Yüksek ve düşük tutarlı mevduat hesaplarının faiz oranları arasındaki fark, enflasyon beklentilerinin bozulduğu ve para politikasının sıkılaştığı dönemlerde yükseliyor - TCMB araştırması

TCMB internet sitesinde yeni bir Ekonomi Notu yayımlandı:

Notun bonuç bölümünde şu bulgulara yerv erildi:

 Mevduat büyüklüğü mevduat faiz oranları üzerinde etkili olan faktörlerden biri olup analiz edilen son 10
yıllık dönemde yüksek tutarlı mevduata uygulanan faiz oranları, düşük tutarlı mevduata uygulanan faiz
oranlarından daha yüksek gerçekleşmiştir. Literatürde değinildiği üzere, yüksek tutarlı mevduat
sahibinin finansal okur yazarlığının daha fazla olması, banka riskliliğini daha iyi izlemesi ve faiz oranları
değişimine daha duyarlı olması bankaların bu müşterilerine daha yüksek faiz vermelerine neden
olmaktadır. Düşük tutarlı mevduatın sigortalanan kısmının daha fazla olması ve bankaların sigortalı
mevduata daha az faiz önermesi de faiz farkının oluşmasına yol açan faktörlerden diğeridir.
Türkiye örneğinde yüksek ve düşük tutarlı mevduat veri setinden yararlanılarak elde ettiğimiz betimsel
ve ampirik bulgularımız, yüksek ve düşük tutarlı mevduat hesaplarının faiz oranları arasındaki farkın
enflasyon beklentilerinin bozulduğu ve para politikasının sıkılaştığı dönemlerde yükseldiğine işaret
etmektedir. Literatürle uyumlu olarak, bankaların büyüklüğünün ve likit olma durumlarının (piyasa
fonlaması payının) da mevduat büyüklüğüne göre faiz farklılaşmasında etkili olduğu görülmektedir.
Ayrıca, analiz döneminde uygulanan TL mevduat payının artırılmasına yönelik politikaların faiz farkının
yükselmesine neden olduğu bulunmaktadır. Yine literatürle ilişkili olarak, banka spesifik
değişkenlerden, mevduat dışı fonlama payı ve maliyeti, sermaye yeterlilik rasyosu ve kredi büyümesi de
dönemsel olarak mevduat faizlerinde etkili olmaktadır. Bununla birlikte, kur korumalı hesapların
mevduattaki payı düştükçe ve enflasyon beklentileri iyileştikçe söz konusu faiz farkının azalacağı
değerlendirilmektedir. Düşük tutarlı mevduata sahip yatırımcıların yüksek tutarlı mevduata benzer
faizler alması, yatırımcının tüketim yerine tasarruf tercihini artırarak enflasyon görünümüne olumlu
katkıda bulunacaktır.
 
https://www.tcmb.gov.tr/wps/wcm/connect/a432e48c-61e3-4453-91c4-01f8f054eac4/en2501.pdf?MOD=AJPERES&CACHEID=ROOTWORKSPACE-a432e48c-61e3-4453-91c4-01f8f054eac4-piC-nhZ