Piyasaya Yön Veren Güncel Finans Haberleri

Kuruluştan yapılan basın açıklaması aşağıda bulunuyor:

Türkiye’nin en büyük ikinci havalimanı olan İstanbul Sabiha Gökçen Uluslararası Havalimanı (İSG), işletmecisi Malezya Havalimanları Holdings Berhad (MAHB) ve IC Holding arasındaki stratejik işbirliğinin başarıyla sona erdiğini duyurdu. Serhat Soğukpınar’ın 26 Aralık 2023 tarihinde CEO olarak atanmasıyla başlayan bu işbirliği, havalimanı operasyonlarının optimize edilmesi konusunda önemli kilometre taşlarına imza attı.

Bu işbirliğinin sona ermesiyle Serhat Soğukpınar 31 Mayıs 2024 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere İSG CEO’luğu görevinden ayrılacaktır. Malezya Havalimanları kendisine bu dönüşüm sürecindeki liderliği ve katkılarından dolayı en derin şükranlarını sunmaktadır. Operasyonel mükemmellik ve sürekli iyileştirme faaliyetlerinin sorunsuz devamının sağlanması amacıyla, İSG Stratejik Planlama ve Hazine Yönetimi Direktörü Kerem Maybek mevcut görevinin yanı sıra, yeni CEO’nun Haziran 2024 sonu itibariyle resmi olarak görevine başlamasına kadar İSG CEO’luğuna vekalet edecektir.

Bu bağlamda MAHB, Sabiha Gökçen Havalimanı’nı etkin ve sürdürülebilir şekilde işletmeyi ve aynı zamanda tüm misafirlerimize yüksek standartta hizmet sunmayı taahhüt etmektedir.

***

ISG HAKKINDA

İstanbul’un Asya Yakası’nda bulunan Sabiha Gökçen Uluslararası Havalimanı (İSG), Türkiye’nin en yoğun ikinci havalimanıdır. 1 Mayıs 2008 tarihinden itibaren Limak-GMR-Malaysia Airports ortaklığında kurulan İSG, 23 Ekim 2014 itibarıyla yüzde yüz Malezya Havalimanları tarafından işletilmektedir. Yolcu rakamlarında Avrupa’nın en hızlı büyüyen havalimanları arasında yer alan Sabiha Gökçen Havalimanı, 41 milyon yolcu kapasitesiyle 52 ülkede 124 dış hat ve 40 iç hat olmak üzere toplam 164 destinasyona hizmet vermektedir.

 

MALEZYA HAVALİMANLARI HOLDİNG HAKKINDA

1991 yılından bu yana havalimanı işletmeciliği yapan Malaysia Airports Holdings Berhad, halen 5’i uluslararası olmak üzere 39 havalimanı işletmesini yürütmekte, bir milyon ton kargonun naklinde, 44 milyon yolcuya ve 47 havayoluna, 100’den fazla bağlantı imkânı sunmakta ve hizmet etmektedir. Malaysia Airports Holdings Berhad tarafından işletilmekte olan Kuala Lumpur Havalimanı açıldığı yıl olan 1998’den beri her yıl dünyanın en iyi 10 havalimanından biri olmuş ve aynı zamanda kendi kategorisinde (25 milyon yolcu) 2005-2006 yıllarında iki yıl üst üste “Dünyanın En İyi Havalimanı” ödülünü almıştır.

Kuruluştan yapılan basın açıklaması aşağıda bulunuyor:
  
  Dünyanın en büyük blokzincir ekosistemi ve kripto varlık hizmet sağlayıcısı Binance'in araştırma kolu olan Binance Research tarafından yayınlanan en son rapor, 2024 yılında merkeziyetsiz finans (DeFi) sektörüne önemli miktarda sermaye girişi olduğunu ortaya koyuyor. "Breakthrough DeFi Markets" başlıklı rapor, kilitlenen toplam değerin (TVL) yılın başından bu yana %75,1 oranında artarak 54,2 milyar dolardan 94,9 milyar dolara yükseldiğini gösteriyor.

 Binance Research ekibi tarafından hazırlanan rapor, DeFi alanında mevcut ve gelecekteki gelişmelerin kapsamlı bir analizini sunarak piyasayı şekillendiren önemli trendler, yenilikçi protokoller ve önemli fırsatları vurgular. Raporda, yield (getiri) piyasaları, stablecoin'ler, dijital varlık piyasaları, tahmin piyasaları ve türevler gibi büyük DeFi alt sektörlerine derinlemesine bir bakış sunularak her sektörün büyüme dinamiklerine dair ayrıntılı bir anlayış sağlanır. Kapsamlı araştırma ve verilerle desteklenen rapor, anahtar metrikleri sunarak sermaye akışlarının DeFi ekosistemini nasıl dönüştürdüğüne dair net bir tablo çizer.
Rapordan bazı önemli bulgular aşağıdaki gibidir:
1. Önemli Sermaye Girişi: DeFi, 2024 yılında önemli bir sermaye girişi görmüş ve kilitlenen toplam değer (TVL) yılın başından bu yana %75,1 artarak 94,9 milyar dolara ulaşmıştır.
2. Yield (Getiri) Piyasalarının Genişlemesi: Yield piyasaları, TVL'de 9,1 milyar dolara ulaşarak %148,6 büyümüştür. Blockzincir üzerindeki faiz oranı türevlerine öncülük eden Pendle, TVL'de yılbaşından bu yana %1962 büyüyerek 4,8 milyar dolara ulaşmıştır.
3. Stablcoin Yeniliği: Stablecoin piyasa değeri 161,1 milyar dolara ulaşarak neredeyse iki yılın en yüksek seviyesine çıkmıştır. Ethena'nın benzersiz delta-nötr stratejisi, piyasa değerini %2730,4 artışla 2,4 milyar dolara çıkararak onu en büyük 5. stablecoin yapmıştır.
4. Modüler Kredi Büyümesi: Dijital varlık piyasaları, TVL'de %47,2 artarak 32,7 milyar dolara ulaşmıştır. Morpho'nun modüler kredi ürünleri, Morpho Blue ve MetaMorpho, daha esnek kredi ürünlerine olan talebi karşılayarak milyarlarca mevduat çekmiştir.
5. Tahmin Piyasalarının Yeniden Canlanması: Tahmin piyasaları, TVL'de 55,1 milyon dolara çıkarak rekor seviyelere ulaşmıştır, Polymarket'in aylık hacimleri 2023'teki 6,1 milyon dolardan 2024'te 42,0 milyon dolara yükselmiş ve yaklaşan ABD seçimlerine dayalı piyasalardaki faaliyetler tarafından desteklenmiştir.
6. Zincir Üstü Türevlerde Patlama: Zincir üstü türev faaliyetleri hızla artmış, ortalama günlük hacimler geçen yılki 1,8 milyar dolardan bu yıl 5,4 milyar dolara yükselmiştir. Hyperliquid'in pazar payı %18,9'a çıkarak işlem hacmi bakımından ikinci en büyük merkeziyetsiz borsa olmuştur.

BIST - 30 Yakın Vade
 
Güne hafif alıcılı bir açılışla başlayan Haziran vadeli endeks kontratında son haftalarda etkili olan satışların ardından bugün toparlanma çabasının öne çıktığı bir fiyatlama takip ediliyor. Günün ilk yarısında 11.890,25 - 12.196,75 seviyeleri arasında hareket eden sözleşme, 13:00 itibariyle %1,50 civarında yükselişle 12.060 seviyelerinden işlem görüyor. Sözleşmede 12.000 üzerinde tutunma korunabilirse toparlanma eğilimi etkisini sürdürebilir. Bu durumda 12.150 - 12.200 aralığı ilk güçlü direnç bölgesidir. 12.200 üzeri kapanışlarda ise 12.290 ve 12.360 seviyelerine doğru yükselişler yaşanabilir. Yeniden düzeltmelerin gündeme gelmesi halinde 12.000 ilk güçlü destek noktası olup, devamında 11.950 - 11.890 aralığı destek bölgesi olarak izlenecektir. 11.890 altına sarkmalarda hız kazanan satışlarla 11.810 ve 11.750 seviyeleri gündeme gelebilir.
 
Dolar/TL Yakın Vade
 
TÜİK tarafından Türkiye'nin 1.çeyrek büyüme verisi açıklandı ve veriye dair, Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek açıklamalarda bulundu. Şimşek, net dış talebin büyümeye katkısının 5 çeyreğin ardından 1,6 puanla pozitif gerçekleştiğini, ikinci yarıda daha destekleyici dış koşullar ve ılımlı yurt içi taleple birlikte bu yıl net dış talebin pozitif katkı verdiği bir büyüme öngördüklerini ifade etti. Program sayesinde dengelenen büyüme kompozisyonu, düşen cari açık, artan güven, iyileşen beklentiler ve hızlanan dış kaynak girişinin dezenflasyona önemli ölçüde katkı sağlayacağını belirtti. Bugün mayıs vadeli Dolar/TL sözleşmesinde vade sonu olması nedeniyle son işlem günü. Bu nedenle gün içi anlık volatil hareketler izlenebilir. Mayıs vadeli Dolar/TL sözleşmesi bugün 32,1100-32,2500 TL arasında seyrediyor. Dolar/TL spot kuru saat 13:00 itibariyle 32,20'li seviyelerde bulunuyor. Dolar endeksi 104,72 puan civarında izleniyor. Sözleşmede olası oynaklığa karşı yatırımcıların aktif bir kar al/ zarar durdur seviyesi belirleyerek hareket etmeleri daha sağlıklı olacaktır.
 
Günün ilk bölümünde en fazla işlem gören pay vadeli sözleşmeleri: F_THYAO0624, F_YKBNK0624, F_AKBNK0624




  Gedik Yatırım Menkul Değerler A.Ş.
  www.gedik.com

                                     ***
                               Yasal Uyarı
 
 Burada yer alan yatırım bilgi, yorum ve tavsiyeler yatırım danışmanlığı kapsamında değildir.Yatırım danışmanlığı hizmeti ; aracı kurumlar, portföy yönetim şirketleri, mevduat kabul etmeyen bankalar ile müşteri arasında imzalanacak yatırım danışmanlığı sözleşmesi çerçevesinde sunulmaktadır.Burada yer alan yorum ve tavsiyeler, yorum ve tavsiyede bulunanların kişisel görüşlerine dayanmaktadır.Bu görüşler mali durumunuz ile risk ve getiri tercihlerinize uygun olmayabılır.Bu nedenle, sadece burada yer alan bilgilere dayanılarak yatırım kararı verilmesi beklentilerinize uygun sonuçlar doğurmayabilir.

Kuruluştan yapılan basın açıklaması aşağıda bulunuyor:
 
 Renault Group ile Geely Holding Group (Geely Holding) ve Geely Automobile Holdings Limited (Geely Auto) şirketleri geçtiğimiz 11 Temmuz tarihinde imzalanan ortak girişim anlaşmasının ardından gerekli onayların alınmasıyla merkezi Londra'da olan HORSE Powertrain Limited'i resmen kurdu.
Renault Group CEO'su Luca de Meo konuyla ilgili şunları söyledi: "Bugün, otomotiv sektörünün karşı karşıya olduğu en büyük zorluklardan biri olan karayolu taşımacılığının karbondan arındırılması konusunda önemli bir adım atılmıştır. Geely gibi lider bir şirketle ortaklık kurarak ultra düşük emisyonlu içten yanmalı motorlar ve yüksek ekonomili hibrit teknolojileri geliştirme kabiliyetine ve uzmanlığına sahip yeni bir oyuncu yaratmak gelecek için kilit önem taşıyor. HORSE Powertrain sayesinde Renault Group, işinin %80'inden fazlasını temsil eden bir sektörde dünya çapında liderlik elde edebilir. Birlikte, öncelikli faaliyetlerimizin içinde yer alan inovasyon ile karbondan arındırma zorluğunun üstesinden geleceğiz."
Geely Holding Yönetim Kurulu Başkanı Eric Li ise şöyle konuştu: "Sektörün önümüzdeki yıllarda net sıfır emisyona ulaşabilmesi için küresel sinerjiler, çoklu teknolojiler ve uzmanlık paylaşımı büyük önem taşıyor. Bu nedenle Renault Group ile ortaklığımızın bugün ticari gerçekliğe ulaşmasından memnuniyet duyuyoruz. HORSE Powertrain Limited, yarının otomotiv endüstrisinin talep ettiği düşük emisyonlu çözümleri sunacak portföye, ölçeğe ve kapasiteye sahip olacak. Bugünkü lansman, sürdürülebilir mobilite alanında yeni bir sayfa açıyor ve Geely olarak biz de bunun bir parçası olmaktan gurur duyuyoruz."
Renault Group ve Geely, 2040 yılına kadar üretilen araçların yarısından fazlasının hala içten yanmalı motorlara dayanmasının beklendiği bir dünyada başarılı bir karbonsuzlaştırma için yüksek verimli içten yanmalı motorlar (ICE), daha düşük karbonlu e-yakıtlar ve hidrojen dahil olmak üzere çeşitli güç aktarma teknolojilerinin bir kombinasyonunun gerekli olduğuna inanıyor.
Oyunun şeklini değiştirecek ve ultra düşük emisyonlu hibrit ve içten yanmalı teknolojilerin önünü açacak yeni bir oyuncu.
HORSE Powertrain Limited, motorlar, şanzımanlar, hibrit sistemler ve aküler de dahil olmak üzere en son teknolojilere sahip tüm hibrit ve yanmalı güç aktarım sistemi çözümlerini ve sistemlerini tasarlayacak, geliştirecek, üretecek ve satacak.
Bu proje sayesinde, hem Renault Group hem de Geely anında ölçek etkisinden ve pazar kapsamının genişletilmesinden yararlanacak. Fikri mülkiyetin Renault Group ve Geely'den devredilmesiyle desteklenen HORSE Powertrain Limited, özellikle yeşil metanol, etanol ve hidrojen gibi alternatif yakıtlar alanında tüm pazar beklentilerini karşılayabilecek şekilde geleceğin güç aktarma organları teknolojilerini geliştirmede artık tamamen özerk. Ortak girişimin tamamlayıcı ürün portföyü ve bölgesel ayak izi, büyüyen küresel hibrit ve içten yanmalı güç aktarma organları pazarının %80'i için çözümler sunabilir.
HORSE Powertrain, Renault Group, Geely Auto, Volvo Cars, Proton, Nissan ve Mitsubishi Motors Company dahil olmak üzere çok sayıda endüstriyel müşteriye tedarik sağlayacak. Şirket, güç aktarım teknolojilerinde uçtan uca çözümlerle destek olmak için dünyanın dört bir yanındaki müşterileri ve ortaklarıyla iş birlikleri kurarak değer zincirini daha da güçlendirecek ortaklıklara hazır.
HORSE Powertrain Limited, kurulduğu ilk günden itibaren hibrit ve yanmalı güç aktarma organları çözümlerinde dünya lideri oldu:
" 17 küresel tesis
" 130 ülkede 9 müşteri
" 5 AR-GE merkezi
" Yaklaşık 19.000 çalışan
" Yıllık yaklaşık 15 milyar avro gelir
" Yılda yaklaşık 5 milyon adet güç aktarma organı üretimi
" Tam hibritler ve uzun menzilli plug-in hibritlerin yanı sıra etanol, metanol, LPG, CNG, H2 vb. alternatif yakıtlar kullanan içten yanmalı motorlar gibi tüm hibrit çözüm türlerini kapsamaktadır.
 
Yönetim yapısı:
Renault Group ve Geely, güç aktarım şirketinin fon sağlayan hissedarları olarak, HORSE Powertrain Limited'in küresel yönetim planını ve stratejik atamalarını onayladı.
Matias Giannini, HORSE Powertrain Limited'ın CEO'su oldu.
Lee Ma ve Juan Ferrera sırasıyla HORSE Powertrain Limited'ın CFO'su ve CHRO'su olarak atandı.
Aurobay ve Horse'un oluşturduğu iki alt grubun yönetimi, her iki şirketin endüstriyel bilgi birikimini ve varlıklarını bir araya getirecek şekilde değişmeden kalacak.
Her iki şirketin endüstriyel know-how'ını ve varlıklarını bir araya getiren iki alt grup olan Aurobay ve Horse'un yönetimi değişmeden aynı kaldı: Aurobay'ın CEO'su olan Ruiping Wang, Hangzhou Körfezi'nde (Çin) bulunan merkezinde, Horse'un CEO'su olan Patrice Haettel ise Madrid'de (İspanya) bulunan merkezinde görevlerine devam edecek. Her ikisi de doğrudan Matias Giannini'ye rapor verecek.
HORSE Powertrain Limited'in yönetim kurulu 6 üyeden oluşuyor:
" Geely'den üç direktör: Daniel Li (Geely Auto Genel Başkan Yardımcısı ve Geely Holding CEO'su) Yönetim Kurulu Başkanı olacak, Jerry Gan (Geely Auto Group CEO'su) ve Joe Zhang (Geely Holding CFO'su).

" Renault Group'tan üç direktör: François Provost (Satın Alma, Ortaklıklar ve Halkla İlişkiler Direktörü), Gilles Le Borgne (CTO) ve Denis Le Vot (Dacia CEO'su ve Tedarik Zinciri Sorumlusu).
31 Mayıs 2024 tarihinden itibaren HORSE Powertrain Limited'in ilgili işletme birimleri olan Horse ve Aurobay, sırasıyla Renault Group ve Geely'den ayrıştırılacak.

 

 
ABD'de açıklanan 1.çeyrek ikinci okuma büyüme verisinin beklentilerin altında kalması ve ilk okumaya göre aşağı yönlü revizyonu, ABD borsalarında karışık seyirlere neden olurken, Fed'in faiz indirimini destekleyen bir veri olarak da yorumlandı. Tüketici harcamalarındaki yavaşlamanın etkisiyle veride aşağı yönlü bir revizyon izlendi. Fed üyeleri bu haftada gündemdeydi. New York Fed Başkanı Williams konuşmasında, enflasyonun hala çok yüksek olduğunu ancak hedefe ineceğine inandığını söyledi. Faiz indirimlerinin ise ne zaman başlayacağını henüz öngörmediğini de ekledi. Verilere bağlı kalarak karar vereceklerini belirtti. Para politikasında düzenleme yapmak için aceleci olmayacaklarını da ifade etti. Dallas Fed Başkanı Logan ise enflasyonun hala yüzde 2 hedefine doğru ilerlediğine inandığını ve faiz oranlarını düşürmek için henüz çok erken olduğunu ekledi. Üyelerden gelen açıklamalar doğrultusunda, bu yıl için Fed'den daha az faiz indirimi beklentisi güçleniyor. En son mart ayında yayınlanan projeksiyonlarda, bu yıl için üç faiz indirimi görülürken, bunun haziran ayındaki toplantıda aşağı yönlü revizyon yapılması bekleniyor. Fed için hala eylül ayı veya sonrasındaki aylarda faiz indirimine başlayabilir ihtimalleri masada dururken, zaman belirsizliğinin sürmesi piyasalarda iştahın zayıf seyretmesine de yol açmaktadır. Avrupa Merkez Bankası(ECB) içinse gelecek hafta yapılacak toplantıda faiz indirimi beklentileri korunurken, yılın kalanı için devam edip etmeyeceği belirsizlik yaratıyor. Piyasada, bu konuya dair beklentilerin zayıfladığı, ECB'nin de haziran ayı sonrasında sözlü yönlendirmeleriyle bu konunun netlik kazanacağı belirtiliyor.
 
ABD borsaları dünü düşüşle kapatırken, ABD vadelileri bugün hafif satıcılı seyrediyor. Avrupa endekslerinde de karışık seyirler görülüyor. Bu hafta, ABD Hazinesinin yaptığı ihalelere talep az gelince, tahvil getirileri yükselmişti. ABD 10 yıllık tahvil faizi hafta içerisinde yüzde 4,64 seviyesine yükselirken, bugün yüzde 4,56 seviyesinde bulunuyor. ABD 2 yıllık tahvil faizi ise yüzde 5 seviyesine yükseliş kaydetmesine karşın bugün yüzde 4,95 çevresinde izleniyor. Dolar endeksi (DXY) 105,00 puan üzerinde kalıcılık sağlayamadığı için bugün 104,72-104,89 aralığında yatay seyrediyor. Ons altında, bugünkü ABD verileri öncesinde yatay ve 2340$ çevresinde izleniyor. Pazar günü OPEC+ grubunun toplantısı olacak. Toplantı öncesinde petrol fiyatları yatay ve zayıf işlem görüyor.
 
Bugünün veri takviminde; Fed'in yakından izlediği çekirdek kişisel tüketim harcamaları endeksi verisi açıklanacak. Ekonomik projeksiyonlarında yer verdiği bir veri olurken, bu veri sonrasında da, Fed'in para politikasına dair beklentileri de etkilemesi beklenebilir. Fed üyelerinin de konuşmaları izleniyor.
 
 
 




  Gedik Yatırım Menkul Değerler A.Ş.
  www.gedik.com

                                     ***
                               Yasal Uyarı
 
 Burada yer alan yatırım bilgi, yorum ve tavsiyeler yatırım danışmanlığı kapsamında değildir.Yatırım danışmanlığı hizmeti ; aracı kurumlar, portföy yönetim şirketleri, mevduat kabul etmeyen bankalar ile müşteri arasında imzalanacak yatırım danışmanlığı sözleşmesi çerçevesinde sunulmaktadır.Burada yer alan yorum ve tavsiyeler, yorum ve tavsiyede bulunanların kişisel görüşlerine dayanmaktadır.Bu görüşler mali durumunuz ile risk ve getiri tercihlerinize uygun olmayabılır.Bu nedenle, sadece burada yer alan bilgilere dayanılarak yatırım kararı verilmesi beklentilerinize uygun sonuçlar doğurmayabilir.

Dün ABD’de GDP büyüme verisi beklentiye paralel gerçekleşirken PCE verisi beklentinin altında seyretti. İşsizlik başvuruları ise beklentinin yukarısını işaret ederken haftalık bazda iş piyasasında kısmi soğuma görüldü. Bugün kişisel gelir ve harcamalar verileri beklenmekte. Dolar Endeksi dün açıklanan veriler sonrasında 105 seviyesinin altına gelirken mevcut hareketlilik 104,70 - 104,90 aralığında devam etmekte. EURUSD tarafında ise ABD’den gelen verilerin FED’in güvercinleşmesine yol açabileceğinden pozitif yönlü etki izlendi. 1,085 seviyesi orta vadeli düşüş trendinin kırılabilmesi için önemli bir seviyeyi oluştururken direnç olarak takip edilebilir. 20 günlük üstel hareketli ortalama EMA20 olan 1,081 seviyesi ise aşağı yönlü hareketliliğin oluşması durumunda destek olarak izlenebilir.

Ons Altın’da dün veriler sonrası alıcılı kapanış gerçekleşirken 2340$ - 2345$ aralığındaki hareketlilik devam etmekte. Yönün yukarı doğru seyretmesi halinde 20 günlük üstel hareketli ortalama EMA20 olan 2351$ direnç seviyesi olarak takip edilebilir. Aşağı yönlü hareketin oluşması halinde ise 50 günlük üstel hareketli ortalama EMA50’de seyreden 2309$ destek olarak izlenebilir.

 Detaylı bilgi almak, İş Yatırım’ın güncel raporlarına ulaşmak için aşağıdaki linki kullanabilirsiniz.

https://arastirma.isyatirim.com.tr/2024/05/31/fx-teknik-analiz-raporu-31-05-2024/
 
İş Yatırım Menkul Değerler A.Ş.
 www.isyatirim.com.tr

                           ***
                  Yasal Uyarı
 
 Burada yer alan yatırım bilgi, yorum ve tavsiyeler yatırım danışmanlığı kapsamında değildir.Yatırım danışmanlığı hizmeti ; aracı kurumlar, portföy yönetim şirketleri, mevduat kabul etmeyen bankalar ile müşteri arasında imzalanacak yatırım danışmanlığı sözleşmesi çerçevesinde sunulmaktadır.Burada yer alan yorum ve tavsiyeler, yorum ve tavsiyede bulunanların kişisel görüşlerine dayanmaktadır.Bu görüşler mali durumunuz ile risk ve getiri tercihlerinize uygun olmayabılır.Bu nedenle, sadece burada yer alan bilgilere dayanılarak yatırım kararı verilmesi beklentilerinize uygun sonuçlar doğurmayabilir.

Kuruluştan yapılan basın açıklaması aşağıda bulunuyor:

Sürdürülebilirlik ve inovasyon vizyonunu, Ar-Ge ve teknoloji ile güçlendiren Eti Bakır, Türkiye’nin en derin yer altı bakır madeni işletmesi olan Küre Tesisleri’nde katma değeri yüksek ve güvenli madencilikte yeni bir dönem başlatıyor.

Teknolojinin gelişimi ve sürdürülebilirlik, doğal kaynakların güvenli bir şekilde ekonomiye kazandırılmasında büyük rol oynuyor. Türkiye’de yıllık 70 bin ton katot bakır üreterek ülkenin cari açığının kapanmasına büyük destek sunan Eti Bakır’ın maden teknolojileri alanında öncü tesislerinden biri olan Küre İşletmesi’nde, yer altı ve yer üstü madencilikteki yenilikçi ve mobil yöntemler sayesinde, güvenli ve sürdürülebilir madenciliğin en iyi örneklerinden birine imza atılıyor.

‘FAALİYETLERİMİZİ TEKNOLOJİ ODAĞINDA YÜRÜTÜYORUZ’

Türkiye’nin madencilik sektöründeki lider şirketlerinden biri olan Eti Bakır, ülke ekonomisine sürdürülebilir bir gelecek vizyonuyla katkı sunuyor. Madencilik sektörü ile teknoloji arasındaki bağlantının katlanarak arttığını ifade eden Eti Bakır Küre İşletme Müdürü M. Yaşar Kara, “Tarihi boyunca bakırla özdeşlemiş olan Küre’de madenciliğin geçmişi Eski Yunan, Roma, Cenevizliler ve Osmanlı’ya dayanıyor. Biz de Eti Bakır olarak, 21’inci yüzyılda da varlığını sürdüren bu mirası, en modern uygulamalarla ekonomiye kazandırıyoruz. Yer altı ve yer üstü faaliyetlerimizde teknolojiyi iş süreçlerimize entegre ederek hem güvenli hem de sürdürülebilir madencilik uygulamalarına imza atıyoruz. Bu konuda dünyaya örnek olmak en büyük hedefimiz” diye konuştu.
Yüksek iletkenliği sayesinde elektrik iletiminde büyük öneme sahip bakır, elektrik elektronik, enerji, ulaşım, kuyumculuk, otomotiv, inşaat ve kimya sektörlerinin en önemli hammaddelerinden biri. Türkiye’de bakırın son 6 yılda 9 milyar dolarlık ticaret açığı verdiğine dikkat çeken Kara, “Türkiye’de farklı şirketlerin bakır cevheri üretimi bulunuyor ancak metal bakır üretimi sadece Eti Bakır tarafından yapılıyor. Bunun dışında hurdanın geri dönüşümüyle üretilen yıllık 100.000 tonluk ek bir metal bakır üretimi de var. Son ürün olarak metal bakırın Türkiye’deki üretim miktarı 2023’te 170.000 ton olarak gerçekleşti. Tüketimimiz ise 450.000 ton. Geçen yıl Türkiye, toplam metal bakır üretiminin neredeyse üç katını ithal etmek zorunda kaldı” dedi.
Eti Bakır’ın cevherden son ürüne üretim yapabilen Türkiye’deki tek şirket olduğunu dile getiren Kara, şunları söyledi: “Bakır, günümüzde dünyanın en yüksek katma değerli hammaddelerden birine dönüştü. Küre’de yer altı madenciliği faaliyetlerimizle yılda 1,5 milyon ton tüvenan bakır cevheri, 170 bin ton bakır konsantresi ve 500 bin ton pirit konsantresi üretimi gerçekleştiriyoruz. Türkiye’nin bakır ihtiyacının yaklaşık %20’sini karşılarken her yıl 750 milyon dolarlık ithalatın önüne geçiyoruz.”
‘YER ALTI MADENCİLİĞİNİ YER ÜSTÜNDEN YAPIYORUZ’
Ar-Ge ve teknolojinin tüm yatırımların odağında olduğunu ifade eden Kara, “Teknoloji, bugün artık Eti Bakır Küre’de günlük iş rutinlerimize kadar işimizin ayrılmaz bir parçası. Bu bizim verimimizi artırdığı gibi daha güvenli madencilik için de fırsat sunuyor. Yeraltında maden üretmek için yaptığımız patlatma işlerinde daha güvenli ve kontrollü patlatma yapmamızı sağlayan elektronik kapsül kullanıyoruz. Bu sistemle patlatmaları, vardiya sonlarında yer altındaki tüm çalışanlar tamamen boşaltıldıktan sonra wireless ağ sayesinde emniyetli bir şekilde yer üstü ofislerde bulunan kontrol odasından gerçekleştiriyoruz. Yani, kablosuz iletişim ile daha güvenli madencilik yapıyoruz” dedi.
Kara, ileri teknoloji ve Ar-Ge ile güçlenen diğer üretim süreçlerini şöyle özetledi: “Yer altında daha önce klasik yöntemle ve operatör tarafından yapılan delgi işlemlerini artık tam otomasyon delgi sistemi ile yapıyoruz; yani insan faktörünü minimize etmeyi hedefliyoruz. Tam otomasyon delgi sisteminde yer üstünde hazırlanan plan, makine hafızasına yükleniyor ve böylece tüm delgi makine tarafından otomatik olarak yapılıyor. Bu sistem sayesinde daha güvenli ve daha verimli delgi yapabiliyoruz. Yine Küre’de yurt dışından aldığımız ve proseslerde kullandığımız ürünlerin üretiminin Türkiye’de yapılması için Ar-Ge çalışmalarımızı da sürdürüyoruz. Cevherin kırılması sürecinde dev kazanların içine attığımız bilyeleri artık Samsun’daki izabe tesisimizde üretmeye başladık. Daha önce Çin, İtalya gibi farklı ülkelerden satın aldığımız bilyeler, Eti Bakır’ın 8 tesisinde kullanılıyor. Biz de Küre işletmesi olarak artık her yıl yurt dışından aldığımız 2.500 ton bilyeyi Samsun’daki kendi üretim hattımızdan almaya başladık.”
KÜRE’DEN SAMSUN VE MARDİN’DE BAKIR ÜRETİMİ YOLCULUĞU
Eti Bakır’ın tarihi Cenevizlilere uzanan, kamudan kalan ve halihazırdaki faaliyetleri sırasında ortaya çıkan tüm artıkların ekonomiye kazandırılması için de Ar-Ge çalışmalarının da devam ettiğini paylaşan Kara, “Samsun’da geçtiğimiz sene yeni yerine taşınan Eti Bakır Ar-Ge Merkezi’nde uluslararası kurum ve üniversitelerle birlikte çok önemli çalışmalar yapıyoruz. Tarihi ve halihazırdaki cürufların içinde kalan tüm metalleri geri kazanmayı hedefliyoruz” diye konuştu. Küre’deki bakır üretimi sürecinde artık ürün olarak ortaya çıkan pirit konsantresinin ise yaklaşık 1.200 kilometre uzaklıktaki Mazıdağı tesisine tren yoluyla taşındığını ve burada en son teknolojiler kullanılarak teknolojinin kilit elementlerinden kobaltın geri kazanıldığını da aktaran Kara, şöyle devam etti: “Bu sayede her yıl 2.500 ton kobaltı geri kazanarak dünya üretiminin %2’sini gerçekleştiriyoruz. Kobaltın, bakır üretiminin artık ürünü olan piritten ayrıştırılarak yeniden ekonomiye kazandırılması, sadece Türkiye’de değil aynı zamanda dünyada bu alandaki devrimlerden biri.”