Piyasaya Yön Veren Güncel Finans Haberleri

Tarih Borsa

3.07.2023 Aequitas NEO Exchange
3.07.2023 CSE Other Canadian Listed Securities
3.07.2023 TSX Alpha Exchange
3.07.2023 Omega ATS
3.07.2023 Omega Lynx ATS
3.07.2023 Nasdaq CXC
3.07.2023 Nasdaq CX2
3.07.2023 TriAct Canada Marketplace
3.07.2023 TSX Venture Exchange
3.07.2023 TSX Alpha Exchange (Composite)
3.07.2023 TMX CBBO
3.07.2023 Toronto Stock Exchange
3.07.2023 Montreal Exchange
3.07.2023 Canadian Securities Exchange
3.07.2023 Colombo Stock Exchange
3.07.2023 Botswana Stock Exchange
3.07.2023 Rwanda OTC Market
3.07.2023 Lusaka Stock Exchange
3.07.2023 Cayman Islands Stock Exchange
3.07.2023 Bolsa de Valores de Colombia
3.07.2023 Bolsa de Valores de Caracas
4.07.2023 NYSE American
4.07.2023 NASDAQ BX
4.07.2023 Cboe Options Exchange (Cboe Options)
4.07.2023 FINRA TRACE BTDS
4.07.2023 Cboe C2 Options Exchange (C2 Options)
4.07.2023 Miami International Securities Exchange
4.07.2023 Cboe EDGA U.S. Equities Exchange (EDGA Equities)
4.07.2023 Investors Exchange LLC.
4.07.2023 OTC Markets
4.07.2023 ISE Gemini
4.07.2023 Cboe EDGX Exchange
4.07.2023 NYSE Chicago Inc
4.07.2023 New York Stock Exchange
4.07.2023 International Securities Exchange
4.07.2023 NYSE Arca
4.07.2023 Cboe BZX Exchange
4.07.2023 FINRA Alternative Display Facility (ADF)
4.07.2023 NASDAQ
4.07.2023 Financial Industry Regulatory Authority
4.07.2023 NASDAQ Fund Network
4.07.2023 Other OTC
4.07.2023 Cboe BYX U.S. Equities Exchange (BYX Equities)
4.07.2023 NASDAQ PHLX
4.07.2023 National Stock Exchange
4.07.2023 MIAX Emerald
4.07.2023 ISE Mercury
4.07.2023 FINRA TRACE SPDS 144A
4.07.2023 MIAX PEARL
4.07.2023 FINRA TRACE ATDS
4.07.2023 FINRA TRACE SPDS
4.07.2023 Minneapolis Grain Exchange
4.07.2023 NYSE Bonds
4.07.2023 Members Exchange
4.07.2023 FTSE Russell Indexes
4.07.2023 FINRA TRACE BTDS 144A
4.07.2023 Cboe Market Data Index Service
4.07.2023 OPRA Indices
4.07.2023 US Equity Markets - OTC Composite
4.07.2023 US Equity Markets - Composite
4.07.2023 BATS One Summary Feed
4.07.2023 Cboe BZX Top
4.07.2023 NASDAQ Basic
4.07.2023 Rwanda OTC Market
4.07.2023 Lusaka Stock Exchange
4.07.2023 Nextshares
4.07.2023 NASDAQ Fund Network
5.07.2023 Prague Stock Exchange
5.07.2023 Algiers Stock Exchange
5.07.2023 Cape Verde Stock Exchange
5.07.2023 Bolsa de Valores de Caracas
5.07.2023 Bratislava Stock Exchange
5.07.2023 Nasdaq OMX Armenia
6.07.2023 Prague Stock Exchange
6.07.2023 Malawi Stock Exchange
6.07.2023 Kazakhstan Stock Exchange
6.07.2023 Nasdaq OMX Vilnius
6.07.2023 Iran Mercantile Exchange
7.07.2023 Dar Es Salaam Stock Exchange
7.07.2023 Kazakhstan Stock Exchange
9.07.2023 Mercado de Valores de Buenos Aires
9.07.2023 Mercado a Termino de Beunos Aires
9.07.2023 Rosario Futures Exchange
10.07.2023 Bahamas International Securities Exchange
10.07.2023 Nasdaq OMX Riga
11.07.2023 Mongolian stock exchange
12.07.2023 Mongolian stock exchange
13.07.2023 Mongolian stock exchange
14.07.2023 NZX New Zealand Exchange
14.07.2023 Iraq Stock Exchange
14.07.2023 Mongolian stock exchange
15.07.2023 Borsa Istanbul A.S.
15.07.2023 Mongolian stock exchange
15.07.2023 Istanbul Stock Exchange
15.07.2023 Borsa Istanbul
16.07.2023 Santiago Stock Exchange
16.07.2023 La Bolsa Electronica de Chile
17.07.2023 Nagoya Stock Exchange
17.07.2023 Tokyo Stock Exchange
17.07.2023 Nagoya Stock Exchange
17.07.2023 Botswana Stock Exchange
18.07.2023 Botswana Stock Exchange
18.07.2023 Bolsa de Valores de Montevideo
19.07.2023 Indonesia Stock Exchange
19.07.2023 Algiers Stock Exchange
19.07.2023 Bahrain Stock Exchange
19.07.2023 Egyptian Stock Exchange
19.07.2023 Amman Stock Exchange
19.07.2023 Kuwait Stock Exchange
19.07.2023 Beirut Stock Exchange
19.07.2023 Muscat Stock Exchange
19.07.2023 Palestine Exchange
19.07.2023 Nasdaq Dubai
19.07.2023 Iraq Stock Exchange
19.07.2023 Damascus Stock Exchange
19.07.2023 Indonesia Stock Exchange
19.07.2023 Maldives Stock Exchange
19.07.2023 Casablanca Stock Exchange
19.07.2023 Bourse de Tunis
19.07.2023 Bursa Berjanka Jakarta
20.07.2023 Lao Securities Exchange
20.07.2023 Bolsa de Valores de Colombia
21.07.2023 Abu Dhabi Securities Exchange
21.07.2023 Dubai Financial Market
22.07.2023 Swaziland Stock Exchange
23.07.2023 Egyptian Stock Exchange
24.07.2023 Bolsa Nacional de Valores, S.A.
24.07.2023 Bolsa de Valores de Caracas
25.07.2023 Bourse de Tunis
26.07.2023 Maldives Stock Exchange
27.07.2023 Tel-Aviv Stock Exchange
27.07.2023 Karachi Stock Exchange
27.07.2023 Maldives Stock Exchange
27.07.2023 Iran Mercantile Exchange
28.07.2023 Stock Exchange of Thailand
28.07.2023 Algiers Stock Exchange
28.07.2023 Bahrain Stock Exchange
28.07.2023 Beirut Stock Exchange
28.07.2023 Karachi Stock Exchange
28.07.2023 Bolsa de Valores de Lima
28.07.2023 Iran Mercantile Exchange
28.07.2023 Thailand Futures Exchange
29.07.2023 National Stock Exchange of India
29.07.2023 Bombay Stock Exchange
29.07.2023 Bahrain Stock Exchange
29.07.2023 Iraq Stock Exchange
29.07.2023 Dhaka Stock Exchange
29.07.2023 Chittagong Stock Exchange
29.07.2023 Bolsa de Valores de Lima
30.07.2023 Casablanca Stock Exchange
1.08.2023 Stock Exchange of Thailand
1.08.2023 SIX Swiss Exchange (Composite)
1.08.2023 Eurex Zurich
1.08.2023 SIX Swiss Exchange
1.08.2023 BX Swiss
1.08.2023 Colombo Stock Exchange
1.08.2023 Barbados Stock Exchange
1.08.2023 Jamaica Stock Exchange
1.08.2023 Trinidad and Tobago Stock Exchange
1.08.2023 Thailand Futures Exchange
2.08.2023 Bolsa Nacional de Valores, S.A.
2.08.2023 Macedonia Stock Exchange
3.08.2023 Bermuda Stock Exchange Ltd
3.08.2023 El Salvador Stock Exchange
4.08.2023 Ghana Stock Exchange
4.08.2023 Rwanda OTC Market
4.08.2023 Bermuda Stock Exchange Ltd
4.08.2023 El Salvador Stock Exchange
5.08.2023 Zagreb Stock Exchange
5.08.2023 El Salvador Stock Exchange
7.08.2023 Aequitas NEO Exchange
7.08.2023 CSE Other Canadian Listed Securities
7.08.2023 TSX Alpha Exchange
7.08.2023 Omega ATS
7.08.2023 Omega Lynx ATS
7.08.2023 Nasdaq CXC
7.08.2023 Nasdaq CX2
7.08.2023 TriAct Canada Marketplace
7.08.2023 TSX Venture Exchange
7.08.2023 TSX Alpha Exchange (Composite)
7.08.2023 TMX CBBO
7.08.2023 Toronto Stock Exchange
7.08.2023 Montreal Exchange
7.08.2023 Canadian Securities Exchange
7.08.2023 Bourse Regionale des Valeurs Mobilieres
7.08.2023 Lusaka Stock Exchange
7.08.2023 Bahamas International Securities Exchange
7.08.2023 Barbados Stock Exchange
7.08.2023 Bolsa de Valores de Colombia
7.08.2023 Jamaica Stock Exchange
7.08.2023 Eastern Caribbean Securities Exchange
8.08.2023 Dar Es Salaam Stock Exchange
8.08.2023 Eastern Caribbean Securities Exchange
9.08.2023 Singapore Exchange
9.08.2023 Johannesburg Stock Exchange
9.08.2023 Namibian Stock Exchange
9.08.2023 South African Futures Exchange
11.08.2023 Nagoya Stock Exchange
11.08.2023 Tokyo Stock Exchange
11.08.2023 Nagoya Stock Exchange
11.08.2023 Guayaquil Stock Exchange
11.08.2023 Quito Stock Exchange
13.08.2023 Bourse de Tunis
14.08.2023 Stock Exchange of Thailand
14.08.2023 Karachi Stock Exchange
14.08.2023 Casablanca Stock Exchange
14.08.2023 Zimbabwe Stock Exchange
14.08.2023 Bolsa Nacional de Valores, S.A.
14.08.2023 Bolsa de Valores de Caracas
14.08.2023 Thailand Futures Exchange

TCMB'nin net uluslararası rezervleri 23 Haziran itibarıyla itibarıyla, bir önceki
haftaya göre 8 milyar 717 milyon dolar artış ile 9 milyar 189. milyon dolar oldu.

PMI Haziran ayında 51,5 olarak gerçekleşti…

İstanbul Sanayi Odası Türkiye İmalat Satın Alma Yöneticileri Endeksi (Purchasing Manager Index- PMI), imalat sanayinin kaydettiği performansı sergilemek amacıyla tasarlanmış tek rakamlı, bileşik performans göstergesidir. Manşet PMI Haziran ayında üst üste üçüncü ay 51,5 düzeyinde gerçekleşerek imalat sektöründe ılımlı iyileşmenin sürdüğüne işaret etti. Böylece faaliyet koşulları son altı ay boyunca güçlendi.

Son ankette öne çıkan olumlu gelişme, imalat sanayi üretiminin güçlü bir şekilde artması ve bu artışın önceki aya göre hızlanması oldu. Eğilim olarak dördüncü aya ulaşan büyüme aynı zamanda Temmuz 2021’den bu ayana en yüksek hızda ölçüldü. Firmalar, talepteki iyileşmenin yanı sıra depremden sonra devam eden toparlanmanın ve seçim döneminin ardından ekonomik aktivitedeki canlanmanın da üretim artışında etkili olduğunu belirtti.



 BMD Araştırma
 Bizim Menkul Değerler A.Ş.
 bmd.com.tr
 
                                  ***
                               Yasal Uyarı
 
 Burada yer alan yatırım bilgi, yorum ve tavsiyeler yatırım danışmanlığı kapsamında değildir.Yatırım danışmanlığı hizmeti ; aracı kurumlar, portföy yönetim şirketleri, mevduat kabul etmeyen bankalar ile müşteri arasında imzalanacak yatırım danışmanlığı sözleşmesi çerçevesinde sunulmaktadır.Burada yer alan yorum ve tavsiyeler, yorum ve tavsiyede bulunanların kişisel görüşlerine dayanmaktadır.Bu görüşler mali durumunuz ile risk ve getiri tercihlerinize uygun olmayabılır.Bu nedenle, sadece burada yer alan bilgilere dayanılarak yatırım kararı verilmesi beklentilerinize uygun sonuçlar doğurmayabilir.

Takasbank Çek Takas Sistemi'nde, işlem gören çeklerin ve bu çeklerden karşılıksız
kalanların adet ve tutarlarına ilişkin oranlarına ilişkin Haziran ayı istatistikleri
yayınladı.

 Bir önceki ay 1 milyon 509 bin olan toplam ibraz edilen çek adedi geçen ay 605 bin
olurken, toplam ibraz edilen çek tutarı 309 milyar 446 milyon TL'den 169 milyar 782
milyon TL'ye indi.

 İbrazında karşılıksız kalan çek adedi ise 14 bin 489'dan 7 bin 9'a, ebrazında
karşılıksız kalan çek tutarı 3 milyar 978 milyon TL'den 2 milyar 256 milyon TL'ye indi.

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Menkul Kıymet Tesisi’ne ilişkin Uygulama Talimatı’nda gerçekleştirdiği değişiklikleri duyurdu. Buna göre bankaların kredi yapılandırmasında faiz artışı gerçekleşmesi durumunda yeni kredi olarak kabul edilmesi uygulaması sona erdi.
03 Temmuz 2023 Pazartesi, 14:00
Güncelleme: 03 Temmuz 2023 Pazartesi, 14:01
TCMB refinansman için menkul kıymet yükümlülüğünü kaldırdı
TCMB, yapılan son düzenlemelere ilişkin uygulama talimatını bankalara gönderdi. Talimatta bankaların bilançolarında yüzde 60 olarak uygulanan TL dönüşüm oranı sınırının yüzde 57’ye indirildiği bilgisine yer verildi.

Yapılan değişiklikle yüzde 60 ile yüzde 70 arasında olan bankalar için 5 puan indirimli maddesi menkul kıymet tesisi uygulaması talimattan tamamen çıkarılırken yüzde 70 ve üzerinde olan bankalar için 7 puan indirimli olarak uygulanan oran 2 puan indirimli olarak değiştirildi.

Öte yandan oranı tutturamayan bankalar için menkul kıymet tesis oranı yüzde 10’dan yüzde 5’e indirildi.

Yayımlanan talimatta menkul kıymet tesisine tabi yükümlülükler maddesinde, “Menkul kıymet tesisine tabi yükümlülük tutarı için menkul kıymet tesis oranı yüzde 5’tir. Mevduat ve katılım bankalarının tabi oldukları muhasebe standartları ve kayıt düzeni esas alınarak Merkez Bankasınca belirlenen usul ve esaslara göre bankalarca gerçek ve tüzel kişi için hesaplanacak Türk lirası mevduat/katılım fonunun toplam mevduat/katılım fonu içindeki payına (Türk lirası payı) göre ilave veya indirimli olarak menkul kıymet tesis edilir. Menkul kıymet tesis oranı, gerçek ve tüzel kişi için hesaplanan paylardan düşük olanı;

a) Yüzde 57,00’ın altında kalan bankalar için 7 puan artırımlı,

b) Yüzde 60,00 (dâhil) ile yüzde 70,00 arasında olan bankalar için 5 puan indirimli,

c) Yüzde 70,00 ve üzerinde olan bankalar için 2 puan indirimli, uygulanır.

Bu fıkrada yer alan artırımlı ve indirimli oranlar, gerçek ve tüzel kişi için ayrı ayrı ilgili hesaplama tarihi ve bir önceki hesaplama tarihi itibarıyla hesaplanan Türk lirası paylarından yüksek olanı dikkate alınarak uygulanır” ifadelerine yer verildi.

Bununla birlikte bu uygulamadan hariç tutulacak kredilerin kapsamı altında yer alan savunma sanayi firmalarının savunma sanayi sektöründe faaliyet gösterdiklerini tevsik etmek üzere Savunma ve Havacılık Sanayii İmalatçılar Derneği üyesi olduklarını gösterir belgeyi aracı bankaya ibraz etmelerine gerektiğine dair ifade çıkarıldı.

TCMB menkul kıymet tesisine tabi varlıkların hesaplanması maddesinde de değişikliğe giderek bankaların refinansman uygulamalarında faiz artışı durumunda yeni kredi olarak kabul edilmesi uygulamasını kaldırdı.

Bankalar, kredi yapılandırmalarında daha yüksek faizle yenileme yaptıklarında, bu yeni kredi olarak kabul ediliyor ve bu nedenle menkul kıymet tutmaları gerekiyordu. Uygulama talimatına göre bu düzenleme kalkmış oldu.

Yayımlanan yeni talimatta, “Refinansman veya farklı bir isim altında kredinin faiz/kâr payı oranında artış yapılması yeni kredi kullandırımı olarak kabul edilir. İlave kredi kullandırımı olmaksızın ve kredinin vadesi ötelenmeden sadece faiz/kâr payı oranında indirim yapılıyorsa yeni kredi olarak değerlendirilmez” ifadeleri çıkarıldı.

  bloomberght.com internet sitesinde yayınlanan sözkonusu habere aşağıdaki linkten ulaşabilirsiniz:

https://www.bloomberght.com/tcmb-refinansman-icin-menkul-kiymet-yukumlulugunu-kaldirdi-2333876

TCMB Para Politikası Kurulu'nun 22 Haziran tarihinde yaptığı toplantısının tutanak özetleri yayınlandı.

 Kurulun değerlendirmeleri söyle:

1. Küresel enflasyon düşerken, halen uzun dönem ortalamalarının üzerinde seyretmektedir. Son 10 yıllık dönemde ortalama enflasyon gelişmiş ekonomilerde yüzde 2,2 ve gelişmekte olan ekonomilerde yüzde 5,6 seviyesinde gerçekleşmiştir. 2023 yılında enflasyonun gelişmiş ekonomilerde yüzde 3,3 ve gelişmekte olan ekonomilerde ise yüzde 8,1 seviyesinde gerçekleşmesi beklenmektedir. Emtia fiyatlarında geçen yıl ortasından itibaren başlayan gerileme eğilimi sürmekle birlikte, Emtia Fiyat Endeksinin mevcut seviyesi son on yılın ortalamasının yüzde 23,2 üzerindedir. Endeks geçen yıl haziran ayında ulaştığı en yüksek seviyeye göre yüzde 29,4 gerilemiştir. Benzer şekilde geçen yıl nisan ayında ulaştığı tepe noktasına göre yüzde 22,0 gerileme kaydeden Tarımsal Emtia Fiyat Endeksi son on yılın ortalamasının yüzde 14,3 üzerindedir. Bu durum, gıdanın tüketici sepeti içerisindeki yüksek payı nedeniyle enflasyon üzerinde halen etkili olmaktadır. 2023 yılında ABD ve Euro Bölgesinde yıl sonu enflasyon beklentisi sırasıyla yüzde 3,0 ve yüzde 3,8 iken; çekirdek enflasyon beklentisi sırasıyla yüzde 4,3 ve yüzde 5,1 seviyesindedir.

2. Çekirdek enflasyonun ve enflasyon beklentilerinin yüksek seviyeleri küresel enflasyonun bir süre daha merkez bankalarının hedeflerinin üzerinde seyretmeye devam edeceğini ima etmektedir. Bu nedenle, bütün dünyada merkez bankaları enflasyonu düşürmeye yönelik tedbirler almaktadır. Takip edilen 12 gelişmiş ülke merkez bankası son 16 ayda toplamda 123 toplantı yapmış, bu toplantıların 89 tanesinde politika faizleri artırılmıştır. Aynı dönemde takip edilen 15 gelişmekte ülke merkez bankası toplamda 182 toplantı yapmış, bu toplantıların 97 tanesinde politika faizleri artırılmıştır. Uygulanan para politikasının sonuçları finansal koşullara da yansımaya başlamış ve merkez bankalarının finansman ve kredi koşullarındaki sıkılaşmaya yönelik vurguları güçlenmiştir.

3. Küresel büyüme görünümündeki yatay seyre rağmen, görece güçlü talep ve işgücü piyasalarındaki sıkılık devam etmektedir. Türkiye’nin dış ticaret ortaklarının ihracat paylarıyla ağırlıklandırılan küresel büyüme endeksi bir önceki PPK toplantısı dönemine kıyasla yatay görünümünü sürdürmüştür. Endeksin 2023 yılı için tahmin edilen büyüme oranı ocak ayındaki dip seviyenin yaklaşık 0,3 puan üzerinde yüzde 1,6 düzeyindedir. Bununla birlikte, 2022 yılında söz konusu endeksin yüzde 3,5 büyüme oranı ile kıyaslandığında dış talep görünümünde yıllık bazda kayda değer bir yavaşlama gözlenmektedir. Küresel PMI endeksleri hizmet sektöründe faaliyetin gücünü koruduğuna, imalat sanayinde ise eşik değerin hemen altındaki yatay seyrin devam ettiğine işaret etmektedir. Mayıs ayı itibarıyla yılın ikinci çeyreğinde küresel hizmetler PMI endeksi ilk çeyreğe göre 3,1 puan artarak 55,4 düzeyine erişmiş, imalat sanayi PMI endeksi 0,1 puan artarak 49,6 olmuştur. Bileşik PMI göstergelerine bakıldığında, mayıs ayında endeksin küresel düzeyde nisan ayındaki seviyeye kıyasla 0,2 puan artışla 54,4 olduğu, gelişmiş ülkelerde 53,7 seviyesinde yatay seyrettiği, gelişmekte olan ülkelerde ise 0,7 puan artışla 55,6’ya yükseldiği gözlenmiştir. Çin’de bileşik PMI göstergesi nisan ayına göre 2 puan artışla 55,6 düzeyinde gerçekleşirken mayıs ayında endeks gerek imalat gerek hizmetler sektöründe 50 eşik değerinin üzerinde bulunmaktadır. Bununla birlikte, salgın önlemlerinin gevşetilmesi sonrası hizmetlerdeki toparlanmanın daha belirgin olduğu gözlenmiştir. Diğer taraftan, gelişmiş ülke ekonomilerinde finansal koşulların etkisiyle iktisadi faaliyetin yavaşlayacağına yönelik beklentiler sürmektedir. Türkiye’nin önemli ticaret ortaklarından Euro Bölgesinde imalat PMI endeksi mayıs ayında 44,8 ile pandemiden bu yana en düşük düzeyine gerilemiştir.

4. Gelişmekte olan ülkelere yönelen portföy akımları haziran ayında, iyileşen risk algısına bağlı olarak devam etmiştir. Yılbaşından mayıs sonuna kadar hisse senedi piyasalarına yaklaşık 46,4 milyar dolar fon girişi olurken, borç senetleri piyasalarından yaklaşık 4,3 milyar dolar fon çıkışı olmuştur. Haziran ayında ise 8,3 milyar doları hisse senedi piyasalarına olmak üzere toplam 9,2 milyar dolar fon girişi olmuştur.

Enflasyon Gelişmeleri
5. Ülkemizde enflasyon 2022 yılının ekim ayında ulaştığı zirveye kısayla 45,92 puan düşmüş olmakla birlikte halen yüksek seviyesini korumaktadır. Tüketici fiyatları mayıs ayında yüzde 0,04 oranında artmış ve yıllık enflasyon yüzde 43,68’den 4,09 puan düşerek yüzde 39,59 seviyesinde gerçekleşmiştir. Ülkemizde, yakın döneme ilişkin göstergeler enflasyonun ana eğiliminde yükselişe işaret etmektedir. Bu gelişmede yurt içi talepteki güçlü seyir, kur gelişmeleri ve hizmet enflasyonundaki katılık belirleyici olmuştur.

6. Alt grupların yıllık enflasyona katkıları hizmet grubunda 14,62 puandan 15,17’ye yükselmiş (0,55 puan artış); temel mal grubunda 9,80 puandan 10,17’ya yükselmiş (0,37 puan artış); alkol, tütün ve altın grupları toplamında 1,81 puandan 1,50’ye gerilemiş (0,31 puan azalış); gıda ve alkolsüz içecekler grubunda 14,22 puandan 13,64’e gerilemiş (0,58 puan azalış); enerji grubunda 3,24 puandan -0,88’e gerilemiştir (4,12 puan azalış).

7. Grup fiyatları mayıs ayında yüzde 0,71 oranında artmış, grup yıllık enflasyonu yüzde 53,92’den 1,40 puan düşüşle yüzde 52,52 olmuştur. Gıda fiyatlarının mevsimsellikten arındırılmış aylık artış oranı bir önceki aya kıyasla gerilemiştir. Bu dönemde kırmızı et fiyatlarındaki yükseliş yavaşlarken, mevsimsellikten arındırılmış veriler, sebze fiyatlarında daha belirgin olmak üzere taze meyve ve sebze fiyatlarının mayıs ayında arttığına işaret etmiştir. Taze meyve sebze fiyatlarındaki oynaklıklar yurt içi gıda fiyatları kaynaklı riskleri canlı tutmaktadır. İşlenmiş gıda fiyatları aylık bazda yüzde 1,08 ile sınırlı bir artış kaydetmiştir. İşlenmiş et ürünleri haricinde grup genelinde ılımlı fiyat hareketleri izlenmiş, ekmek ve tahıl ürünleri fiyat artışındaki yavaşlama mayıs ayında da sürmüştür.

8. Grup fiyatları mayıs ayında yüzde 21,00 ile yüksek bir oranda gerilemiş, grup yıllık enflasyonu yüzde 21,19’dan 28,16 puan azalışla yüzde -6,97 olmuştur. Bedelsiz doğal gaz kullanımı grup fiyatları üzerinde etkisi temel belirleyici olmuştur. Uluslararası enerji fiyatlarındaki olumlu görünümü takiben fiyatlar grup genelinde gerilerken, akaryakıt fiyatları belirgin düşüşle öne çıkan bir diğer kalem olmuştur.

9. Fiyatlar mayıs ayında yüzde 4,60 oranında artmış, grup yıllık enflasyonu yüzde 58,62’den 1,33 puan yükselişle yüzde 59,95 olarak gerçekleşmiştir. Bu dönemde yıllık enflasyon ulaştırma grubunda gerilerken diğer gruplarda yükselmiştir. Bu grubun aylık fiyat artışında, lokanta-oteller yüzde 7,10 ve kira yüzde 5,15 ile öne çıkan alt gruplar olmuştur. Diğer hizmetler alt grubu fiyatlarındaki artışta kur gelişmelerine duyarlı olan ulaştırma araçlarının bakım onarımı kaleminin yanı sıra eğitim ve sağlık hizmetleri gibi geçmiş enflasyona endeksleme eğilimi güçlü olan kalemlerin etkisi öne çıkmıştır.

10. Fiyatlar mayıs ayında yüzde 3,90 oranında yükselmiş, yıllık enflasyon yüzde 34,16’dan 0,91 puan artarak yüzde 35,07 olmuştur. Mayıs ayında yıllık enflasyon dayanıklı mal ile giyim ve ayakkabı alt gruplarında artış kaydetmiş, diğer temel mallarda ise gerilemiştir. Dayanıklı mal fiyatları (altın hariç) aylık yüzde 3,48 oranında yükselirken, yüzde 6,37 oranındaki fiyat artışıyla otomobil öne çıkan alt kalem olmuştur. Türk lirasındaki görünüm ve iç satışlardaki canlı seyirle birlikte otomobil fiyatlarında güçlü bir artış eğilimi yaşanmıştır. Giyim ve ayakkabı alt grubunda fiyatlar yüzde 9,96 oranıyla tarihsel mayıs ayı ortalamasının üzerinde artarken, bu gelişmede yöntem değişikliğine bağlı olarak yeni sezon ürünlerinin endekse girişinin nisandan mayıs ayına kaymasının etkisi hissedilmiştir.

11. Enflasyonun ana eğilimi 2022 yılı sonrası dönemde yavaşlasa da yüksek seyrini sürdürmektedir. Mevsimsellikten arındırılmış verilerle aylık artışlar B ve C göstergelerinde bir önceki aya kıyasla yükselirken, bu görünüm alternatif çekirdek enflasyon göstergeleri tarafından da teyit edilmektedir. Mevsimsellikten arındırılmış B ve C endekslerinin üç aylık ortalamaları 2022 yılının şubat ayında sırasıyla yüzde 8,8 ve yüzde 8,4 ile en yüksek noktasına çıkarken, mayıs ayı itibarıyla yüzde 2,5 ve yüzde 2,8 seviyelerine gerilemiştir. Mayıs ayı itibarıyla B ve C endeksinin mevsimsellikten arındırılmış artış oranları sırasıyla yüzde 2,9 ve yüzde 3,6 olarak gerçekleşmiştir (önceki ay yüzde 2,3 ve yüzde 2,6). Medyan enflasyon ve SATRIM gibi alternatif çekirdek göstergelerde de önceki aya göre artışlar gözlenmiştir.

Talep ve Üretim
12. Yılın ikinci çeyreğine ilişkin veriler, iktisadi faaliyetin özellikle iç talep kaynaklı güçlü seyrini sürdürdüğünü teyit etmektedir. Perakende satış hacim endeksi deprem kaynaklı etkilere rağmen yılın ilk çeyreğinde yıllık bazda yüzde 28,7 oranında artmıştır. Nisan ayında endeks yıllık bazda yüzde 23,7 oranında yükselerek artış eğilimini sürdürmüştür. Nisan ayı itibarıyla çeyreklik bazda artış oranı ise yüzde 3,3 oranında gerçekleşmiştir. Kartla yapılan harcamalardaki artış eğilimi ikinci çeyrekte devam etmiştir. İmalat sanayi firmalarının ikinci çeyrekteki kayıtlı siparişlerine bakıldığında iç piyasa siparişlerinin yıllık bazda 2,6 puan ile kuvvetli artış kaydettiği görülmektedir.

13. Güncel veriler deprem bölgesinde ekonomik faaliyetin beklenenden hızlı toparlanmasını sürdürmesiyle afet kaynaklı daralmanın büyük ölçüde telafi edildiğini göstermektedir. İlk çeyrekte ülke genelinde istihdam artışı afetin etkisiyle yavaşlarken nisan ayı itibarıyla mevsimsellikten arındırılmış istihdam 31,6 milyon seviyesinde gerçekleşerek afet öncesinde ocak ayındaki 31,7 milyon seviyesine oldukça yaklaşmıştır. Mevsimsellikten arındırılmış işgücüne katılım oranı ise yüzde 53,9 düzeyinde gerçekleşerek afet öncesi seviyesine ulaşmıştır.

14. Nisan ayında yıllıklandırılmış cari işlemler açığı enerji fiyatlarına bağlı olarak gerileyen enerji ithalatındaki düşüşe rağmen 2022 yılının nisan ayındaki 19,7 milyar dolar seviyesine kıyasla 38,1 milyar dolar artarak 57,8 milyar dolara yükselmiştir. Bu artış hizmetler dengesindeki güçlü seyre rağmen dış ticaret açığındaki yükselişin etkisiyle gerçekleşmiştir. Nisan ayı itibarıyla yıllıklandırılmış olarak ödemeler dengesi tanımlı dış ticaret açığı önceki yılın aynı dönemindeki seviyesine göre 54,0 milyar dolar artarak 100,2 milyar dolara yükselmiştir. Aynı dönemde yıllıklandırılmış hizmetler fazlası 14,9 milyar dolar artarak 51,6 milyar dolara çıkmıştır. Parasal koşulların ve beklentilerin etkisiyle altın ithalatı cari açıktaki artışta önemli rol oynamaktadır. Yılın ilk dört ayında toplam altın ithalatı bir önceki yılın aynı dönemindeki seviyesine kıyasla 9,2 milyar dolar artışla 11,8 milyar dolar seviyesinde gerçekleşmiştir. Mayıs ayı geçici dış ticaret verileri altın ithalatının artış ivmesini sürdürdüğüne işaret etmiştir. Yurt içi talepteki güçlü seyir tüketim malları ithalatı kanalıyla cari işlemler açığını artırıcı etkide bulunmaktadır. Mayıs ayına ilişkin geçici dış ticaret verileri ve haziran ayı için yüksek frekanslı veriler mevsimsellikten arındırılmış olarak ihracattaki nispeten yatay seyre karşın ithalatın, söz konusu grupların katkısıyla artış eğilimi sergilediğine işaret etmektedir.

15. Turizm gelirlerinin beklentilerin üzerinde ve yıl geneline yayılmış seyri ile yılın ikinci yarısında cari dengeye güçlü bir katkı sunacağı tahmin edilmektedir. Seyahat gelirleri yılın ilk dört ayında bir önceki yılın ilk dört ay toplamına göre 2,1 milyar dolar artarak 10,3 milyar dolar seviyesine ulaşmıştır. Yabancı ziyaretçi sayıları da benzer şekilde yılın ilk dört ayında bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 29,2 artarak 9,5 milyon kişi seviyesinde gerçekleşmiştir. Turizm gelirlerinin artan katkısıyla cari işlemler hesabının yılın ikinci yarısında daha dengeli bir seyir izleyeceği tahmin edilmektedir. Turizm gelirlerindeki güçlü seyir ile enerji ithalatındaki normalleşmenin döviz piyasasında arz kaynaklı olarak sağlıklı fiyat oluşumu ve istikrara katkı sağlayacağı öngörülmektedir. Diğer taraftan, artan turizm faaliyeti kısa vadede talebi artırarak tüketici enflasyonu üzerinde risk oluşturmaktadır.

16. Gayri Safi Yurt İçi Hâsıla yıllık büyümesi, deprem kaynaklı etkilere karşın, bir önceki çeyrekteki yüzde 3,5’e kıyasla artış göstererek yüzde 4 olmuştur. Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış olarak ise çeyreklik bazda büyüme yüzde 0,3 oranında gerçekleşmiştir. Yıllık büyümeye net ihracatın katkısı -2,8 puan, yatırımların katkısı 1,2 puan, geri kalan tüketim sektörünün katkısı ise 5,6 puan olmuştur. Yıllık büyümeye en yüksek katkı yurt içi talepten gelirken zayıf seyrini sürdüren dış talep ve deprem kaynaklı geçici üretim kaybı sanayi sektörünün büyümeye katkısını sınırlamıştır. Özel tüketim yıllık büyümesi yüzde 16,2 olurken, özel ve kamu kesimi tüketim ve yatırım harcamalarını içeren nihai yurt içi talep büyümesi yüzde 12,1 olmuştur. Bu dönemde, makine-teçhizat yatırımları yıllık bazda yüzde 8 büyüyerek artış eğilimini on dördüncü çeyreğe taşımıştır.

17. Nisan ayında sanayi üretim endeksi, mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış olarak aylık bazda yüzde 0,9 oranında azalmış, çeyreklik bazda ise yüzde 0,8 oranında artarak deprem sonrası toparlanma eğiliminin devamına işaret etmiştir.

Maliyet Koşulları
18. 2022 yılının ikinci yarısından itibaren gerileyen küresel emtia fiyatları girdi fiyatı kanalıyla tüketici enflasyonundaki düşüşü desteklemiştir. Diğer taraftan, döviz kurları ve işgücü maliyetindeki artışlar nedeniyle üretici fiyatları üzerindeki baskı artmaktadır.

19. Yurt içi üretici fiyat endeksi mayıs ayında enerji imalatı grubundaki gerilemenin etkisiyle yüzde 0,65 ile ılımlı bir artış kaydetmiş, yıllık üretici enflasyonu yüzde 52,11’den 11,35 puan düşerek yüzde 40,76 olarak gerçekleşmiştir. Uluslararası emtia fiyatları mayıs ayında genele yayılan düşüşler sergiledikten sonra haziran ayında yataya yakın bir seyir kaydetmektedir. Küresel arz zincirindeki baskılara dair göstergeler ve uluslararası taşımacılık maliyetleri düşük seyretmektedir. Küresel emtia fiyatlarındaki gerilemeyle birlikte mevcut küresel arz koşulları enflasyon açısından olumlu görünümünü sürdürmektedir. Diğer taraftan, döviz kuru gelişmelerinin önümüzdeki dönemde enerji ve ithal edilen diğer girdi fiyatları üzerinde baskı unsuru oluşturacağı beklenmektedir.

20. Hanelere sağlanan doğal gazın mayıs ayında tamamının, sonraki 11 ay süresince de 25 metreküpünün bedelsiz sunulması mayıs ayında tüketici fiyatları artışında belirgin bir yavaşlamaya yol açarak enflasyon üzerinde 2,4 puan düşürücü etki oluşturmuştur. Söz konusu düşürücü etki, ilave destekler söz konusu olmazsa, havaların soğuması ve ısınma amaçlı enerji tüketiminin devreye girmesiyle birlikte yılın son çeyreğinde tersine dönerek enflasyonu artırıcı yönde oluşacaktır.

21. Enerji fiyatlarındaki olumlu seyre karşın, sermaye malları, dayanıklı ve dayanıksız tüketim malları alt endekslerinde manşet üretici fiyatlarından ayrışan bir görünüm izlenmiştir. Bu görünüme ek olarak, Türk lirasındaki değer kayıpları, artan kur oynaklığı ve ücretlerde genele yayılan artışın yakın dönemde enflasyon üzerinde maliyet yönlü ilave baskı oluşturacağı öngörülmektedir. Söz konusu etmenlerden tüketici fiyatlarına geçişkenliğin, özellikle talep koşullarının güçlü olduğu dönemlerde hızlı gerçekleştiği görülmektedir. Öncü göstergelere göre, başta dayanıklı tüketim malları olmak üzere enflasyon sepetindeki birçok kalemde kur artışları tüketici enflasyonuna yansımaya başlamıştır.

Hizmet Enflasyonunda Katılık
22. Hizmet sektöründe fiyat artışları yüksek seviyelerini sürdürmekte, grup enflasyonu mallara kıyasla katılık arz etmektedir. Yurt içi talep etkisinin daha belirgin olduğu hizmet sektöründe aylık artışlar 2022’ye kıyasla halen yüksek seyretmektedir. Mevsimsellikten arındırılmış tüketici fiyatlarının son üç aylık ortalaması B göstergesinde yüzde 2,5 iken, hizmetlerde yüzde 3,7’dir. Buna ek olarak hizmet sektörüne ait yayılım endeksi tarihsel ortalamasının üzerinde seyrederek artışların sektör geneline yayıldığını göstermektedir.

23. Yükselen konut fiyatları ve geçmiş enflasyona endeksleme davranışına ek olarak gayrimenkul piyasasındaki arz-talep uyumsuzlukları, kira artışlarını yukarıya çekerek tüketici enflasyonunu olumsuz yönde etkilemektedir.

24. Gıda, ücret ve turizm kaynaklı gelişmelerden önemli ölçüde etkilenen lokanta ve otel alt grubunda aylık artışlar süreklilik gösteren bir görünüm arz etmektedir.

25. Kira, eğitim, sağlık, eğlence-kültür başta olmak üzere belirli hizmet kalemleri geçmiş tüketici enflasyonuna dönük fiyatlama davranışı sergileyerek, enflasyonist etkilerin uzun bir zamana yayılmasına neden olmaktadır.

Enflasyon Beklentileri
26. Enflasyonun 2023 yılında bir miktar yükseldikten sonra parasal sıkılaştırmanın birikimli etkilerinin devreye girmesiyle gerileyerek önce tarihsel ortalamalara, sonra da orta vadeli hedefe kademeli olarak yakınsayacağı öngörülmektedir. Kredi genişlemesi, maliyet baskıları ve döviz kuru gelişmeleri enflasyon üzerindeki baskıların artabileceğine işaret etmektedir. Enflasyon beklentilerindeki mevcut seyir ve fiyatlama davranışlarındaki bozulma, enflasyon görünümüne dair yukarı yönlü riskleri canlı tutmaktadır.

27. Haziran ayı Piyasa Katılımcıları Anketi sonuçlarına göre: On iki ay sonrasına ilişkin enflasyon beklentisi yüzde 29,84’ten 0,81 puan artışla yüzde 30,65; gelecek yirmi dört ay sonrasına ilişkin enflasyon beklentisi yüzde 17,74’ten 0,38 puan yükselişle yüzde 18,12; beş yıl sonrasına ilişkin enflasyon beklentisi yüzde 8,22’den 0,15 puan aşağı güncellenerek 8,07 olmuştur.

Parasal ve Finansal Koşullar
28. Kurul, para politikası kararıyla birlikte kredi büyümesi ile kredi ve mevduat faizlerine ilişkin tespitlerde bulunmuştur. Finansal istikrar perspektifiyle, duyarlılık analizleri yapılarak bankacılık sisteminin politika faiz oranlarındaki artışlara karşı güçlü ve dayanıklığı olduğu değerlendirilmiştir.

29. Kredi büyümesi iç talebi artırarak enflasyon üzerinde risk oluşturmaktadır. 16 Haziran 2023 itibarıyla, 2022 yılı sonuna kıyasla bireysel kredi bakiyesi kredi kartlarında yüzde 65,7, taşıt kredilerinde yüzde 63,1, ihtiyaç kredilerinde yüzde 27, konut kredilerinde yüzde 21,3 olmak üzere toplamda yüzde 38,1 oranında artmıştır. Diğer taraftan, son PPK döneminden bu yana ihtiyaç kredi büyümesi yavaşlamıştır. Bu gelişmede kredi büyümesine dayalı menkul kıymet tesisi uygulamasının kapsamının genişletilmesi ve var olan düzenlemeler nedeniyle mevduat faizlerindeki artış etkili olmuştur.

30. Kredi ve mevduat faizleri ile politika faizi arasındaki fark bir önceki PPK döneminde artmıştır. 16 Haziran 2023 haftası itibarıyla sektördeki ortalama ihtiyaç kredisi (KMH hariç) faizleri düzenleme öncesi döneme göre 749 baz puan artarak yüzde 41,7 seviyesine yükselmiştir. Türk lirası ticari kredi faizleri yatay bir seyir ile yüzde 14,7 olarak gerçekleşmiştir. Mevduat faizi önceki PPK döneminden bu yana 674 baz puan artışla yüzde 30,3’e yükselmiştir. Kur Korumalı Mevduat hesaplarında faiz üst tavanının kaldırılmasının yukarı yönlü etkisi devam etmektedir.

31. Bu çerçevede Kurul, parasal sıkılaştırma ile birlikte mevcut mikro- ve makroihtiyati çerçevenin sadeleştirilmesi süreciyle piyasa mekanizmalarının işlevselliğinin artırılması gerekliliğini değerlendirmiştir.

Para Politikası
32. Kurul politika faizini enflasyonun ana eğiliminin gerilemesini ve orta vadede yüzde 5 hedefine ulaşmasını sağlayacak parasal ve finansal koşulları oluşturacak şekilde belirleyecektir. Kurul, mevcut para politikası çerçevesinin enflasyon görünümü ve yukarı yönlü riskler göz önüne alındığında yüzde 5 enflasyon hedefini gerçekleştirmekten çok uzak olduğu değerlendirmesinde bulunmuştur. Fiyat istikrarındaki bozulmanın makroekonomik istikrarı ve özellikle finansal istikrarı tehdit ettiğine dikkat çekilmiştir. Bu doğrultuda Kurul, adımları gerektiği zamanda ve gerektiği ölçüde kademeli olarak güçlendirilen bir parasal sıkılaştırma sürecinin uygulanmasına karar vermiştir. Parasal sıkılaştırma sürecinin enflasyon görünümünde belirgin iyileşme sağlanana kadar devam etmesi öngörülmüştür.

33. Politika faizi olan bir hafta vadeli repo ihale faiz oranı yüzde 8,5’ten yüzde 15 düzeyine yükseltilmiştir. Kurul alınan bu kararı, dezenflasyonun en kısa sürede tesisi, enflasyon beklentilerinin çıpalanması, fiyatlama davranışlarındaki bozulmanın kontrol altına alınması için başlatılan parasal sıkılaştırma sürecinin ilk adımı olarak öngörmektedir.

34. Kurul, parasal sıkılaştırma sürecinin makroekonomik ve finansal koşullar üzerindeki etkilerine dair analizleri incelemiştir. Faiz artırım senaryolarının enflasyon, kredi büyümesi, kredi ve piyasa faizleri, ekonomik aktivite, beklentiler gibi anahtar makroekonomik değişkenler üzerindeki etkileri ile bankacılık stres testleri değerlendirilmiştir. Enflasyon görünümü bu doğrultuda yeni adımların atılmasını gerekli kılmaktadır.

35. Enflasyon ve enflasyon eğilimine ilişkin göstergeler yakından takip edilecek ve TCMB, fiyat istikrarı temel amacı doğrultusunda elindeki tüm araçları kararlılıkla kullanmaya devam edecektir.

36. Kurul, hedeften oldukça uzaklaşan enflasyonun para politikasının etkin kullanımını gerektirdiği tespitinde bulunmuştur. Parasal sıkılaştırma sürecinin başlaması ile para politikasının etkinliği artacaktır.

37. Buna ek olarak Kurul, mevcut mikro- ve makroihtiyati çerçevenin makro finansal istikrarı destekleme konusunda zayıf kaldığı ve piyasa mekanizmalarının işlevselliğini olumsuz etkilediği tespitlerini yapmıştır. Bu doğrultuda söz konusu çerçevede sadeleşme politikası benimsenmiştir. Mevcut mikro- ve makroihtiyati çerçeve, piyasa mekanizmalarının işlevselliğini artıracak ve makro finansal istikrarı güçlendirecek şekilde sadeleştirilecektir. Yumuşak bir geçiş süreci için sadeleşme politikasının kademeli olmasına karar verilmiştir. Sadeleşme sürecinde dönüşümün hızı ve sıralaması etki analizleri ile belirlenecektir. TCMB tarafından yapılan düzenlemelere ilişkin etki analizleri söz konusu çerçevenin tüm bileşenleri için enflasyon, faizler, döviz kurları, rezervler, beklentiler, menkul kıymetler ve finansal istikrar üzerindeki yansımalarıyla birlikte bütüncül bir bakış açısıyla değerlendirilerek yapılacaktır.

38. Bununla birlikte, fiyat istikrarının sürekliliğini sağlamak hedefiyle, TCMB cari dengeyi iyileştirecek stratejik yatırımları desteklemeye devam edecektir.

39. Kurul, kararlarını öngörülebilir, veri odaklı ve şeffaf bir çerçevede almaya devam edecektir.