir. 2025 yılının
ikinci çeyreğinde, konut kredi talebinde artış, taşıt ve diğer bireysel kredilere olan talepte ise azalış görülmüştür. 2025
yılının üçüncü çeyreği için bankaların beklentisi, tüm bireysel kredi türlerine olan talepte belirgin bir değişim
olmayacağı yönündedir.
Bankaların fon sağlama imkânlarının gelişimi incelendiğinde, 2025 yılının ikinci çeyreğinde yurt içi fonlama koşullarında
belirgin, yurt dışı fonlama koşullarında ise bir miktar sıkılaşma görülmüştür. 2025 yılının üçüncü çeyreğinde, yurt içi ve
yurt dışı fonlama koşullarının belirgin bir şekilde gevşeyeceği beklenmektedir.

2025 yılının ikinci çeyreğinde, bankaların işletmelere kullandırdıkları kredilere uyguladıkları standartları genel olarak
sıkılaştırdıkları görülmüştür. Alt kırılımlar incelendiğinde; vade bakımından uzun vadeli kredilere uygulanan standartlar
temelde aynı kalırken, kısa vadeli kredilere uygulanan standartların sıkılaştığı, para cinsi bakımından TL kredilere uygulanan
standartlarda belirgin bir değişim gözlenmezken, YP kredilere uygulanan standartların sıkılaştığı, ölçek bakımından ise
KOBİ’lere verilen kredilere uygulanan standartlarda belirgin bir değişim gözlenmezken, büyük işletmelere verilen kredilere
uygulanan standartların sıkılaştığı görülmüştür. 2025 yılının üçüncü çeyreği için bankaların beklentisi, işletmelere verilen
kredilere uygulanan standartların, YP krediler ve büyük işletmelere verilen krediler dışında genel olarak bir miktar
gevşeyeceği yönündedir.
2025 yılının ikinci çeyreğinde, çoğunluğu ihtiyaç kredilerinden oluşan diğer bireysel kredi türlerine uygulanan standartların
gevşediği, konut ve taşıt kredilerine uygulanan standartlarda ise belirgin bir değişim olmadığı görülmektedir. 2025 yılının
üçüncü çeyreği için bankaların beklentisi, tüm bireysel kredi türlerine uygulanan standartlarda belirgin bir değişim
olmayacağı yönündedir

İşletmelerin banka kredilerine olan talebi incelendiğinde, işletmelere verilen kredilerde genel olarak talepte artış
görülmektedir. Alt kırılımlar incelendiğinde; uzun vadeli kredi talebi temelde aynı kalırken, TL kredi talebinde bir miktar
azalış, KOBİ kredi talebi başta olmak üzere işletmelere verilen diğer kredilerde ise talepte artış görülmektedir. Peşin
alımlarda uygulanan iskonto ve kolaylıklar talebi artırıcı yönde etkileyen en önemli faktör olmuştur. 2025 yılının üçüncü
çeyreğinde, işletmelere verilen tüm kredilere olan talepte belirgin bir artış beklenmektedir.
2025 yılının ikinci çeyreğinde, konut kredi talebinde artış, taşıt ve diğer bireysel kredilere olan talepte ise azalış görülmüştür.
Konut kredilerinde diğer bankalardan sağlanan krediler talebi artıran en önemli faktör olmuştur. Taşıt kredilerinde
finansman ihtiyaçları ve alternatif finansman kullanımı, diğer bireysel kredilerde finansman ihtiyaçları talebi azaltan faktörler
olmuştur. 2025 yılının üçüncü çeyreği için bankaların beklentisi, tüm bireysel kredi türlerine olan talepte belirgin bir değişim
olmayacağı yönündedir.

İşletmelere kullandırılan kredilere uygulanan koşul ve kurallara bakıldığında, ortalama ve daha riskli krediler üzerindeki kâr
marjlarında artış, teminat ihtiyacına ilişkin koşul ve kurallarda sıkılaşma görülmüştür.
Bireysel kredilere uygulanan koşul ve kurallar incelendiğinde, tüm bireysel kredi türlerinde, ortalama krediler üzerindeki kâr
marjlarında azalış görülürken, daha riskli krediler üzerindeki kâr marjlarında belirgin bir değişim gözlenmemiştir. Diğer bireysel
kredilerde, vadeye ilişkin koşul ve kurallarda gevşeme görülmüştür.

Bankaların fon sağlama imkânlarının gelişimi incelendiğinde, 2025 yılının ikinci çeyreğinde yurt içi fonlama koşullarında
belirgin, yurt dışı fonlama koşullarında ise bir miktar sıkılaşma görülmüştür. Yurt dışı fonlama maliyeti ile diğer koşul ve
kuralların, yurt dışı fonlama koşullarını sıkılaştırıcı yönde etkilemiştir. 2025 yılının üçüncü çeyreğinde, yurt içi ve yurt dışı
fonlama koşullarının belirgin bir şekilde gevşeyeceği beklenmektedir.