(Yenileme) Merkez Bankası, Mart ayında enflasyonun ana eğiliminin yavaşladığını bildirdi

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK)
tarafından yayınlanan Mart ayı enflasyon rakamlarını değerlendirdi.

 Bankanın enflasyon değerlendirmesinin tamamı aşağıda bulunuyor.

Özet
Tüketici fiyatları mart ayında yüzde 2,46 oranında yükselmiş, yıllık enflasyon 0,95 puan düşüşle yüzde 38,10
olmuştur. Yıllık enflasyon, gıda ve alkol-tütün gruplarında yükselirken diğer ana gruplarda gerileme kaydetmiştir.
Mart ayında gıda grubu öne çıkmış, bu grupta aylık fiyat artışı işlenmemiş gıda alt grubu kaynaklı olarak
güçlenmiştir. Bu gelişmede, taze meyve ve sebze belirleyici olurken, ramazan ayının da etkisiyle et fiyatlarında
kaydedilen artış dikkat çekmiştir. Enerji grubunda, küresel ham petrol fiyatlarındaki düşüşü takiben akaryakıt
fiyatlarında gerçekleşen gerilemenin şebeke suyu tarifelerindeki artışlarla büyük ölçüde dengelenmesi sonucu,
fiyatlar yatay seyretmiştir. Temel mal grubunda, giyim ve ayakkabıda sezon indirimlerinin devam etmesiyle fiyatların
düştüğü, dayanıklı mallarda fiyat artışlarının ılımlı seyrini koruduğu, ancak diğer temel mallarda bir miktar güçlendiği
izlenmiştir. Hizmetler sektöründe aylık enflasyonun alt gruplar genelinde yavaşladığı, ulaştırma hizmetlerinde ise
fiyatların gerilediği gözlenmiştir. Üretici fiyatları artışı enerji grubunun etkisiyle bir miktar zayıflamış, yıllık üretici
enflasyonundaki düşüş eğilimi devam etmiştir. Bu görünüm altında, mevsimsel düzeltilmiş veriler, C endeksi aylık
artışında ve medyan enflasyonda yatay seyre, diğer ana eğilim göstergelerinde gerilemeye işaret etmiştir. Tüm
göstergeler birlikte değerlendirildiğinde, mart ayında enflasyonun ana eğiliminin yavaşladığı gözlenmiştir.

Değerlendirmeler
Mart ayında tüketici fiyatları yüzde 2,46 oranında yükselmiş ve yıllık enflasyon 0,95 puan azalarak yüzde 38,10
seviyesine gerilemiştir (Grafik 1). B ve C endekslerinin yıllık değişim oranları sırasıyla 2,48 ve 2,79 puan azalarak
yüzde 36,99 ve yüzde 37,42 olarak gerçekleşmiştir (Tablo 1).
Yıllık tüketici enflasyonuna katkılar incelendiğinde gıda ve alkol-tütün-altın gruplarının katkıları bir önceki aya
kıyasla sırasıyla 0,54 ve 0,37 puan artarken; hizmet, temel mallar ve enerji gruplarının katkıları sırasıyla 0,87, 0,70 ve
0,29 puan azalmıştır.
Mevsimsellikten arındırılmış verilerle, tüketici fiyatlarındaki aylık artışın işlenmemiş gıda kaynaklı olarak bir önceki
aya kıyasla yükseldiği gözlenmiştir (Grafik 2). Aylık artışlar bir önceki aya kıyasla B endeksinde zayıflarken C’de yatay
seyretmiştir (Grafik 3). Fiyat artışları, B endeksini oluşturan gruplardan temel mallarda yükselirken, hizmet ve özellikle
işlenmiş gıdada belirgin olmak üzere yavaşlamıştır (Grafik 4). TCMB bünyesinde takip edilen göstergeler, mart
ayında enflasyonun ana eğiliminde düşüşe işaret etmiştir (Grafik 5 ve 6).
Hizmet fiyat artışı mart ayında yüzde 1,96 ile zayıflama eğilimini devam ettirmiş, grup yıllık enflasyonu 3,44 puan
düşüşle yüzde 56,34 olarak gerçekleşmiştir. Yıllık hizmet enflasyonu, tüm alt gruplarda gerilemiştir (Grafik 7). Mart
ayında kira enflasyonu sözleşme yenileme oranındaki düşüşün de etkisiyle bir önceki aya kıyasla yavaşlamakla
birlikte, yüzde 3,39’luk seviyesi ile hizmetler içinde öne çıkmıştır. Diğer hizmetler alt grubunda, özel okul ücret
gelişmelerine istinaden yılın başından itibaren yüksek aylık artışlar kaydeden eğitim hizmetlerinde enflasyon mart
ayında bir miktar güç kaybetmiştir. Lokanta-otel grubu aylık enflasyonu hem yiyecek hem de konaklama hizmetleri
kaynaklı olarak önceki aya kıyasla zayıflamıştır. Haberleşme aylık enflasyonu yüzde 0,55 olmuş, önceki aya göre
belirgin oranda yavaşlaması dikkat çekmiştir. Mart ayında ulaştırma hizmetleri fiyatları havayolu ve karayolu ile
şehirlerarası taşımacılık alt kalemlerine bağlı olarak yüzde 0,29 oranında düşmüştür.

Temel mal grubu yıllık enflasyonu 2,32 puanlık düşüşle yüzde 19,39 oranında gerçekleşmiştir (Grafik 8). Yıllık
enflasyon giyim ve ayakkabı grubunda belirgin olmak üzere tüm alt gruplarda gerilemiştir. Bu dönemde, dayanıklı
mal (altın hariç) fiyatları yüzde 1,63 ile ılımlı bir şekilde yükselmiş, alt grup yıllık enflasyonu yüzde 17,95’e gerilemiştir.
Mart ayında beyaz eşya ve mobilya fiyatlarındaki artışlar bir önceki aya kıyasla, sırasıyla yüzde 2,84 ve yüzde 2,61 ile
bir miktar güçlenirken, otomobil fiyat artışı yüzde 1,41 ile daha ılımlı seyretmiştir. Giyim ve ayakkabı alt grubu
fiyatları mart ayında yüzde 2,59 oranında gerilemiştir. Bu gelişmede ay boyunca gerçekleşen sezon indirimlerinin
etkili olduğu görülmüştür. Diğer temel mallar alt grubunda ise fiyatlar yüzde 2,09 oranında yükselerek önceki aya
kıyasla güç kazanmıştır.
Enerji fiyatları mart ayında yatay seyretmiş, grup yıllık enflasyonu 1,94 puan düşerek yüzde 41,98 olmuştur (Grafik
9). Akaryakıt fiyatları, ABD doları cinsinden uluslararası enerji fiyatlarının katkısıyla yüzde 1,96 oranında gerilerken,
elektrik fiyatları ise son kaynak tedarik tarifesi çerçevesinde aylık yüzde 0,69 oranında düşmüştür. Diğer taraftan, bu
dönemde şebeke suyu fiyatları aylık yüzde 2,23 oranında yükselmiştir.
Mart ayında, gıda ve alkolsüz içecekler grubu fiyatları yüzde 4,94 oranında yükselmiş, bu grupta yıllık enflasyon 2,01
puan artışla yüzde 37,12 oranında gerçekleşmiştir (Grafik 9). Yıllık enflasyon, işlenmemiş gıda grubunda 5,82 puan
yükselerek yüzde 39,57, işlenmiş gıdada ise 1,11 puan düşüşle yüzde 34,96 olmuştur (Grafik 10). Bu dönemde, aylık
gıda enflasyonunu işlenmemiş gıda fiyatlarındaki belirgin artış (yüzde 10,17) sürüklemiştir. Olumsuz hava koşullarını
takiben taze meyve sebze fiyatlarında yüzde 16,03 ile önemli bir aylık artış görülmüştür. Kırmızı et fiyatlarında büyük
ölçüde ramazan ayına bağlı etkilerle artış (yüzde 6,21) izlenirken, yumurta fiyatlarındaki artışta (yüzde 8,55) ramazan
ayına ek olarak dış ticaret kaynaklı etkiler de hissedilmiştir. Diğer taraftan, bu dönemde işlenmiş gıda fiyatları yüzde
0,57 ile son iki ayın ardından sınırlı bir artış kaydetmiştir.
Alkollü içecekler ve tütün grubunda fiyatlar, tütün ürünlerine bağlı olarak mart ayında yüzde 9,96 oranında
yükselmiştir. Bu artış, ocak ayındaki maktu vergi güncellemesinin beraberinde getirdiği gecikmeli etkilerin yanında
üretici firma kaynaklı olarak gerçekleşmiştir.

Yurt içi üretici fiyatları mart ayında yüzde 1,88 oranında artmış, yıllık enflasyon 1,71 puan düşerek yüzde 23,50’ye
gerilemiştir (Grafik 11 ve Tablo 2). Bu dönemde ana sanayi grupları itibarıyla; sermaye, ara malı, dayanıksız ve
dayanıklı tüketim malı gruplarındaki fiyat artışı sırasıyla yüzde 2,53, yüzde 2,28, yüzde 2,26 ve yüzde 2,19 olurken,
enerji fiyatları yüzde 1,17 oranında düşüş kaydetmiştir (Grafik 12). Aylık fiyat gelişmeleri sektörler bazında
incelendiğinde; tütün ürünleri, metal cevherleri, ağaç ve mantar ürünleri ile diğer mamul eşyalar fiyat artışlarıyla öne
çıkan alt gruplar olmuştur.