Piyasaya Yön Veren Güncel Finans Haberleri

ZAMAN ETIKETI:2024-09-27T15:30:00+03:00



DOVIZ KUR LISTE

DOVIZ CINSI    BIRIM     ALIS      SATIS          

USD            1         34,0900   34,1514        

AUD            1         23,4192   23,5719        

DKK            1         5,0907    5,1157         

EUR            1         38,0180   38,0865        

GBP            1         45,5408   45,7782        

CHF            1         40,2480   40,5064        

SEK            1         3,3509    3,3856         

CAD            1         25,2514   25,3653        

KWD            1         111,1174  112,5713       

NOK            1         3,2235    3,2451         

SAR            1         9,0882    9,1046         

JPY            100       23,7542   23,9115        

BGN            1         19,3297   19,5826        

RON            1         7,5971    7,6965         

RUB            1         0,36561   0,37040        

IRR            100       0,00756   0,00766        

CNY            1         4,8344    4,8977         

PKR            1         0,12211   0,12371        

QAR            1         9,3001    9,4218         

KRW            1         0,02580   0,02613        

AZN            1         19,9406   20,2015        

AED            1         9,2292    9,3500         



EFEKTIF KUR LISTE

DOVIZ CINSI TABANI  DOVIZ CINSI    BIRIM     ALIS           SATIS          

TRY                 USD            1         34,0662        34,2027        

TRY                 AUD            1         23,3114        23,7133        

TRY                 DKK            1         5,0871         5,1275         

TRY                 EUR            1         37,9914        38,1437        

TRY                 GBP            1         45,5089        45,8469        

TRY                 CHF            1         40,1876        40,5671        

TRY                 SEK            1         3,3486         3,3934         

TRY                 CAD            1         25,1580        25,4617        

TRY                 KWD            1         109,4506       114,2599       

TRY                 NOK            1         3,2212         3,2526         

TRY                 SAR            1         9,0200         9,1729         

TRY                 JPY            100       23,6663        24,0024        



CAPRAZ KUR LISTE

DOVIZ CINSI TABANI  DOVIZ CINSI    PARITE    

AUD                 USD            1,4522    

DKK                 USD            6,6862    

CHF                 USD            0,8451    

SEK                 USD            10,13     

JPY                 USD            143,17    

CAD                 USD            1,3482    

NOK                 USD            10,55     

SAR                 USD            3,7510    

USD                 EUR            1,1152    

USD                 GBP            1,3382    

USD                 KWD            3,2779    

BGN                 USD            1,7537    

RON                 USD            4,4621    

RUB                 USD            92,72     

IRR                 USD            448210    

CNY                 USD            7,0120    

PKR                 USD            277,60    

QAR                 USD            3,6450    

KRW                 USD            1314      

AZN                 USD            1,7000    

AED                 USD            3,6730    



XDR

DOVIZ CINSI TABANI  DOVIZ CINSI    PARITE    

USD                 SDR            1,35394   

TRY                 SDR            46,1975   



ACIKLAMA

ABD'de TSİ 15:30'da Ağustos ayı kişisel gelirler ve harcamalar verisi
açıklanacak.

 Buna göre Ağustos ayında kişisel gelirlerin %0.4 artması
bekleniyor.

 Bir Önceki ay kişisel gelirler %0.3 oranında artarken
reel kişisel harcamalar %0.4 yükselmişti.

Costco, dördüncü çeyrek mali karını hisse başına 5,29 dolar olarak açıklayarak Wall Street’in 5,08 dolarlık tahminlerini aştı, ancak 79,7 milyar dolarlık gelirin 79,9 milyar dolarlık tahminleri hafifçe kaçırmasının ardından hisse senedi piyasa öncesi işlemlerde %1,2 düştü. Aynı mağaza satışları bu dönemde %5,4 artarak %5,7’lik artış beklentilerinin altında kaldı.
EchoStar, uydu-TV birimi Dish’in rakibi DirecTV ile birleşme görüşmeleri yürüttüğüne dair haberlerin ardından %1,2 yükseldi. Konuyla ilgili bilgi sahibi kişilerin Wall Street Journal’a verdiği bilgiye göre, görüşmelerin başarısızlıkla sonuçlanmaması halinde anlaşma Pazartesi gününe kadar tamamlanabilir. Journal’a göre anlaşma Dish’in yayın markası Sling TV’yi de içerecek. Bloomberg de iki şirketin anlaşmaya yakın olduğunu bildirdi. Her iki haberde de olası bir anlaşmanın şartlarından bahsedilmedi. AT&T, özel sermaye şirketi TPG ile birlikte DirecTV’nin sahibidir.
Bristol Myers Squibb Gıda ve İlaç İdaresi’nin yetişkinlerde şizofreni tedavisi için bir ilaç olan Cobenfy’yi onaylamasının ardından piyasa öncesi işlemlerde %6,3 yükseldi. Bristol Myers Ticari Direktörü Adam Lenkowsky Journal’a yaptığı açıklamada, insanların günde iki kez alınan hapı önümüzdeki aydan itibaren alabileceklerini söyledi.
Cassava Sciences, ilaç şirketinin ve iki eski yöneticisinin bir Alzheimer klinik araştırması hakkında “yanıltıcı iddialar” nedeniyle suçlanmasının ve ABD menkul kıymetler düzenleyicileri ile uzlaşmaya varmasının ardından %11 düştü. Kurucu ve eski CEO Remi Barbier, eski nörobilim kıdemli başkan yardımcısı Dr. Lindsay Burns ve şirket, suçlamaları çözmek için 40 milyon dolardan fazla ödeme yapacak.
BlackBerry‘nin ikinci çeyrek mali zararı bir önceki yıla göre azalırken, gelirler %10 artarak 145 milyon dolara yükseldi ve analistlerin 140,3 milyon dolarlık tahminlerini aştı. Güvenlik yazılımı şirketi mali yıl için beklentilerini yükseltti.
Boeing ve en büyük sendikası sözleşme görüşmelerine Cuma günü devam edecek. Uluslararası Makinistler ve Havacılık İşçileri Sendikası tarafından temsil edilen işçiler, geçici bir anlaşmayı ezici bir çoğunlukla reddettikten sonra 13 Eylül’de havacılık ve uzay devinde greve başlamıştı. Hisseler %0,4 yükseldi.
Wynn Resorts, Morgan Stanley analistlerinin kumarhane hisselerini Eşit Ağırlık’tan Aşırı Ağırlık’a yükseltmesi ve fiyat hedeflerini 97 $ ‘dan 104 $’ a yükseltmesiyle% 3,2 artarak 93,94 $ ‘a yükseldi.
HP Inc. 37 $ fiyat hedefiyle BofA Securities’de Buy’dan Neutral’a düşürüldü. Kişisel bilgisayar ve yazıcı şirketinin hisseleri %2,6 düşüşle 35,90$’a geriledi.

 Detaylı bilgi almak, İş Yatırım’ın güncel raporlarına ulaşmak için aşağıdaki linki kullanabilirsiniz.

https://arastirma.isyatirim.com.tr/2024/09/27/market-update-one-cikan-haber-basliklari-27-09-2024-2/
 
İş Yatırım Menkul Değerler A.Ş.
 www.isyatirim.com.tr

                           ***
                  Yasal Uyarı
 
 Burada yer alan yatırım bilgi, yorum ve tavsiyeler yatırım danışmanlığı kapsamında değildir.Yatırım danışmanlığı hizmeti ; aracı kurumlar, portföy yönetim şirketleri, mevduat kabul etmeyen bankalar ile müşteri arasında imzalanacak yatırım danışmanlığı sözleşmesi çerçevesinde sunulmaktadır.Burada yer alan yorum ve tavsiyeler, yorum ve tavsiyede bulunanların kişisel görüşlerine dayanmaktadır.Bu görüşler mali durumunuz ile risk ve getiri tercihlerinize uygun olmayabılır.Bu nedenle, sadece burada yer alan bilgilere dayanılarak yatırım kararı verilmesi beklentilerinize uygun sonuçlar doğurmayabilir.

Türkiye ekonomi gundemi/Açıklanması beklenen ekonomik veriler
Saat    Veri                                    Dönem   Tahmin  Önceki          
------  -----------------------------------     -----   ------  ------
10:00   Hizmet üretici fiyat endeksi (Aylık)    Ağustos         +4.00%
12:00   AB tanımlı Genel Yönetim borç stoku     2.çeyrek        8 trilyon 675 milyar TL
14:00   Bankacılık sektörü net karı             Ocak-Ağustos    348.72 milyar TL
14:30   M3 Para Arzı yıllık değişim             Ağustos         +44.0%  
17:00   Hazine itfa/borçlanma programı          Ekim
18:00   Hazine kamu borç yönetimi raporu        Eylül 
        

Yurt İçinde Enflasyon Verisi Açıklanacak
3 Ekim'de saat 10:00'da TÜİK tarafından Eylül ayına ilişkin enflasyon verileri
açıklanacak. Beklentimiz aylık bazda %2, yıllık bazda ise %47,98 artış olacağı
yönünde. Konsensüs beklenti ise aylık bazda %2,2, yıllık bazda ise %48,29 artışta
yoğunlaşmış durumda.
Eylül ayında özellikle okulların açılması ile birlikte eğitim harcamaları tarafındaki
artış beklentisi ve gıda fiyatlarındaki yukarı yönlü seyirle enflasyonda aylık bazda
artış bekliyoruz. Temmuz ve Ağustos aylarında baz etkisi kaynaklı olarak enflasyon
gerilese de ya da dezenflasyon süreci başladı gibi görünse de, para ve maliye
politikalarındaki işleyişi Eylül ayından itibaren göreceğimizi düşünüyoruz. Aylık
bazda enflasyon tarafındaki soğumanın devam etmesi durumu faiz indirim
sinyallerini de artırabilir. Anlık olarak TCMB’nin politika faizi çok bilinmeyenli
denkleme dönüşmüş olsa da Kasım 2024’ten itibaren başlamasını beklediğimiz
bir faiz indirim döngüsü olacağı kanaatindeyiz. Çünkü her ne kadar genel olarak
bakıldığında Merkez Bankası’nın Eylül metni şahin gibi görünse de kararın
içindeki nüanslar indirim sinyalleri vermişti. Ağustos ayındaki metinde
''Enflasyonda belirgin ve kalıcı bir bozulma öngörülmesi durumunda ise para
politikası duruşu sıkılaşacaktır'' cümlesinin yerini Eylül ayında ''Enflasyonda
belirgin ve kalıcı bir bozulma öngörülmesi durumunda ise para politikası araçları
etkili şekilde kullanılacaktır'' cümlesi aldı.


ABD'de İstihdam Verilerine Odaklanılacak
Fed, geçtiğimiz hafta jumbo faiz indirimi ile politika faizini 50 baz puan indirmişti.
Enflasyon risklerinin azaldığı da dile getirildi. Özellikle brent petrol tarafındaki geri
çekilmenin etkisi enflasyonun enerji tarafını baskılasa da ABD'de gıda ve enerji
hari. enflasyon olan çekirdek enflasyon, beklentilerin üstünde seyretmeye devam
ediyor. İstihdam piyasaları hala kontrol altına alınmamış olsa da istihdam
piyasalarındaki aşağı yönlü seyrin iç talebe bağlı olarak enflasyonun geri
çekilmesini hızlandırabilir. Olası bir istihdam tarafındaki beklenti altı seyir risk
işrahını ve ons altın/gümüş yükseltebilir. Kıymetli madenlerde jeopolitik ayrıca
gerginliklere de odaklanılmış durumda. İsrail ile Lübnan arasındaki tansiyon
artarak devam ederken ve ülkelerin İsrail'e dur çağrısı yapmalarına rağmen
jeopolitik gerginliklerin etkisi güvenli limanlara geçişleri de hızlandırıyor.


 İnfo Yatırım Menkul Değerler A.Ş.
 www.infoyatirim.com

                                  ***
                               Yasal Uyarı
 
  Burada yer alan yatırım bilgi, yorum ve tavsiyeler yatırım danışmanlığı kapsamında değildir.Yatırım danışmanlığı hizmeti ; aracı kurumlar, portföy yönetim şirketleri, mevduat kabul etmeyen bankalar ile müşteri arasında imzalanacak yatırım danışmanlığı sözleşmesi çerçevesinde sunulmaktadır.Burada yer alan yorum ve tavsiyeler, yorum ve tavsiyede bulunanların kişisel görüşlerine dayanmaktadır.Bu görüşler mali durumunuz ile risk ve getiri tercihlerinize uygun olmayabılır.Bu nedenle, sadece burada yer alan bilgilere dayanılarak yatırım kararı verilmesi beklentilerinize uygun sonuçlar doğurmayabilir.

Eurobond
Piyasasındaki Gelişmeler
•
ABD tahvil getiri eğrisinde Nisan ayı sonundan bugüne 135 bps’i bulan düşüşler yaşandı Tahviller Fed’in bu yıl faiz indirimlerine balama ihtimalini aylar öncesinden
fiyatlamaya başlamıştı Bu ay Fed 50 bps indirim ile faiz indirimlerine başladı Future kontratlarına göre piyasa yıl sonuna kadar Fed’in 50 bps veya 75 bps daha faiz
indirimi yapmasını fiyatlıyor
•
Son dönemde ABD faizlerinin düşmesi global usd borçlanma maliyetlerini aşağı çekti Ek olarak yurt içindeki ekonomi politikalarının olumlu etkisi ile ülke risk
primimiz de düşük seyrettiği için Türkiye Hazine’si bu hafta 10 Y vadeli 6 75 gibi çok uygun bir maliyetle eurobond ihraç etti
•
Sene başında ilan edilen finansman programına göre bu yıl uluslararası piyasalardan 10 milyar dolar borçlanma hedefleniyordu Bu son ihraçla birlikte bunun 8 6
milyar dolarlık kısmı tamamlandı Yıl sonuna kadar uygun maliyetler devam ederse yine uzun vadeli olmak üzere son bir borçlanma daha yapılması olası
•
Sabit döviz cinsi kupon getirisi hedefleyen yatırımcılar için uzun vadeli Türkiye hazine eurobond yatırımı makul bir seçenek olabilir


  Garanti BBVA Yatırım Menkul Kıymetler A.Ş
  https://www.garantibbvayatirim.com.tr/
 

                                  ***
                               Yasal Uyarı
 
 Burada yer alan yatırım bilgi, yorum ve tavsiyeleri yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Yatırım danışmanlığı hizmeti, yetkili kuruluşlar tarafından kişilerin risk ve getiri tercihleri dikkate alınarak kişiye özel sunulmaktadır. Burada yer alan yorum ve tavsiyeler ise genel niteliktedir. Bu tavsiyeler mali durumunuz ile risk ve getiri tercihlerinize uygun olmayabilir. Bu nedenle, sadece burada yer alan bilgilere dayanılarak yatırım kararı verilmesi beklentilerinize uygun sonuçlar doğurmayabilir. Garanti Yatırım Menkul Kıymetler A.Ş. iş burada yer alan bilgilerin, doğruluğundan, yeterliliğinden veya tamlığından ve bu bilgiler ışığında yapılan ve yapılacak olan ileriye dönük yatırımların sonuçlarından hiçbir şekilde sorumlu tutulamaz. Ayrıca, Garanti Yatırım Menkul Kıymetler A.Ş.'nin yazılı izni olmadıkça içeriği kısmen ya da tamamen üçüncü kişilerce hiç bir şekil ve ortamda yayınlanamaz, iktisap edilemez, alıntı yapılamaz, kullanılamaz. İleti, gönderilen kişiye özel ve münhasırdır. İlave olarak, bu raporun gönderildiği ve yukarıdaki açıklamalarımız doğrultusunda kullanıldığı ülkelerdeki yasal düzenlemelerden kaynaklı tüm talep ve dava haklarımız saklıdır.

Kuruluştan yapılan basın açıklaması aşağıda bulunuyor:

Türkiye İş Bankası’nın, 100. kuruluş yıldönümü vesilesiyle düzenlediği “Atatürk Vizyonuyla Gelecek Yüzyıla Bakış" başlıklı uluslararası konferansın ikinci günü, İş Bankası Genel Müdürü Hakan Aran ve Massachusetts Teknoloji Enstitüsü (MIT) Ekonomi Profesörü Daron Acemoğlu’nun konuşmalarıyla başladı.
Hakan Aran, “Bilim, Teknoloji ve Girişimcilikle Ekonomik Kalkınma için Bankaların Rolü” başlıklı konuşmasında, ekonomiye geniş bir çerçeveden baktıklarını ve bu nedenle İş Bankası’nı her zaman bir bankadan fazlası olarak gördüklerini vurguladı. Darüşşafaka’ya yapılan katkıların, 19 yıldır satranca verilen desteğin ve ülke çapında açılan 40 bin satranç sınıfının, 81 ilde dikilen fidanların, Türkiye’nin dört bir yanındaki arkeoloji kazılarına verilen desteklerin bu yaklaşımın bir yansıması olduğunu söyleyen Aran, “Yeteneğin her yere eşit dağılmış olduğunun bilinciyle, eşitsizlikleri ortadan kaldırmak için interneti olmayan köylerimize internet götürüyor, çocuklarımızı bilim setleriyle tanıştırıyor, geleceğin Aziz Sancar’larını, Gökhan Hotamışlıgil’lerini, Daron Acemoğlu’larını bulup keşfetmeye çalışıyoruz. Parçaları bir araya getirdiğinizde İş Bankası’nın çözmekte olduğu bulmacadaki büyük resmi de göreceksiniz” dedi.
10 yıl önce Silikon Vadisi’nde açtıkları inovasyon şirketi, girişimciler için başlatılan Workup hızlandırma programı, Koç Üniversitesi İş Bankası Yapay Zeka Uygulama ve Araştırma Merkezi, Yapay Zeka Fabrikası, girişim sermayesi fonlarıyla üniversitelerde oluşan bilimin topluma ve geleneksel sanayi kuruluşlarına yayılması için yatırımlara devam ettiklerini anlatan Aran, “Biz bir maraton koşucusuyuz. Doğru olduğuna inandığımız modeli sonuç alana kadar destekleriz. İnanıyorum ki üniversitelerle başlattığımız iş birliği, girişimcilik ekosistemine verdiğimiz destek, üniversitelerde bilimi artırmak ve girişimciler aracılığıyla geleneksel iş kollarına uygulamak yoluyla ülkemizdeki toplam faktör verimliliğinin artışına katkıda bulunacaktır” diye konuştu.
“Teknolojik dönüşümün topluma yayılımında aracı, kolaylaştırıcı olmaya çalışıyoruz”
Şubeleşme faaliyetlerinde ihtisaslaşmaya gittiklerini, Türkiye çapında 56 tarım ihtisas şubesi açtıklarını, bunların geleneksel şube yapılarından çok farklı olduğunu anlatan Aran, sözlerini şöyle sürdürdü:
“Bir tarım ihtisas şubesine girdiğinizde köy meydanı gibi tasarlandığını, çiftçilerimizin tarımsal üretime destek olacak girişimlerle orada buluşabildiğini görürsünüz. İş Bankası’na tarım bankacılığında istihdam edilmek üzere veteriner, ziraat mühendisi alındığını görürsünüz. Bunlar bizim teknolojiyi ve girişimciliği geleneksel iş kollarıyla buluşturarak ülkemizdeki toplam faktör verimliliğini artırmak için çabalarımızdır. Elbette İş Bankası ölçeğinde bu yapılanların ülke ekonomisine katkı konusunda sonuca ulaşması için zaman geçmesi gerekiyor. Ama biz bu sonucun, uzun süreli verdiğimiz desteklerle alınabildiğini gördüğümüz için hiç durmadan, usanmadan bu desteği vermeye devam ediyoruz. Yeni teknolojileri en hızlı şekilde işlerimize adapte ederken teknolojik ve dijital dönüşümün topluma ve farklı sektörlere yayılımı konusunda da aracı, kolaylaştırıcı, tetikleyici ve motive edici olmaya çalışıyoruz. Adeta akademik çalışmalardan en ücra köyümüzde tarlanın ekim aşamasına uzanan teknolojik bir ipek yolu inşa ediyoruz.”
“Gelecekle ilgili kararlıyız. Gerçeklerin, kısıtların, tehditlerin, fırsatların farkındayız”
Hakan Aran, teknolojiyi çok dikkatli kullanmaya özen gösterdiklerinin altını çizerek, teknolojiyi insanın yerine değil yanına konumlandırdıklarını ve çalışanların veri analitiği, yapay zekâ kullanımı konusunda becerilerini geliştirerek kritik bir dönüşümü istihdamdan taviz vermeden yönetmeye çalıştıklarını vurguladı. Aran, “Geleneksel şube ve iş kollarında çalışanlar azalırken kadromuzun yeni kurulan yapay zekâ, tarım bankacılığı, veri yönetimi gibi bölümlere kaydığını analiz etmezseniz buradaki iş gücü dönüşümünü göremezsiniz. Mühim olan bu dönüşümü banka bilançosunu bozmadan, gelir gider tablosuna zarar vermeden yönetebilmektir. En kolayı insanın yerine teknolojiyi konumlandırarak 20 bin kişiyi 10 bin kişiye indirmek ve 10 bin kişilik istihdam problemi yaratmaktır. Biz zor olanı ve kalıcı başarı getireni seçtiğimiz için İş Bankası’yız diye düşünüyorum.”
Bazen ülkelerin önünde önemli kalkınma fırsatları bulunduğunu; hatalı tercih ya da uygulamalarla bu fırsatların kaçırılabildiğini ve tekrar yakalamanın da kolay olmadığını söyleyen Aran, “Bu, uygun kalkınma konjonktürünün yeniden oluşması, nüfusun bileşimine, bilime ve eğitime verilen önceliğe, özgürlük ve demokrasi ortamına, sermaye birikimine, küresel koşulların elverişli olmasına, kültür ve zihniyetin gelişimi desteklemesine, çok sayıda faktörün bir araya gelmesine bağlıdır. Biz gelecekle ilgili ne iyimser ne kötümseriz sadece kararlıyız. Ne yapmamız gerektiğini biliyor, adımlarımızı buna göre atıyoruz. Gerçeklerin, kısıtların, sorunların, tehditlerin, fırsatların farkındayız” şeklinde konuştu.
Daron Acemoğlu’ndan geleceği şekillendirecek 6 akım…
Prof. Dr. Daron Acemoğlu da konuşmasında, gelecek 20 yılın dünyada çok çalkantılı geçebileceğini, gelişmeleri “yapay zekâ, eşitsizlik ve istihdam; yaşlanan nüfus; iklim değişikliği; makroekonomik dengesizlikler; dünya ekonomi düzenindeki değişimler; demokrasi krizi”nden oluşan 6 akımın etkileyeceğini, tüm ülkelerin bu akımların sonuçlarını öngörebilmesi ve buna hazırlıklı olması gerektiğini söyledi.
Bu akımların hepsinin teknolojiyle iç içe olduğunu, dolayısıyla teknolojiye hazır olma, bununla ilgili insani sermayeye yatırım ve teknolojinin yönünün de önemli olduğunu belirten yapay zekânın tüm ülkelerde iş süreçlerini etkilediğini ve ülkelerin yapay zekâ yatırımlarının giderek arttığını söyledi.
“Nüfustaki yaşlanmada, küresel iklim değişikliğinde çözüm teknoloji”
Dünya nüfusundaki yaşlanmaya dikkat çeken ve bazı ekonomistlerin yaşlanmanın ekonomi üzerinde negatif etkileri olacağını öngördüğünü belirten Acemoğlu, “Tam tersine hafifçe bir pozitif etki var. Nasıl oluyor bu? Yanıt da çok basit; teknoloji… Çok hızlı yaşlanan ülkeler özellikle Almanya, Japonya, Güney Kore aynı zamanda teknolojiye çok hızlı adapte olabilecek ülkeler oldukları için yaşlanmalarıyla beraber yeni teknolojilere olan yatırımlarını çok arttırdılar. Bu ülkelerde robotların üretim sürecine katılması çok hızlı bir şekilde arttı” diye konuştu.
Daron Acemoğlu, altını çizdiği akımlardan biri olan iklim değişikliğiyle ilgili de görüşlerini aktarırken, hem emisyonların artması hem iklimin değişmesinin en azından 2100 senesine kadar devam edeceğinin öngörüldüğünü, ekonominin enerjiye olan bağımlılığının niteliğinin değişeceğini ve aynı zamanda sosyal ve ekonomik hayatı etkileyecek şekilde iklim değişikliğinin devam edeceğini söyledi. Bunun çözümünde yine teknolojinin ana yerde bulunduğuna dikkat çeken Acemoğlu, karbon salımının azalmasının tek yolunun emisyonları düşük olan teknolojilerin hızlanması olduğunu, bunun için yenilenebilir enerjiye daha fazla yatırım yapılması gerektiğini ifade etti.
Makroekonomik dengesizliklere de değinen Acemoğlu, “Herhangi bir değişimi, makroekonomi iyi durumdayken yapmak daha kolay. Eğer insanlar zenginse, enflasyon, işsizlik problemi yoksa, üretkenlik artıyorsa başka değişimleri yapmak da daha kolay” dedi. Acemoğlu, şu anda tüm dünya ekonomisinde gerek faiz seviyesi gerekse bütçe açıklarındaki artış gibi makroekonomik tablonun ülkelerin sosyal güvenlik ağını genişletmesi, yapay zekâya yatırımı, yenilenebilir enerji yatırımlarını artırması gibi değişik alanlardaki değişime adaptasyonu zorlaştırdığını söyledi.
“Küreselleşmenin niteliği değişiyor; yatırımcılar en yakın yerlere kayıyor”
Daron Acemoğlu, dünya ekonomi düzenindeki değişimler ve küreselleşmeyle ilgili değerlendirmelerini de aktarırken, özellikle 2017’den bu yana küreselleşmenin niteliğinin değiştiği bir süreç yaşandığını, yatırımcıların önem verdiği yerlerin artık en yakın yerlere, müttefik yerlere kaymaya başladığını, bunun da yine teknolojiyle iç içe bir durumu bulunduğunu ifade etti.
Demokrasi konusundaki yorumlarını da paylaşan Acemoğlu, demokrasinin büyümeye çok net pozitif bir etkisi olduğunu, bu etkinin özellikle artan yatırımlardan, eğitim ve sağlık gibi alanlardaki iyileştirmelerden geldiğini söyledi. Acemoğlu, “Ancak ne yazık ki dünyanın dört bir köşesinde demokrasi krizi var. Niye diye baktığınız zaman bunun da nedenleri arasında ana sebep şu; demokrasi beklentinin altında bir performans sağlıyor. Eğer demokrasi büyüme getirebilirse, yolsuzluğu kontrol ederse, istikrar getirebilirse demokrasiye olan destek artıyor. Demokrasi baharı bitti, demokrasi sonbaharındayız. Sadece otomasyona mı yatırım yapacağız yoksa otomasyon yerine işçi ücretlerini mi artıracağız, yeni teknolojilere yatırım yapmayı becerebilecek miyiz, küreselleşmeyi nasıl yeniden organize edeceğiz, sosyal medyayı demokrasiye yardım eden bir süreç haline getirebilecek miyiz gibi pek çok soru var” diye konuştu.
“Türkiye de dünyayı değiştirecek akımlara hazır olmalı”
Daron Acemoğlu, konuşmasının sonunda Türkiye ile ilgili değerlendirmelerde bulunurken, şöyle konuştu:
“Türkiye aktardığım bu akımlara ve teknolojinin getirdiği sonuçlara hazır mı? İlk kez teknolojinin gerisinde kalıp, teknolojinin kendisi değişirken aynı zamanda teknolojiye geçmeye çalışılan ilk dönem değil bu dönem… Aynı şeyi 100 sene önce de yaşadık. O zaman hayatta en hakiki mürşit ilimdi ama şimdi bir tek ilim değil. O ilmi alıp teknolojiye uygulamak gerekiyor. Burada İş Bankası'nın ilk baştaki rolü çok önemli. Niye? Çünkü İş Bankası, Türkiye'nin en büyük finansörü olarak ortaya çıktı ve yeni teknolojilerin gelmesinde, tarımda, sanayide önemli bir rol üstlendi. O zaman Türkiye başarılı oldu. Bugün hazır mı? Hayır, ne yazık ki hazır değil. Çünkü Türkiye, aynı dengesizlikleri çok daha ciddi bir şekilde yaşıyor. Türkiye, hiçbir zaman Çin, Güney Kore, Tayvan, Singapur gibi bir büyümeye ulaşamadı.“
Acemoğlu, Türkiye’nin gelecekte dünyadaki gidişatı belirleyecek akımlara hazır olması için teknolojiye yatırım yapması, beşeri sermayeyi doğru biçimde geliştirmesi ve kullanması gerektiğinin altını çizdi. Acemoğlu, “Gelecek 20 yıl kritik bir süreç. Bu 6 akım dünyayı değiştirecek ve buna hazır olmayan ülkeler daha da geri kalacaklar. Türkiye'nin ekonomik olarak, bilimsel olarak, siyasi olarak bu akımlara hazır olması lazım ve bence bunun şu anda başlaması lazım” dedi.