Piyasaya Yön Veren Güncel Finans Haberleri

Rapor ektedir.

  Gedik Yatırım Menkul Değerler A.Ş.
  www.gedik.com

                                     ***
                               Yasal Uyarı
 
 Burada yer alan yatırım bilgi, yorum ve tavsiyeler yatırım danışmanlığı kapsamında değildir.Yatırım danışmanlığı hizmeti ; aracı kurumlar, portföy yönetim şirketleri, mevduat kabul etmeyen bankalar ile müşteri arasında imzalanacak yatırım danışmanlığı sözleşmesi çerçevesinde sunulmaktadır.Burada yer alan yorum ve tavsiyeler, yorum ve tavsiyede bulunanların kişisel görüşlerine dayanmaktadır.Bu görüşler mali durumunuz ile risk ve getiri tercihlerinize uygun olmayabılır.Bu nedenle, sadece burada yer alan bilgilere dayanılarak yatırım kararı verilmesi beklentilerinize uygun sonuçlar doğurmayabilir.

Türkiye
 
Mali Eylem Görev Gücü(FATF) Türkiye'nin gri listeden çıkarıldığını duyurdu. Uluslararası Kredi Derecelendirme Kuruluşu Moody's açıklamasında, bu gelişmenin Türkiye'nin itibarını uluslararası alanda artırmasını, yabancı yatırımları, ABD ve Avrupa kurumlarıyla ilişkileri potansiyel olarak güçlendirmesini beklediklerini söyledi. Türkiye'nin gri listeden çıkmasının ardından ekonomi yönetiminden açıklamalarda izlendi. Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz, uluslararası kaynak girişinin hızlanacağını, Hazine ve Maliye Bakanlığı ise finansal sisteme güveni daha da artıracağını ekledi. Gerektiği takdirde sterilizasyon araçlarının etkin şekilde kullanılacağını belirtti.
 
Bugün içeride İmalat PMI verisi ve Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek'in açıklamaları takip edilecek.
 
Euro Bölgesi
 
Haftanın son işlem günü Avrupa'nın en büyük ekonomisine sahip Almanya'da işsizlik oranı %6'ya yükselirken, işsiz sayısı 19 bin artarak 2 milyon 781 bine yükseldi. Ülke ekonomisi büyümede zorlanırken, bu hafta açıklanacak veriler yakından takip edilecek. Hafta sonu Fransa'da yapılan 1.tur seçimlerinde aşırı sağ parti ön sırada yer alsa da 2.tur için merkez sağ ve sol partilerin birleşebileceği ve salt çoğunluğu alabileceği beklentileri yeni haftaya piyasalarda pozitif olarak başlangıç yapmasına neden oldu.Bu hafta sonu İngiltere ve sonraki hafta Fransa 2.tur seçimleri siyasi riskler nedeniyle piyasalar üstünde volatilite yaratabilir.
 
Bugün Euro Bölgesi, Almanya ve İngiltere İmalat PMI verileri ve ECB Başkanı Lagarde'nin açıklamaları takip edilecek.
 
ABD
 
ABD'de kişisel gelirler mayısta %0,5 ile beklentilerin üzerinde artarken, kişisel tüketim harcamaları % 0,2 ile beklentilerin altında yükseliş kaydetti. Fed'in yakından takip ettiği çekirdek kişisel tüketim harcamaları fiyat endeksi, mayısta aylık bazda %0,1, yıllık bazda %2,6 yükselerek Mart 2021'den bu yana en düşük seviyede gerçekleşti. Açıklanan veriler ekonomide soğumaya işaret ederken, tahvil faizlerinde gerileme kaydedildi.Dolar endeksi yeniden 106 seviyeleri altına geriledi. Bu hafta ise ana başlık Cuma günü açıklanacak ABD istihdam verileri olacak. Fed'in sıklıkla vurguladığı güçlü istihdamın zayıflaması ekonomideki ılımlı soğumayı desteklemesi açsından önemli olacaktır.
 
Bugün ABD'de imalat PMI verileri takip edilecek.


  Gedik Yatırım Menkul Değerler A.Ş.
  www.gedik.com

                                     ***
                               Yasal Uyarı
 
 Burada yer alan yatırım bilgi, yorum ve tavsiyeler yatırım danışmanlığı kapsamında değildir.Yatırım danışmanlığı hizmeti ; aracı kurumlar, portföy yönetim şirketleri, mevduat kabul etmeyen bankalar ile müşteri arasında imzalanacak yatırım danışmanlığı sözleşmesi çerçevesinde sunulmaktadır.Burada yer alan yorum ve tavsiyeler, yorum ve tavsiyede bulunanların kişisel görüşlerine dayanmaktadır.Bu görüşler mali durumunuz ile risk ve getiri tercihlerinize uygun olmayabılır.Bu nedenle, sadece burada yer alan bilgilere dayanılarak yatırım kararı verilmesi beklentilerinize uygun sonuçlar doğurmayabilir.

EURUSD
Euro kanadında hafta sonu Fransa’da gerçekleşen seçimler takip edildi. Seçim sonuçlarında aşırı sağın zaferi dikkat çekti. Haziran’ın ilk haftalarında Avrupa Parlamentosu seçimlerinde Fransa’da aşırı sağ yüzde 31.4 ile açık ara farkla ilk sıraya yerleşmiş ve sonrasında Cumhurbaşkanı Macron, meclisi feshederek erken seçim kararı almıştı. EURUSD paritesinin hareketlerine baktığımızda ise yeni haftaya yukarı yönlü hareketlenmeler ile başlandığı görülüyor. Yeni günde 15:00’da Euro bölgesinin lokomotif ekonomisi Almanya’dan gelecek olan TÜFE verisi volatilitenin artmasına neden olacaktır. 22:00’da ise Avrupa Merkez Bankası Başkanı Lagarde’ın konuşma yapması bekleniyor. 16:45 ve 17:00’da ise ABD’den gelecek olan PMI verileri izlenecek. Veriler ile küresel bazda hareketlilik oldukça artacaktır. EURUSD paritesini teknik olarak inceleyecek olursak 1.0781 - 1.0799 - 1.0813 seviyeleri direnç noktaları olarak; 1.0755 - 1.0728 - 1.0701 seviyeleri ise destek noktaları olarak takip edilebilir.

Petrol
Piyasalar Haziran ayını geride bıraktı. Bu süreçte petrolün aylık performansına baktığımızda yüzde 6 seviyelerinde değer kazanımı ile Haziran’ı geride bıraktığı görülüyor. Petrol kanadında piyasalar hafta sonu Çin’den gelen ekonomik verileri izledi. Açıklamaya göre Çin’de Haziran’da imalat PMI daraldı. Yaşanan bu daralma ise petrol talebine yönelik soru işaretlerinin bir miktar artmasına neden oldu. Bilindiği gibi Çin dünyanın en büyük petrol ithalatçısı olarak karşımıza çıkıyor. Piyasalar küresel gelişmeleri yakından takip ediyor. Bununla birlikte hafta ortasında ABD’den gelecek olan ham petrol stokları fiyatlamalar üzerinde etkili olacaktır. Crude ürününü teknik olarak inceleyecek olursak 82.95 - 84.41 - 85.63 seviyeleri direnç noktaları olarak; 80.42 - 79.13 - 77.52 seviyeleri ise destek noktaları olarak takip edilebilir.

XAUUSD
Ons altının Haziran performansını incelediğimizde, ay içerisinde dalgalı bir seyir izlediği görülüyor. Bu seyir ile birlikte ons altın haziran ayının neredeyse başabaş olarak kapattı. Piyasalar hafta sonu Fransa’da yaşanan genel seçimleri izledi ve seçim sonuçlarına göre aşırı sağ parti seçimin galibi oldu. Haftanın ilk işlem gününde ise piyasalar ABD kanadından gelecek olan PMI verilerini takip edecek. TSİ 16:45 ve 17:00’da açıklanacak olan veriler ile birlikte küresel bazda volatilite oldukça artacaktır. XAUUSD grafiğini teknik olarak inceleyecek olursak 2340 - 2365 - 2385 seviyeleri direnç noktaları olarak; 2315 - 2295 - 2280 seviyeleri ise destek noktaları olarak takip edilebilir.


 İnfo Yatırım Menkul Değerler A.Ş.
 www.infoyatirim.com

                                  ***
                               Yasal Uyarı
 
  Burada yer alan yatırım bilgi, yorum ve tavsiyeler yatırım danışmanlığı kapsamında değildir.Yatırım danışmanlığı hizmeti ; aracı kurumlar, portföy yönetim şirketleri, mevduat kabul etmeyen bankalar ile müşteri arasında imzalanacak yatırım danışmanlığı sözleşmesi çerçevesinde sunulmaktadır.Burada yer alan yorum ve tavsiyeler, yorum ve tavsiyede bulunanların kişisel görüşlerine dayanmaktadır.Bu görüşler mali durumunuz ile risk ve getiri tercihlerinize uygun olmayabılır.Bu nedenle, sadece burada yer alan bilgilere dayanılarak yatırım kararı verilmesi beklentilerinize uygun sonuçlar doğurmayabilir.

Yurtdışı Makroekonomik Gelişmeler
Çekirdek PCE enflasyonu %2,6'ya geriledi... ABD'de çekirdek PCE enflasyonu Mayıs ayında
piyasa beklentilerine paralel olarak aylık bazda %0,1 arttı. Yıllık çekirdek PCE enflasyonu bir ay
önceki %2,8 seviyesinden %2,6'ya geriledi. Gıda ve enerji dahil edildiğinde manşet PCE
enflasyonu yatay seyrederken, yıllık enflasyon Mayıs ayında bir önceki aya kıyasla %2,7'den
%2,6'ya düştü. Enflasyon hala Federal Rezerv'in hedefi olan %2'nin oldukça üzerinde olmasına
rağmen düşüş eğilimini sürdürüyor. Aylık bazda gıda enflasyonu %0,1 oranında artarken, enerji
fiyatları %2,1 oranında geriledi. Buna göre yıllık gıda enflasyonu %1,2 olurken, enerji fiyatları %4,8
oranında artış kaydetti. Ayrıca, mal grubu fiyatları bir önceki aya göre %0,4 oranında azalırken,
hizmet grubu fiyatları %0,2 oranında arttı. Yıllık hizmet enflasyonu %3,9 ile güçlü seyrini sürdürdü.
Tüketici harcamaları aylık bazda %0,2 artarak %0,3'lük tahminden daha zayıf gerçekleşti. Kişisel
gelir %0,4'lük tahminin biraz üzerinde %0,5 arttı. Piyasanın veriye tepkisi nötr olurken, altın
fiyatları değişmedi, hisse senetleri hafifçe geriledi.
Haftanın verisi tarım dışı istihdam… Önümüzdeki haftanın veri akışı açısından çok yoğun bir
hafta olması beklenirken küresel piyasalar açısından en önemli veri Cuma Türkiye saatiyle
15:30’da açıklanacak ABD tarım dışı istihdam olacak. Tarım dışı istihdamın Haziran ayında 160
bin kişilik artış göstermesi bekleniyor. Önceki ay tarım dışı istihdam artışı 229 bin kişi olmuştu.
Ayrıca piyasalar tarafından ortalama saatlik ücretler verisi de ücret enflasyonun en önemli
göstergesi olarak yakından takip edilecek. Piyasa beklentisi ortalama saatlik ücret enflasyonunun
%4.1’den %3.9’a gerilemesi, işsizlik oranının ise %4.0’da sabit kalması yönünde. İstihdam
piyasasının beklenenden kuvvetli bir görünüm sergilemesi ve ücret enflasyonunda bir gevşeme
görülmemesi Fed’den beklenen faiz indiriminin Eylül sonrasına ötelenmesine neden olabilir. Bu
hafta ayrıca Haziran ayı FOMC toplantısının tutanakları açıklanacak.

Oyak Yatırım Menkul Değerler A.Ş.
                                   ***
                               Yasal Uyarı
 
 Burada yer alan yatırım bilgi, yorum ve tavsiyeler yatırım danışmanlığı kapsamında değildir.Yatırım danışmanlığı hizmeti ; aracı kurumlar, portföy yönetim şirketleri, mevduat kabul etmeyen bankalar ile müşteri arasında imzalanacak yatırım danışmanlığı sözleşmesi çerçevesinde sunulmaktadır.Burada yer alan yorum ve tavsiyeler, yorum ve tavsiyede bulunanların kişisel görüşlerine dayanmaktadır.Bu görüşler mali durumunuz ile risk ve getiri tercihlerinize uygun olmayabılır.Bu nedenle, sadece burada yer alan bilgilere dayanılarak yatırım kararı verilmesi beklentilerinize uygun sonuçlar doğurmayabilir.

ABD endeksleri Cuma günü negatif kapanış gerçekleştirdi. Dow Jones -0.12%, S&P500 -0.41%, Nasdaq -0.76% düşüşle kapandı. Avrupa endeksleri ise ağırlıklı negatif kapanış gerçekleştirdi.
Euro Stoxx 50 -0.20%, DAX +0.13%, FTSE 100 -0.19% düşüşle kapandı. TSİ 10:00 / ABD ve Avrupa vadeli endeksleri pozitif işlem görüyor.
§ Asya’da endeksler pozitif işlem görüyor. TSİ 10:00 / Shanghai +0.80%, Hang Seng +0.22%, Nikkei 225 +0.64%, DJ New Zealand +0.09% yükselişle kapandı.
§ Bu sene büyük ölçekli teknoloji şirketlerinin sürüklediği ralliyle S&P 500’ün rekor seviyeye yükselmesinin ardından Goldman Sachs’a göre frene basma zamanı gelmiş olabilir. / Bloomberg HT
§ ABD Başkanı Joe Biden’ın ailesi ve yakın çevresi ona desteğini sürdürse de anketler seçmenin Biden’ın yarışı bırakmasını istediğini ortaya koyuyor. / Bloomberg HT
§ ABD’li uçak üreticisi Boeing, tedarikçisi Spirit AeroSystems’i satın alacağını duyurdu. / Bloomberg HT
§ Avrupa Birliği (AB), Microsoft ve OpenAI ile Google ve Samsung arasındaki yapay zeka ortaklıklarını incelemeye aldı. / Bloomberg HT
§ ABD’li spor giyim firması Nike’ın hisseleri Şubat 2001'den bu yana en büyük gün içi gerilemesini yaşadı. / Bloomberg HT
§ Apple'ın Çin’deki iPhone satışları indirimlerin ardından Mayıs ayında yüzde 40 artış gösterdi. / Bloomberg HT
§ Fransa'da erken genel seçimin ilk turunda sandık çıkış anketlerine göre oylarını artıran aşırı sağ yüzde 34 ile yarışı önde götürüyor. Erken genel seçimin ilk turunda aşırı sağın oylarını artırarak
ilk sıraya yerleşmesinin, merkez ve sol partileri ikinci turda işbirliği yapmaya zorlayabileceği değerlendiriliyor. / Bloomberg HT

 Deniz Yatırım Menkul Kıymetler A.Ş
 www.denizyatirim.com.tr
 
                                  ***
                               Yasal Uyarı
 
 Burada yer alan yatırım bilgi, yorum ve tavsiyeler yatırım danışmanlığı kapsamında değildir.Yatırım danışmanlığı hizmeti ; aracı kurumlar, portföy yönetim şirketleri, mevduat kabul etmeyen bankalar ile müşteri arasında imzalanacak yatırım danışmanlığı sözleşmesi çerçevesinde sunulmaktadır.Burada yer alan yorum ve tavsiyeler, yorum ve tavsiyede bulunanların kişisel görüşlerine dayanmaktadır.Bu görüşler mali durumunuz ile risk ve getiri tercihlerinize uygun olmayabılır.Bu nedenle, sadece burada yer alan bilgilere dayanılarak yatırım kararı verilmesi beklentilerinize uygun sonuçlar doğurmayabilir.

Kuruluştan yapılan basın açıklaması aşağıda bulunuyor:

“İsrafsız Şirket” iş modeliyle uzun zamandır yürüttüğü sürdürülebilirlik çalışmalarına

bütüncül bir sistem dönüşümü anlayışıyla devam eden Yıldız Holding, 7. sürdürülebilirlik raporunu yayınladı. Raporda Holding’in 2023 yılındaki karbonsuzlaşma, atık yönetimi, su ve enerji verimliliğe yönelik yeşil dönüşüm projeleriyle fırsat eşitliği, kapsayıcılık ve toplumsal fayda konularındaki sosyal sürdürülebilirlik odaklı çalışmalarına ayrıntılı bir şekilde yer veriliyor.

Yıldız Holding Yönetim Kurulu Başkan Vekili ve CEO’su Mehmet Tütüncü, “Faaliyet gösterdiğimiz coğrafyalarda etki ettiğimiz geniş ekosistemde tüm paydaşlarımızla birlikte güçlenerek dönüşmek hedefiyle çalışmalarımızı var gücümüzle sürdürmeye devam ediyoruz. ‘Bu Dünya Bizim’ yaklaşımımızla sürdürülebilirlik odaklı gelecek hedeflerimizi ve somut aksiyonlarımızı içeren sürdürülebilirlik raporumuz da bu yöndeki başarılı performansımızı gözler önüne seriyor” dedi.

 

Yıldız Holding ve şirketlerinin 2023 yılındaki sürdürülebilirlik faaliyetlerinin kapsamlı bir şekilde kamuoyuyla paylaşıldığı 7. Sürdürülebilirlik Raporu yayınlandı. Sürdürülebilirlik Raporu; Adapazarı Şeker, Aytaç Gıda, Bizim Toptan, Kerevitaş, ŞOK Marketler ve Ülker’in 1 Ocak - 31 Aralık 2023 faaliyet dönemini kapsıyor. Yıldız Holding ve şirketlerinin sosyal ve çevresel performans göstergelerinin konsolide edildiği ve GRI Standartları Temel Seçeneğine uygun olarak hazırlanan raporda, Yıldız Holding’in “Doğanın Geleceği İçin Çalışıyoruz”, “Paydaşlarımızla Güçleniyoruz” ve “Geleceğe İlham Veriyoruz” başlıkları altındaki taahhütlerine ve yenilikçi projelerine yer veriliyor. Raporda Yıldız Holding’in imzacısı olduğu Birleşmiş Milletler (BM) Küresel İlkeler Sözleşmesi (UNGC) ve BM Kadının Güçlenmesi Prensipleri (WEPs) kapsamındaki faaliyetleri ve performansının yanı sıra Holding’in BM Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları’na (SDGs) olan doğrudan ve dolaylı katkısı da aktarılıyor.

 

Yeşil dönüşüm hız kesmeden devam ediyor

2050 yılına kadar tüm değer zincirinde “net sıfır” sera gazı emisyonu hedefiyle çalışmalarını sürdüren Yıldız Holding, bu taahhüdünü somut aksiyonlarla destekliyor. Bu hedefe yönelik olarak daha önce Ülker ve Kerevitaş’ta başlatılan karbonsuzlaşma projesine; 2023 yılında Aytaç ve Bizim Toptan da dahil edildi. Geçtiğimiz yıl Yıldız Holding ve şirketlerinde plastik azaltımı konusunda da önemli gelişmeler kaydedildi. Yıldız Holding’in İş Dünyası Plastik Girişimi’ne vermiş olduğu 2023 yılına kadar 1.000 ton taahhüdü aşılarak, 2.250 ton plastik azaltımı sağlandı. Tüm şirketlerinde yeşil dönüşüm yolculuğuna hız veren Yıldız Holding, şirketlerindeki yenilenebilir enerji yatırımlarını da hızlandırdı. Aytaç’ın fabrika arazisinde kurulacak güneş enerjisi santraliyle de fabrikanın elektrik ihtiyacının tamamı yenilenebilir kaynaklardan sağlanacak.

Fırsat eşitliği ve kapsayıcılık çalışmaları dünyada ses getiriyor

Yıldız Holding, 2021 yılında kurduğu Kadın Platformu öncülüğünde tüm değer zincirinde fırsat eşitliğine yönelik çalışmalarını kararlılıkla sürdürüyor. 2030’a kadar tüm yönetim kademelerinde çeşitliliği artırmayı, üst yönetimdeki kadın oranını güçlendirmeyi hedefleyen Yıldız Holding’de fırsat eşitliği temelli dönüşüm sonrası grup şirketlerinde görev alan kadın yönetim kurulu üyesi oranı yüzde 14’ten yüzde 26'ya yükseldi. Kurulduğu günden beri Holding’in temel prensiplerinden biri olan eşit işe eşit ücret yaklaşımını uluslararası standartlara göre belgelemek amacıyla gönüllü başvurulan ve birinci fazı başarıyla tamamlanan uluslararası sertifikalandırma sürecinde ise son aşamaya gelindi.

Kadın girişimciliğinin desteklenmesi başta olmak üzere Yıldız Holding’in fırsat eşitliğine yönelik yürüttüğü çalışmalar küresel ölçekte de büyük ses getirdi. Holding’in fırsat eşitliği ve kapsayıcılığa yönelik öncü çalışmaları geçtiğimiz Eylül ayında Birleşmiş Milletler Genel Merkezi’ndeki özel oturumda tüm dünyaya örnek gösterildi.

Aynı zamanda, şirketlerin toplumda kadının güçlenmesi ve yerel üreticilerin desteklenmesi adına geliştirdiği toplumsal fayda projeleri de bu yıl pozitif etki odağında ön plana çıkıyor.

2030’a kadar inovasyon yatırımları iki katına çıkacak

Geleceğe ilham vermek odağında tüm şirketlerinde, yeni ürün geliştirmeden sürdürülebilir ambalaj uygulamalarına, su tüketimini azaltmadan tarımda teknolojik uygulamalara kadar birçok alanda Ar-Ge faaliyetlerine devam eden Yıldız Holding, gıda ve perakende sektörleri başta olmak üzere faaliyet gösterdiği tüm sektörlerde liderliğini pekiştirmek üzere inovasyon yatırımlarını sürdürüyor. 2030’a kadar sürdürülebilirlik odaklı inovasyon yatırımlarını iki katına çıkarmayı hedefleyen Holding’in yenilikçi çalışmaları “Yerinde Ar-Ge Merkezi” statüsü alan Yıldız Tech tarafından yürütülüyor.

Mehmet Tütüncü: “Dönüştürücü liderliğimizle sektörümüze yön veriyoruz”

Yıldız Holding Yönetim Kurulu Başkan Vekili ve CEO’su Mehmet Tütüncü, Yıldız Holding’de, “İsrafsız Şirket” iş modeliyle uzun zamandır yürütülen sürdürülebilirlik çalışmalarına bütüncül bir sistem dönüşümü anlayışıyla devam edildiğini belirterek şunları söyledi: “Faaliyet gösterdiğimiz coğrafyalarda etki ettiğimiz geniş ekosistemde tüm paydaşlarımızla birlikte güçlenerek dönüşmeyi hedefliyoruz. Bu sene 7.sini yayınladığımız sürdürülebilirlik raporumuzda da ‘Bu Dünya Bizim’ yaklaşımımızla hayata geçirdiğimiz ilerlemeyi, hedeflerimizi ve somut aksiyonlarımızı paylaşmaktan memnuniyet duyuyoruz. Yıldız Holding ve tüm şirketlerinde sürdürülebilirlik odaklı çalışmaları hızlandırdık. Sürdürülebilirlik raporumuz da bu yöndeki başarılı performansımızı gözler önüne seriyor. Bu uzun yolculukta, sürdürülebilirlik alanında şimdiye dek kat ettiğimiz gelişmenin ötesine geçmek için cesur ve kararlı adımlar atmaya devam edeceğiz.”

 

Rapor linki:

https://www.yildizholding.com.tr/documents/rapor/yh_surdurulebilirlik_raporu_2023_tr.pdf

İstanbul Sanayi Odası Türkiye İmalat Satın Alma Yöneticileri Endeksi (PMI) sonuçlarına ilişkin açıklama aşağıda bulunuyor

Mayıs ayında 48,4 olan manşet PMI, haziranda 47,9’a gerileyerek, üçüncü ay üst üste eşik değer olan 50,0’nin altında kaldı. Talep koşullarındaki zayıflık, sektörün faaliyet koşulları üzerinde belirleyici olmaya devam etti ve hem yeni siparişlerde hem de üretimde yavaşlamanın sürmesine neden oldu. Üretimde üst üste üçüncü ay azalma gerçekleşirken, düşüş bir önceki aya göre hafif hız kesmesine rağmen belirgin gerçekleşti. Yeni siparişlerde yılın en sert yavaşlaması kaydedilirken, satış fiyatları enflasyonu son dört buçuk yılın en düşük seviyesine geriledi.

 

İstanbul Sanayi Odası Türkiye Sektörel PMI raporuna göre takip edilen on sektör içerisinde yeni siparişleri artırabilenlerin sayısı mayıs ayında üç iken haziranda ikiye geriledi. On sektörden üçü satış fiyatlarını düşürürken, girdi maliyetleri enflasyonunda genele yayılı azalma kaydedildi. İş yüklerinin azalmasıyla birlikte makine ve metal ürünleri hariç tüm sektörlerde istihdam düşüş gösterdi.

 

Ekonomik büyümenin öncü göstergesi olan imalat sanayi performansında en hızlı ve güvenilir referans kabul edilen İstanbul Sanayi Odası (İSO) Türkiye İmalat PMI (Satın Alma Yöneticileri Endeksi) anketinin Haziran 2024 dönemi sonuçları açıklandı. Eşik değer olan 50,0’nin üzerinde ölçülen tüm rakamların sektörde iyileşmeye işaret ettiği anket sonuçlarına göre, mayıs ayında 48,4 seviyesinde kaydedilen manşet PMI, haziranda 47,9’a gerileyerek üst üste üçüncü ay 50,0 eşik değerinin altında gerçekleşti. Endeks, Türk imalat sektörünün faaliyet koşullarında hafif bir bozulmaya işaret etti. Öte yandan, bu bozulma 2024’ün başından bu yana en belirgin düzeyde kaydedildi.

 

YENİ İHRACAT SİPARİŞLERİNDE YAVAŞLAMA ILIMLI SEYRETTİ

Talep koşullarındaki zayıflık, sektörlerin faaliyet koşulları üzerinde belirleyici olmaya devam etti ve hem yeni siparişlerde hem de üretimde yavaşlamanın sürmesine neden oldu. Üretimde üst üste üçüncü ay azalma gerçekleşirken, düşüş bir önceki aya göre hafif hız kesmesine rağmen belirgin gerçekleşti. Yeni siparişlerdeki düşüş ise hem iç hem de dış pazarlardaki zayıflık nedeniyle mayıs ayına kıyasla hızlandı. Diğer yandan, yurt dışından alınan yeni siparişlerdeki yavaşlama toplam yeni siparişlerdekine göre daha ılımlı seyretti.

 

DENİZ TAŞIMACILIĞINDAKİ AKSAMA TESLİMATI UZATTI

İş yüklerindeki azalış, haziranda imalatçıların istihdam ve satın alma faaliyetlerini bir önceki anket dönemine göre daha yüksek oranda azaltmalarına yol açtı. İstihdamdaki daralma Ekim 2022’den bu yana en yüksek oranda kaydedildi. Girdi maliyetleri enflasyonu haziranda üst üste beşinci ay gerileyerek Mayıs 2023’ten bu yana en düşük seviyede ölçüldü. Satın alma maliyetlerinde artış bildiren anket katılımcıları, bu durumun yüksek ham madde ve deniz taşımacılığı fiyatlarının yanı sıra liradaki zayıflıktan kaynaklandığını belirtti. Maliyet enflasyonundaki gevşeme ve talepteki durgunluk nedeniyle firmaların kendi satış fiyatlarını artırma hızı da son dört buçuk yılın en düşük düzeyine geriledi. Son olarak, özellikle Kızıldeniz’de yaşanan sorunlar olmak üzere deniz taşımacılığındaki aksamalara bağlı gecikmeler, tedarikçilerin teslimat sürelerinin daha da uzamasına yol açtı.

 

İstanbul Sanayi Odası Türkiye İmalat PMI anket verileri hakkında değerlendirmede bulunan S&P Global Market Intelligence Ekonomi Direktörü Andrew Harker, şunları söyledi: “Talepte devam eden durağan seyir, imalat sektörünün istihdam verilerinde daha belirgin hissedilmeye başlandı. Türk firmaları, ayrılan personelini yenileri ile ikame etmek konusunda isteksizlik gösterdi ve buna bağlı olarak da istihdam Ekim 2022’den bu yana en yüksek oranda daraldı. Diğer taraftan, firmalar maliyet enflasyonundaki gerilemeden faydalanarak Haziran’da nihai ürün fiyatlarında artışları daha ılımlı düzeyde tutma imkanı buldular. Bu durumun, önümüzdeki aylarda talebe destek sağlaması açısından faydalı olabileceği değerlendiriliyor.”

 

SEKTÖRLERİN ÇOĞUNLUĞUNDA ÜRETİM VE YENİ SİPARİŞLER YAVAŞLADI

Türkiye Sektörel PMI raporu, haziran ayında imalat sektörünün büyük bölümünde zorlu faaliyet koşullarının devam ettiğini gösterdi. Sektörlerin çoğunluğunda üretim ve yeni siparişler yavaşlama kaydederken istihdam ise hemen hemen tüm faaliyet gruplarında azaldı. Buna karşılık, girdi maliyetleri enflasyonunun tüm sektörlerde gerilemesi ve bazı sektörlerin nihai ürün fiyatlarını düşürmesi, anketin pozitif gelişmeleri olarak öne çıktı.

 

YENİ SİPARİŞLERİ ARTIRAN SEKTÖR SAYISI 2 OLDU

Takip edilen on sektör içerisinde yeni siparişleri artırabilenlerin sayısı mayıs ayında üç iken haziranda ikiye geriledi. Yeni siparişler yalnızca makine ve metal ürünlerinde üst üste iki ay artarken gıda ürünlerinde ise daralmadan ılımlı büyümeye geçti. En belirgin düşüş ise Nisan 2020’den bu yana en sert bozulmanın yaşandığı kara ve deniz taşıtları sektöründe kaydedildi. Yeni ihracat siparişlerinde görece pozitif bir tablo ortaya çıktı ve on sektörden dördünde artış gözlendi. Özellikle makine ve metal ürünlerinin yurt dışından alınan yeni işleri belirgin bir genişleme kaydetti.

 

İSTİHDAM DÜŞÜŞ GÖSTERDİ

Üretim tarafında ise yeni siparişlerle uyumlu bir tablo ortaya çıktı. Üretim artışı makine ve metal ürünleri ve gıda ürünleri sektörleriyle sınırlı kaldı. Şubat 2021’den bu yana en belirgin daralmanın gerçekleştiği elektrikli ve elektronik ürünler ise en belirgin yavaşlama kaydeden sektör oldu. İş yüklerinin azalmasıyla birlikte hemen hemen tüm sektörlerde istihdam düşüş gösterdi. Bu eğilimin istisnası makine ve metal ürünleri sektörü oldu. Böylelikle istihdam artıran sektör sayısı 2020’deki pandemi kaynaklı kısıtlamalardan bu yana en düşük düzeye geriledi. İstihdamda en belirgin daralma ise tekstil sektöründe yaşandı.

 

Maliyet baskılarının genel olarak azalması ve girdi fiyatlarındaki artışın bir önceki aya göre tüm sektörlerde hız kesmesi, anketin görece pozitif gelişmesi olarak kayda geçti. Girdi fiyatları enflasyonundaki en sert düşüş ağaç ve kağıt ürünlerinde kaydedilirken, en zayıf maliyet artışı makine ve metal ürünlerinde gerçekleşti. Girdi fiyatlarının en hızlı arttığı sektör ise metalik olmayan mineral ürünler oldu.

 

 

Maliyet baskılarındaki hafifleme, bazı firmaların talebi canlandırmak amacıyla kendi satış fiyatlarını düşürmesine imkan sağladı. Makine ve metal ürünleri, giyim ve deri ürünleri ile kimyasal, plastik ve kauçuk sektörlerinde satış fiyatları ılımlı düşüş kaydetti.