Piyasaya Yön Veren Güncel Finans Haberleri

TCMB'nin net uluslararası rezervleri 25 Temmuz 2025 itibarıyla itibarıyla, bir önceki
haftaya göre 1 milyar 651 milyon dolar artış ile 64 milyar 450 milyon dolar oldu.

TCMB, haftalık 'Uluslararası Rezervler ve Döviz Likiditesi Gelişmeleri' 25 Temmuz tarihli raporunu yayınladı.

 Buna göre;

Resmi rezerv varlıkları, geçen haftaya göre %1,9 artarak 171,8 milyar ABD doları
düzeyinde gerçekleşmiştir.
Bu hafta döviz varlıkları, bir önceki haftaya göre %4,3 artarak 78,9 milyar ABD doları, altın
cinsinden rezerv varlıkları %0,1 azalarak 85,2 milyar ABD doları, IMF rezerv pozisyonu ve SDR
toplamı ise %0,7 artarak 7,7 milyar ABD doları olmuştur.
Kamu sektörünün (Merkez Bankası ve Merkezi Yönetim) kısa vadede döviz likiditesini
etkileyen döviz yükümlülükleri geçen haftaya göre %3,8 azalarak 115,4 milyar ABD
doları düzeyinde gerçekleşmiştir.
Önceden belirlenmiş döviz yükümlülükleri, bir önceki haftaya göre %7,8 azalarak 56,6 milyar
ABD doları, şarta bağlı döviz yükümlülükleri ise, bir önceki haftaya göre %0,4 artarak 58,8
milyar ABD doları düzeyinde gerçekleşmiştir.
Bu hafta itibarıyla, Merkez Bankası’nın toplam yabancı para swap işlemlerinden kaynaklanan
döviz yükümlülükleri 19,5 milyar ABD doları seviyesindedir

TCMB, 'Aylık Parasal Gelişmeler Raporu'nu yayınladı.

 Raporda yer alan değerlendirmeler aşağıda bulunuyor:

Geniş para arzı M3, Mayıs 2025 döneminde yıllık %43,6 büyümenin ardından Haziran 2025 döneminde
yıllık %42,1 büyümüştür. En dar para tanımı olan M1’in yıllık büyüme oranı ise bir önceki ay %42,3 olarak
gerçekleşirken Haziran ayında %44,2 olarak gerçekleşmiştir.

Parasal sektör tarafından verilen kredilerin yıllık artış hızı, hanehalkı için Mayıs 2025'te %44 iken Haziran
2025'te %43,9 olarak gerçekleşmiştir. Finansal olmayan kuruluşlara verilen krediler ise Mayıs 2025'te bir
önceki yıla göre %39,6 artmışken, Haziran 2025'te ise %40,4 artmıştır .

Geniş para arzı bileşenlerinin para arzındaki yıllık büyümeye katkısı incelendiğinde; vadeli mevduatların
para arzına en büyük katkıyı sağlayan kalem olduğu, bunu vadesiz mevduatların izlediği görülmektedir.
Haziran 2025'te geniş para arzı M3’te gözlenen yıllık %42,1 oranındaki büyümede %24,2 ile vadeli
mevduatlardaki artış etkili olmuş, bunu %13,1 ile vadesiz mevduatlar izlemiş ve diğer kalemlerin katkısı
sınırlı düzeyde kalmıştır. Aylık %2,5 oranındaki büyümede ise %1,5 ile vadesiz mevduatlardaki artış etkili
olurken, onu %1,1 vadeli TL mevduatlar takip etmiştir.

Geniş para arzı M3, Haziran 2025'te bir önceki aya göre 556 Milyar TL’lik artış göstermiştir. Aynı dönemde
M1, 334 Milyar TL artmış olup, bu artışta 234 Milyar TL artışla vadesiz TL mevduatlar etkili olmuştur. Vadeli
TL mevduatlar ise 250 Milyar TL’lik artışla M2’deki artışa katkıda bulunmuştur.

M3’teki yıllık büyümenin karşılık kalemlerine yansıması; %35,3’ü özel sektörden, %8,4’ü genel
yönetimden, %1,7’si banka dışı finansal kuruluşlardan ve %1,5’i net dış varlıklardan alacaklarda artış
şeklinde olmuştur. Diğer taraftan diğer kalemler (net) %4,7 oranında azalış olarak katkı yapmıştır.

M3’teki aylık büyümenin karşılık kalemlerine yansıması; %2,1’i özel sektörden, %0,5’i genel
yönetimden, %0,1’i banka dışı finansal kuruluşlardan ve %0,1’i net dış varlıklardan alacaklarda artış şeklinde
olmuştur. Diğer taraftan diğer kalemler (net) %0,3 oranında azalış olarak katkı yapmıştır (.

Kuruluştan yapılan basın açıklaması aşağıda bulunuyor:

Renault Group, 2025 yılının ilk yarısında ürün karmasındaki güçlenme, yeni model lansmanları ve elektrifikasyon odaklı stratejisiyle zorlu piyasa koşullarına rağmen istikrarlı bir performans ortaya koydu. Grup, 27,6 milyar avro ciroya ulaşırken, faaliyet kârlılığını %6 seviyesinde tutmayı başardı. Bu sonuçlar, Renault Group’un sürdürülebilir büyümeye, dengeli ürün stratejisine ve değer odaklı yaklaşımına duyduğu bağlılığın bir göstergesi oldu.
 

Renault Group, 2025 yılının ilk yarısında güçlü ürün karması ve başarılı yeni lansmanlarla ticari gücünü koruyarak zorlu piyasa koşullarına rağmen istikrarlı bir performans sergiledi.
Grup cirosu 2025’in ilk yarısında 27,6 milyar avro olarak gerçekleşti. Bu tutar, 2024’ün aynı dönemine göre %2,5 artışa, sabit döviz kurlarıyla ise %3,6’lık büyümeye işaret etti.
Otomotiv gelirleri 24,5 milyar avro seviyesinde gerçekleşti. Bu rakam, sabit kurla hesaplandığında 2024’ün ilk yarısına göre %1,6 artış anlamına gelirken, kur etkisiyle birlikte %0,5’lik bir büyüme sağlandı.
Mobilize Financial Services, müşteri finansmanı hacmindeki artış sayesinde 668 milyon avro faaliyet kârına katkı sundu; bu tutar bir önceki yıla göre 75 milyon avro artış gösterdi.
Grup faaliyet kârı 1,7 milyar avro seviyesinde oluşurken, toplam gelirin %6’sına karşılık geldi. Otomotiv faaliyet kârı ise 1 milyar avro ile otomotiv gelirlerinin %4’ünü oluşturdu.
Net gelir, Nissan etkisi hariç tutulduğunda 0,5 milyar avro olarak kaydedildi. Ancak, bağlı ortaklıklardan kaynaklanan -2,4 milyar avroluk zarar ve Nissan yatırımına ilişkin muhasebe yöntemindeki değişiklik nedeniyle oluşan -9,3 milyar avroluk nakit dışı zarar sonucunda, toplam Nissan etkisi -11,6 milyar avro seviyesinde gerçekleşti.
Serbest nakit akışı, 150 milyon avro mobilize temettüsü ve işletme sermayesi ihtiyacındaki -897 milyon avroluk değişimle birlikte 47 milyon avro olarak gerçekleşti.
30 Haziran 2025 itibarıyla otomotiv net nakit pozisyonu 5,9 milyar avro seviyesinde korunurken, Grup’un likidite rezervi 15,8 milyar avroya ulaştı.
Renault markası Avrupa’da binek ve hafif ticari araç pazarında 2. sırada yer alırken, Clio en çok satan model oldu. Fransa’da ise hem PC+LCV, hem de elektrikli ve hibrit binek araç segmentlerinde liderliğini sürdürdü.
Dacia markası, Avrupa’nın en çok tercih edilen ilk 10 markası arasında yer aldı; Sandero tüm satış kanallarında en çok satan binek otomobil olurken, Duster perakende satışlarda en çok tercih edilen SUV oldu. Alpine markası ise geçen yılın aynı dönemine kıyasla satışlarını %85 oranında artırarak dikkat çekici bir büyüme kaydetti.
Avrupa’daki sipariş defteri, başarılı model lansmanlarının da etkisiyle iki aylık ileriye dönük satış seviyesinde güçlü seyrini sürdürdü. Toplam stok seviyesi ise 530.000 araçla sağlıklı düzeyde korundu.
15 Temmuz 2025 tarihinde güncellenen yıl sonu beklentilerine göre, Grup faaliyet kârlılığının yaklaşık %6,5 seviyesinde gerçekleşmesi; serbest nakit akışının ise 1,0 ila 1,5 milyar avro arasında olması öngörülüyor.
2025 yılı mali hedefleri teyit edildi:


 

2024 sonuçları

 

2025 ilk yarı
 gerçekleşen

Grup faaliyet kârı

%7,6

6 %

Serbest nakit akışı

         2,9 milyar €

47 milyon €

(Mobilize temettüsü: 150 milyon €İşletme sermayesi etkisi: -897 milyon €)


“Yol haritamız belli: stratejimizde sürekliliği sağlamak ve dönüşümümüzü hızlandırmak”
 
 Renault Group CEO’su François Provost, “CEO’luk görevine adım atarken, Renault Group’un başarı için gerekli tüm temellere sahip olduğuna inanıyorum: adanmış ekipler, sağlam bir ürün planı, net bir marka konumlandırması ve yenilikçi bir organizasyon. Zorlu bir pazarda ilk yarı sonuçlarımız ilk hedeflerimizle uyumlu değildi. Hedeflerimize ulaşmak için gerekli önlemleri zaten devreye aldık. Yine de Renault Group’un kârlılığı sektörümüzde hâlâ bir referans niteliğinde ve bu standardı korumakta kararlıyız. Yol haritamız belli: stratejimizde sürekliliği sağlamak ve dönüşümümüzü hızlandırmak. Son derece sarsıcı bir ortamda, kontrol edebildiklerimize odaklanıyoruz: ekiplerimizi motive etmek, yatırımı ürünlere yönlendirmek, sınıfının en iyisi performans sunmak ve benzersiz iş ortaklığı ağımızdan faydalanmak. Renault Group’un önümüzdeki yıllarda sürdürülebilir ve üstün değer yaratmak için iyi bir konumda olduğuna inanıyorum” dedi.

Yılın ikinci yarısından, ilk yarıdan daha yüksek bir performans bekleniyor

2025’in ikinci yarısında lansmanı planlanan 7 yeni model ve 2 makyajlı versiyon, ürün karmasını güçlendirerek operasyonel performansa ivme kazandıracak. Haziran ayındaki güçlü sipariş trendi ve hacim artışı beklentisi, yılın ikinci yarısına dair pozitif görünümü destekliyor.

15 Temmuz 2025 itibarıyla güncellenen yıl sonu hedefleri:
 
• Grup faaliyet kârlılığı: yaklaşık %6,5
• Serbest nakit akışı: 1,0 - 1,5 milyar €

İkinci yarıda performansın ilk yarının üzerine çıkması hedefleniyor.

Küresel piyasalar, dün akşamki FOMC kararının ardından temkinli ama hafif
toparlanma eğilimiyle yeni güne başladı. Fed beklentilere paralel olarak
politika faizini sabit tuttu; Başkan Powell “para politikası iyi bir noktada”
vurgusunu yinelerken yakın vadede kesintiye kapıyı aralık bırakmakla birlikte
net bir takvim sunmadı. Bu söylem, eylülde indirim ihtimalini %60’ların
üzerinden %35 civarına çekti.
ABD vadelileri Meta ve Microsoft’un güçlü bilanço ardından %0,3-0,5
artıda; Apple ve Amazon sonuçları ise seans kapanışı sonrası gelecek.
Avrupa borsaları da hafif alıcılı. Asya tarafında manzara karışık: Çin’in
temmuz PMI’ının 49,3’e gerilemesi Şanghay ve Hong Kong’u baskılarken,
güçlü perakende-sanayi verileri ve BoJ’un faizi %0,50’de sabit bırakıp
enflasyon tahminini yukarı çekmesi Nikkei’yi destekledi.
Emtia cephesinde Brent petrol 72 $/varil civarında yatay; altının ons fiyatı
3300 dolar seviyesinde tutunuyor. Kripto varlıklarda konsolidasyon sürüyor:
Bitcoin 118-119 bin $ bandında, Ethereum 3 900 $ civarında.
Dün Meta’nın reklam ve Reels gelirlerindeki çift haneli artışla EPS’i 7,14 $’a,
Microsoft’un ise Azure gelir büyümesiyle EPS’i 3,65 $’a çıkarak beklentilerin
üzerinde sonuçlar açıklanmış oldu. Nasdaq vadelerini yukarı taşıdı; hisseler
seans sonrası sırasıyla %11 ve %9 prim yaptı. Ford ise 800 mn $ tarife yükü
nedeniyle yıllık kâr hedefini düşürünce hisse %2,5 geriledi.
Bugün TSİ 15:00’te Almanya temmuz ayı öncü TÜFE verileri, TSİ 15:30’da ise
ABD’de haziran ayı PCE enflasyonu ve haftalık işsizlik maaşı başvuruları
açıklanacak. Fed’in temel enflasyon göstergesi çekirdek PCE’nin aylık bazda
%0,2’den %0,3’e çıkması, yıllık bazda ise %2,7’de sabit kalması bekleniyor.
Manşet PCE’nin ise aylık bazda %0,1’den %0,3’e, yıllıkta ise %2,3’ten %2,5’e
yükseleceği tahmin ediliyor

 Tacirler Yatırım Menkul Değerler A.Ş.
  www.tacirler.com.tr
                                 
                                  ***
                               Yasal Uyarı
 
  Burada yer alan yatırım bilgi, yorum ve tavsiyeler yatırım danışmanlığı kapsamında değildir.Yatırım danışmanlığı hizmeti ; aracı kurumlar, portföy yönetim şirketleri, mevduat kabul etmeyen bankalar ile müşteri arasında imzalanacak yatırım danışmanlığı sözleşmesi çerçevesinde sunulmaktadır.Burada yer alan yorum ve tavsiyeler, yorum ve tavsiyede bulunanların kişisel görüşlerine dayanmaktadır.Bu görüşler mali durumunuz ile risk ve getiri tercihlerinize uygun olmayabılır.Bu nedenle, sadece burada yer alan bilgilere dayanılarak yatırım kararı verilmesi beklentilerinize uygun sonuçlar doğurmayabilir.

TCMB Para Politikası Kurulu'nun 24 Temmuz tarihinde yaptığı toplantısının tutanak özetleri yayınlandı.

 Kurulun değerlendirmeleri söyle:

Küresel Ekonomi
1. Küresel ticaret politikalarına ilişkin belirsizlik yüksek seviyelerini korumaktadır. Bununla birlikte, küresel büyüme görünümündeki sınırlı iyileşme devam etmiştir. Türkiye’nin dış ticaret ortaklarının ihracat paylarıyla ağırlıklandırılan küresel büyüme endeksinin 2025 yılında yüzde 2,0; 2026 yılında ise yüzde 2,3 oranında artacağı tahmin edilmektedir. Küresel talep görünümündeki bozulma ham petrol fiyatlarını baskılamaya devam ederken, enerji emtia fiyatları jeopolitik gelişmelere bağlı olarak dalgalı bir seyir izlemektedir. ABD ve diğer ülkelerin önümüzdeki dönemde izleyeceği ticaret ve ekonomi politikalarına dair belirsizlikler ve jeopolitik riskler küresel iktisadi faaliyetin seyri açısından öne çıkan risk faktörleri olarak görülmektedir.

2. Tarife artışlarının enflasyon üzerindeki beklenen etkileri ülkeler arasında farklılık gösterebilmekle birlikte, enflasyon belirsizliği küresel ölçekte artmıştır. Bu çerçevede, merkez bankalarının indirim süreçlerinde temkinli yaklaşımlarını sürdürecekleri beklenmektedir. Gelişmekte olan ülke piyasalarına portföy girişleri devam etmekle birlikte, yüksek seviyesini koruyan küresel belirsizlikler ve jeopolitik gelişmeler, portföy hareketleri üzerindeki aşağı yönlü riskleri canlı tutmaktadır.

3. Jeopolitik gelişmeler; enerji fiyatları, risk iştahı, ülke risk primleri ve turizm kanallarından küresel ekonomiyi olumsuz etkileyebilecektir.

Parasal ve Finansal Koşullar
4. Türk lirası (TL) mevduat faiz oranları politika faiz oranlarındaki indirim beklentisinin etkisiyle 20 Haziran haftasına kıyasla 175 baz puan azalarak 18 Temmuz haftası itibarıyla yüzde 54,7 seviyesinde gerçekleşmiştir. Aynı dönemde TL ticari kredi faiz oranları (Kredili Mevduat Hesabı ve Kredi Kartı hariç) 381 baz puan azalarak yüzde 55; ihtiyaç kredisi (Kredili Mevduat Hesabı hariç) faiz oranları 338 baz puan azalarak yüzde 67,6; konut kredisi faiz oranları 98 baz puan azalarak yüzde 42,6; taşıt kredisi faiz oranları ise 17 baz puan gerileyerek yüzde 44,6 seviyesinde oluşmuştur.

5. Bireysel kredilerin 4 haftalık büyüme oranlarının ortalaması 20 Haziran-18 Temmuz döneminde yüzde 2,7 seviyesine gerilemiştir. Bu gelişmede kredi kartı bakiye büyümesindeki azalışın etkisi belirgin olmakla birlikte, konut ve taşıt kredileri büyümesindeki gerileme de etkili olmuştur. TL ticari kredilerin 4 haftalık büyüme oranlarının ortalaması yüzde 2,4 seviyesinden yüzde 3’e yükselmiştir. Kur etkisinden arındırılmış YP ticari kredilerdeki 4 haftalık büyüme oranlarının ortalaması yabancı para (YP) krediler için uygulanan büyüme sınırının altında seyrederek yüzde 0,4 olarak gerçekleşmiştir.

6. Parasal aktarım mekanizmasını güçlendirmek ve TL’ye geçişi desteklemek amacıyla makroihtiyati politikalarda mevcut PPK döneminde bir dizi adım atılmıştır. Gerçek kişi TL mevduat payına göre olan hedefler artırılırken; TL payı, yüzde 60 ile yüzde 65 arasında olan bankalar için de artış hedefi getirilmiştir. Kur Korumalı Mevduat (KKM) hesaplarına uygulanan zorunlu karşılık oranı yüzde 33’ten yüzde 40’a yükseltilirken, KKM hesapları için belirlenen asgari faiz oranı politika faizinin yüzde 50’sinden yüzde 40’ına indirilmiştir. KKM'den TL'ye geçiş hedefi kaldırılırken, KKM'nin yenilenmesi ve TL'ye geçişine ilişkin toplam hedef korunmuştur. 1 aydan uzun vadelerde de değişken faizli TL mevduat hesabı açılabilmesine imkân sağlanırken, TÜFE, ÜFE ve TLREF’e endeksli mevduat için zorunlu karşılık oranı tüm vadelerde yüzde 10 olarak belirlenmiştir. Yabancı para mevduat için TL cinsinden tesis edilmesi gereken zorunlu karşılık oranı ise, yüzde 4’ten yüzde 2,5’e indirilmiştir.

7. Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) brüt uluslararası rezervleri, 20 Haziran’dan bu yana 12,9 milyar ABD doları artarak 18 Temmuz itibarıyla 168,6 milyar ABD dolarına yükselmiştir. Türkiye’nin 5 yıllık kredi risk primi (CDS) 23 Temmuz itibarıyla 282 baz puan seviyesine düşmüştür. Türk lirasının 1 ay vadeli kur oynaklığı 23 Temmuz itibarıyla yüzde 9,1 seviyesine, 12 ay vadeli kur oynaklığı yüzde 19,8 seviyesine gerilemiştir. Önceki PPK toplantı haftasından bu yana DİBS piyasasına 2,9 milyar ABD doları, hisse senedi piyasasına ise 0,8 milyar ABD doları olmak üzere toplam 3,7 milyar ABD doları net portföy girişi gerçekleşmiştir.

Talep ve Üretim
8. Mayıs ayında perakende satış hacim endeksinde aylık bazda yüzde 1,6, çeyreklik bazda ise yüzde 3,1 oranında artış gerçekleşmiştir. Altın hariç bakıldığında hem aylık hem de çeyreklik artışlar daha düşüktür. Aynı dönemde ticaret satış hacim endeksi aylık bazda yüzde 3,3, çeyreklik bazda ise yüzde 3 oranında artmıştır. Hizmet üretim endeksi mayıs ayında yüzde 1,2 oranında artış kaydetmiştir. Çeyreklik bazda ise, yılın ilk çeyreğindeki yüzde 3,3 oranında yükselişinin ardından, mayıs ayı itibarıyla ikinci çeyrekte sınırlı olarak gerilemiştir. Mayıs ayında yükseliş kaydeden kartla yapılan harcamalar haziran ayında yatay seyretmiş, çeyreklik bazda ise artmıştır. Diğer yandan, kart kullanım oranında son yıllarda görülen artışın etkisi dışlandığında tüketim harcamalarının daha ılımlı gerçekleştiği değerlendirilmektedir. Beyaz eşya satışları nisan-mayıs döneminde artmış, otomobil satışları ise ikinci çeyrekte gerilemiştir. İmalat sanayi firmalarına yönelik anket verileri, temmuz ayında kayıtlı iç piyasa siparişlerinin, bir önceki çeyreğin altında olduğuna işaret etmektedir. Firma görüşmelerinden edinilen tüketim harcamalarına ilişkin tespitler de iç talepte zayıf seyri teyit etmektedir. Özetle, yakın döneme ilişkin veriler, talep koşullarının dezenflasyonist etkisinin arttığını göstermektedir.

9. Mayıs ayında sanayi üretim endeksi, mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış olarak aylık bazda yüzde 3,1 oranında, takvim etkilerinden arındırılmış olarak yıllık bazda yüzde 4,9 oranında artmıştır. Çeyreklik bazda ise sanayi üretimi, mayıs ayı itibarıyla ikinci çeyrekte yatay bir seyir izlemiştir. Ana eğilimi izlemek amacıyla tipik oynaklık sergileyen diğer ulaşım ve benzeri sektörler dışlandığında, sanayi üretimindeki aylık artış daha sınırlı olmuş, çeyreklik bazda ise üretimde sınırlı gerileme gerçeklemiştir. Nisan ayında Ramazan Bayramı tatilinin idari kararla uzatılması sonucu oluşan köprü günlerinin üretim üzerindeki aşağı yönlü etkisinin mayıs ayında kısmi telafisi de sanayi üretimini yukarı yönlü etkilemiştir. Bu çerçevede, tipik oynak sektörlerin yukarı yönlü etkisi ve nisan ayındaki köprü günleri ile bağlantılı düşük baz birlikte göz önünde bulundurulduğunda, mayıs ayı itibarıyla ikinci çeyrekte sanayi üretiminin ana eğiliminin görece yatay olduğu değerlendirilmektedir. İmalat sanayine yönelik anket göstergeleri, ikinci çeyrekte imalat sanayinde faaliyetin zayıf seyrini sürdürdüğüne işaret etmiştir. İmalat sanayi kapasite kullanım oranı, bir önceki çeyreğe kıyasla 0,3 puan azalmıştır. Temmuz ayına ilişkin öncü veriler, kapasite kullanım oranındaki gerilemenin devam ettiğini göstermektedir. İnşaat üretim endeksi ise, mayıs ayı itibarıyla ikinci çeyrekte çeyreklik bazda yüzde 1,1 oranında azalmakla birlikte, bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 16,5 oranında artmıştır.

10. Mayıs ayında mevsimsellikten arındırılmış istihdam, 32,5 milyon kişi seviyesinde gerçekleşmiş ve çeyreklik bazda yüzde 0,1 oranında azalmıştır. Bu dönemde, işgücüne katılım oranı çeyreklik olarak değişmemiş, işsizlik oranı ise 0,3 puan artarak yüzde 8,5 seviyesine yükselmiştir. Anket göstergeleri, yılın ikinci çeyreğinde imalat sanayi firmalarının geleceğe yönelik istihdam beklentilerinde tarihsel ortalamanın altında seyreden görünümün devamına işaret etmiştir.

11. Mayıs ayında cari işlemler dengesi, dış ticaret açığındaki azalmanın etkisiyle, aylık bazda 0,7 milyar ABD doları açık vermiştir. 12 aylık birikimli cari açık ise 16 milyar ABD doları seviyesini korumuştur. Seyahat gelirleri tatil sezonunun başlamasıyla aylık bazda 5 milyar ABD dolarına yükselerek önceki yıl seviyesinin üzerinde gerçekleşmiştir. Bu dönemde, 12 aylık birikimli olarak seyahat gelirleri 57,2 milyar ABD doları olmuş, hizmetler dengesi fazlası ise 62,2 milyar ABD doları seviyesinde gerçekleşerek güçlü seyrini sürdürmüştür.

12. Haziran ayında mevsimsellikten arındırılmış olarak ihracat azalırken, ithalat artış kaydetmiştir. 12 aylık birikimli olarak ise dış ticaret açığı bir önceki aya göre artış göstermiştir. Bu çerçevede, 12 aylık birikimli cari açıkta, haziran ayında artış öngörülmektedir. Altın ithalatı, haziran ayında 1,6 milyar ABD doları seviyesinde gerçekleşirken, 12 aylık birikimli olarak 20,6 milyar ABD doları olmuştur. Mevsimsellikten arındırılmış tüketim malı ithalatı, ikinci çeyrekte artmıştır. Mücevher kalemi dışlandığında da hem haziran ayında hem de çeyrek genelinde tüketim malı ithalatı yükselmiştir. Haziran ayına ilişkin geçici dış ticaret verileri temmuz ayı için yüksek frekanslı öncü verilerle beraber değerlendirildiğinde, üç aylık ortalama eğilimler, ihracatta yatay seyre, ithalatta ise azalışa işaret etmektedir. Yüksek frekanslı veriler, temmuz ayında mücevher hariç tüketim malı ithalatında aylık bazda gerileme ile birlikte yüksek seviyenin korunduğu bir görünüm ima etmektedir.

13. Cari açığın finansmanı tarafında, bankacılık sektörünün 12 aylık birikimli uzun vadeli borç çevirme oranı, mayıs ayında yüzde 168 civarında gerçekleşmiştir. Söz konusu oran, bankacılık sektörü dışındaki firmalarda yaklaşık yüzde 145 olmuştur. Bu çerçevede, yurt dışı borçlanma imkanlarının yüksek seviyelerini koruduğu, ancak gelecek dönemde YP cinsi borçlanmanın azalması ve iktisadi faaliyetin hız kesmesiyle borç çevirme oranlarının düşüş eğilimine girebileceği değerlendirilmiştir.

Enflasyon Gelişmeleri ve Beklentiler
14. Tüketici fiyatları haziran ayında yüzde 1,37 oranında yükselmiş, yıllık enflasyon 0,36 puan azalarak yüzde 35,05 seviyesinde gerçekleşmiştir. B endeksinin yıllık değişim oranı 0,19 puan düşerek yüzde 34,62’ye gerilerken, C endeksinin yıllık değişim oranı 0,27 puan artışla yüzde 35,64 olmuştur. Yıllık enflasyona katkılar temel mal ve enerji gruplarında artarken, gıda ve alkolsüz içecekler ile hizmet gruplarında gerilemiştir. Mevsimsellikten arındırılmış verilerle, tüketici fiyatlarının aylık artışı bir önceki aya kıyasla belirgin bir değişiklik sergilememiştir.

15. Haziran ayında hizmet aylık enflasyonu bir önceki aya kıyasla yükselmiş, bu grupta bayram ve akaryakıt fiyatları etkisiyle artan ulaştırma hizmetlerinin yanı sıra geçmiş enflasyona endeksleme eğilimi güçlü olan eğitim ve kira alt kalemleri öne çıkmıştır. Enerji grubunda, son dönemdeki jeopolitik gelişmeleri takiben fiyat artışı güçlenen akaryakıtın yanı sıra şebeke suyu grup aylık enflasyonunu sürükleyen alt kalemler olmuştur. Temel mallarda aylık enflasyon bir önceki aya kıyasla zayıflarken, kur geçişkenliği yüksek olan dayanıklı tüketim malları alt grubunda beyaz eşya dışındaki kalemlerde nispeten sınırlı bir artış gözlenmiştir. Gıda fiyatları ise bir miktar gerilemiş; bu grupta işlenmemiş gıda fiyatları sebze öncülüğünde düşüş gösterirken, işlenmiş gıdada aylık fiyat artışı yavaşlamıştır. Öte yandan, taze meyve ve sebze fiyatlarındaki düşüşün mevsim normallerinin altında kalması, işlenmemiş gıda fiyatlarındaki gerilemeyi sınırlamıştır.

16. Enflasyonun ana eğilimi haziran ayında yatay seyretmiştir. Mevsimsellikten arındırılmış aylık artışlar B endeksinde sınırlı bir miktar gerilerken C endeksinde belirgin bir değişiklik göstermemiştir. Bu dönemde fiyat artışlarının B endeksini oluşturan gruplardan temel mallar ve işlenmiş gıdada zayıfladığı, hizmette ise yükseldiği gözlenmiştir. Dağılım ve model bazlı ana eğilim göstergeleri bir önceki aya kıyasla belirgin bir değişiklik göstermemiştir.

17. Haziran ayı itibarıyla son üç aylık dönemde mevsim etkilerinden arındırılmış ortalama fiyat artışı temel mallarda (yüzde 2,06) yatay seyrederken hizmet sektöründe (yüzde 2,95) bir önceki aya kıyasla yükselmiştir. Kira hariç hizmetlerde de bu oran bir miktar yükselerek yüzde 2,55 olmuştur.

18. Hizmet sektöründe hâkim olan fiyatlama davranışı önemli bir atalete ve şokların enflasyon üzerindeki etkilerinin uzun bir zamana yayılmasına neden olmaktadır. Bu görünümle, hizmet enflasyonu mallara göre yüksek seyrini sürdürmektedir. Haziran ayında hizmet grubu fiyat artışları bir miktar güçlenmiştir. Ulaştırma hizmetlerinde fiyatlar bayram ve akaryakıt fiyat gelişmelerinin etkisiyle; diğer hizmetler alt grubundaki eğitim hizmetlerinde fiyatlar özel okul ücret gelişmelerine istinaden bir önceki aya kıyasla artmıştır. Bu dönemde, aylık kira enflasyonu kontrat yenileme oranındaki mevsimsel etkilerle yükselmiştir. Haberleşme ve lokanta-otel gruplarında aylık enflasyon görece ılımlı seyrini bu dönemde de korumuştur.

19. Perakende Ödeme Sistemi (PÖS) mikro verileri üzerinden takip edilen öncü göstergeler, temmuz ayında yenilenen kontrat oranındaki artış nedeniyle aylık kira enflasyonunun mevsimsel etkilerle yükseleceğine, yıllık bazda ise yavaşlama eğilimini sürdüreceğine işaret etmektedir. Gerek PÖS mikro verilerinden elde edilen yeni ve yenilenen sözleşmelerde oluşan gerekse de konut değerleme raporları üzerinden takip edilen kira artış oranlarının TÜFE’deki mevcut yıllık kira enflasyonunun altında değerler aldığı ve gerilemeye devam ettiği izlenmektedir.

20. Üretici enflasyonu son dönemdeki jeopolitik gelişmelerden olumsuz yönde etkilenmiştir. Yurt içi üretici fiyatları haziran ayında enerji kalemleri öncülüğünde yüzde 2,46 oranında artmış, yıllık enflasyon 1,32 puan artarak yüzde 24,45’e yükselmiştir. Bu dönemde ana sanayi grupları itibarıyla fiyat artışları, jeopolitik gelişmelerin etkisiyle enerji grubunda (yüzde 8,42 ile) güçlü seyretmiştir.

21. Temmuz ayında uluslararası emtia fiyatları bir miktar gerilemiştir. Haziran ayında jeopolitik gelişmelerin etkisi ile önemli ölçüde yükselen enerji grubu fiyatları, temmuz ayında nispeten ılımlı seyretmiştir. Enerji dışı emtia fiyatları azalmış, bu gelişmede tarımsal emtia fiyatları belirleyici olmuştur. Küresel gelişmelerle haziran ayı içerisinde bir süre 78 ABD doları seviyesinde seyreden Brent ham petrol fiyatları, temmuz ayının üçüncü haftası itibarıyla ortalama 71 ABD doları seviyesine gerilemiştir. Jeopolitik gelişmelerin ve küresel ticarette artan korumacılığın dezenflasyon sürecine olası etkileri yakından takip edilmektedir.

22. Küresel Arz Zinciri Baskı Endeksi haziran ayında tarihsel ortalamasına yakın gerçekleşmiştir. Öte yandan, bu dönemde gerek küresel konteyner endeksi gerekse Çin’e yönelik konteyner endeksi önemli ölçüde yükselse de bu durum temmuz ayının ilk yarısında yerini düşüşe bırakmıştır. Döviz kuru sepeti, Euro kurunda daha belirgin olmak üzere, haziran ayında yükselmiştir. Bu dönemde mevsimsel etkilerden arındırılmış imalat sanayi PMI verileri girdi fiyatlarında artışa, ürün fiyatlarında ise yavaşlamaya işaret etmiştir.

23. Temmuz ayı Piyasa Katılımcıları Anketi sonuçlarına göre 2025 yıl sonu enflasyon beklentisi 0,2 puan düşerek yüzde 29,7 seviyesine gerilemiştir. 2026 yıl sonu enflasyon beklentisi değişmezken gelecek on iki ay ve yirmi dört ay sonrasına ilişkin enflasyon beklentileri sırasıyla 1,2 puan ve 0,3 puan aşağı güncellenerek yüzde 23,4 ve yüzde 17,1 seviyesinde gerçekleşmiştir. 5 yıl sonrasına ilişkin enflasyon beklentisi ise 0,2 puan yükselişle yüzde 11,2 düzeyinde ölçülmüştür. Reel sektör beklentilerine bakıldığında, firmaların on iki ay sonrasına ilişkin yıllık enflasyon beklentisi, haziran ayında 1,2 puan azalarak yüzde 39,8 seviyesine gerilemiştir. Aynı dönemde hane halkının on iki ay sonrasına ilişkin enflasyon beklentileri ise 6,9 puan düşerek yüzde 53,0 seviyesinde seyretmiştir. Enflasyon beklentileri ve fiyatlama davranışları dezenflasyon süreci açısından risk unsuru olmaya devam etmektedir.

24. Öncü veriler temmuz ayında aylık enflasyonun aya özgü unsurlarla geçici olarak artacağına işaret etmektedir. Bu dönemde, aylık tüketici enflasyonunun seyrinde yönetilen-yönlendirilen fiyat ve vergi ayarlamalarının etkisinin yanı sıra hizmet sektörüne ilişkin zamana bağlı fiyat belirleme eğilimi yüksek alt kalemlerdeki gelişmeler öne çıkmaktadır. Buna karşın, ana eğilimin ılımlı seyredeceği öngörülmektedir. Mevsimsel etkilerden arındırıldığında aylık enflasyonun temmuz ayında temel mal ve hizmetlerde bir miktar yükselebileceği izlenmektedir. Öncü verilere göre, dayanıklı tüketim mallarında mobilya ve otomobil alt kalemlerindeki fiyat artışları öne çıkarken, diğer alt kalemlerde görece ılımlı bir seyir gözlenmektedir. Bu dönemde hizmetler sektöründe ise kiraya ek olarak haberleşme ve sağlık hizmetleri gibi zamana bağlı fiyat belirleme eğilimi yüksek kalemlerdeki fiyat gelişmeleri etkili olmaktadır. Temmuz ayında ana gruplar arasında enerji sektörü yüksek fiyat artışı ile dikkat çekmekte, bu gelişmede meskenlere yönelik doğal gaz tarifesinde yapılan düzenleme ile akaryakıt ve tüp gazdaki maktu vergi güncellemesinin etkilerinin belirleyici olacağı öngörülmektedir. Bu dönemde alkollü içecekler ve tütün grubunda da maktu vergi ayarlaması kaynaklı fiyat artışları takip edilmektedir. Öte yandan, temmuz ayında gıda fiyatlarındaki ılımlı seyrin sürmesi beklenmektedir. İşlenmemiş gıda tarafında taze meyvelerde mevsim ürünlerinde fiyat düşüşleri izlenmekte, işlenmiş gıda enflasyonunun ise ekmek-tahıl grubu öncülüğünde bir miktar yükseleceği öngörülmektedir. Tüm veriler ışığında, öncü veriler temmuz ayında dezenflasyon sürecinin devamına işaret etmektedir.

Para Politikası
25. Para Politikası Kurulu (Kurul), politika faizi olan bir hafta vadeli repo ihale faiz oranının yüzde 46’dan yüzde 43’e indirilmesine karar vermiştir. Kurul ayrıca, Merkez Bankası gecelik vadede borç verme faiz oranını yüzde 49’dan yüzde 46’ya, gecelik vadede borçlanma faiz oranını ise yüzde 44,5’ten yüzde 41,5’e indirmiştir.

26. Fiyat istikrarı sağlanana kadar sürdürülecek sıkı para politikası duruşu, talepte dengelenme, Türk lirasında reel değerlenme ve enflasyon beklentilerinde düzelme vasıtası ile dezenflasyon sürecini destekleyecektir. Maliye politikasının eşgüdümü bu sürece katkı sağlayacaktır. Kurul politika faizine ilişkin atılacak adımları enflasyon gerçekleşmelerini, ana eğilimini ve beklentilerini göz önünde bulundurarak öngörülen dezenflasyonun gerektirdiği sıkılığı sağlayacak şekilde belirleyecektir. Adımların büyüklüğü, enflasyon görünümü odaklı, toplantı bazlı ve ihtiyatlı bir yaklaşımla gözden geçirilecektir. Enflasyonda belirgin ve kalıcı bir bozulma öngörülmesi durumunda tüm para politikası araçları etkili şekilde kullanılacaktır.

27. Kredi ve mevduat piyasalarında öngörülenin dışında gelişmeler olması halinde parasal aktarım mekanizması ilave makroihtiyati adımlarla desteklenecektir. Likidite koşulları yakından izlenmeye ve likidite yönetimi araçları etkili şekilde kullanılmaya devam edilecektir.

28. Kurul, politika kararlarını enflasyonu orta vadede yüzde 5 hedefine ulaştıracak parasal ve finansal koşulları sağlayacak şekilde belirleyecektir. Kurul, kararlarını öngörülebilir, veri odaklı ve şeffaf bir çerçevede alacaktır.
 

Fed Faizleri Sabit Tuttu
1993’ten Sonra İlk Kez 2 Fed Üyesi Faiz Kararına Karşı Oy Kullandı
 
Fed Faizi Sabit Tuttu, Eylül İçin Sinyal Vermedi
ABD Merkez Bankası (Fed), Temmuz toplantısında politika faizini %4,25-4,50 aralığında sabit bıraktı ve son beş toplantıda faizde değişikliğe gitmedi. Karar metninde, ekonomik büyümenin yılın ilk yarısında yavaşladığı, işgücü piyasasının güçlü kaldığı ve enflasyonun hâlâ yüksek olduğu vurgulandı. Yetkililer, tarifelerin enflasyon üzerindeki etkilerini yakından izleyerek temkinli davranılması gerektiğini belirtti. Fed Başkanı Jerome Powell, mevcut para politikasının gelişmelere hızlı yanıt verebilecek esneklikte olduğunu söyledi. Eylül için henüz karar alınmadığını, verileri takip ettiklerini ifade etti. Powell, enflasyonun 2022’ye göre gerilediğini ancak hedefin üzerinde seyrettiğini ve tarife kaynaklı fiyat artışlarının başladığını aktardı. Haziran ayında yıl sonuna kadar iki faiz indirimi beklenirken, bu toplantıda indirim yapılmadı. Ancak piyasalarda Eylül ayında faiz indirimi olasılığı %60 civarında fiyatlanıyor.
 
Microsoft ve Meta’nın Yapay Zeka Hamleleri Teknoloji Hisselerini Yukarı Taşıdı
Microsoft ve Meta’nın yapay zeka yatırımlarını artıracaklarını duyurması, ABD teknoloji hisselerinde yükselişi tetikledi. Nasdaq 100 vadelileri %1,3, S&P 500 vadelileri %0,9 artış gösterdi. Microsoft’un Azure geliri beklentileri aşarken, şirket veri merkezlerine bu çeyrek 30 milyar doların üzerinde yatırım yapacağını açıkladı. Hisseleri kapanış sonrası vadeli işlemlerde %9 yükseldi. Bu artışın korunması halinde Microsoft’un piyasa değeri 4 trilyon dolara ulaşabilir. Meta hisseleri ise %10’un üzerinde artış kaydetti. Şirket, yapay zeka yatırımlarının halihazırda kayda değer gelir getirdiğini belirtti.
 
Microsoft ve Meta’dan Güçlü Bilanço Performansı
Microsoft ve Meta, Nisan-Haziran dönemine ait bilançolarında gelir ve kârlılık artışı kaydetti. Microsoft’un geliri, geçen yılın aynı dönemine göre %18 artarak 76,4 milyar dolara, net kârı ise %24 yükselerek 27,2 milyar dolara çıktı. Hisse başına kâr 3,65 dolar oldu. CEO Satya Nadella, bulut ve yapay zekanın iş dünyasındaki dönüşümde kilit rol oynadığını vurgularken, Azure gelirinin yıllık %34 artışla 75 milyar doları aştığını açıkladı. Meta’nın geliri %22 artışla 47,5 milyar dolara, net kârı ise %36 yükselişle 18,3 milyar dolara ulaştı. Hisse başına kâr 7,14 dolara yükselirken, şirket üçüncü çeyrek gelir beklentisini 47,5-50,5 milyar dolar aralığında açıkladı. CEO Mark Zuckerberg, çeyreği güçlü tamamladıklarını ve yapay zeka alanındaki vizyonlarını vurguladı.
 
Humana Hisseleri, 2. Çeyrekte Güçlü Sonuçlar Açıkladı, Yıllık Beklentilerini Yükseltti
Humana, 2025’in ikinci çeyreğinde piyasa beklentilerini aşan güçlü finansal sonuçlar açıkladı; gelir ve düzeltilmiş hisse başı kâr tahminlerini yukarı revize ederek yıl sonu beklentilerini güçlendirdi. CenterWell Primary Care hasta sayısındaki artış ve Medicare Advantage üyelik kaybındaki iyileşme dikkat çekiyor. Sektördeki olumsuz revizyonlardan farklı olarak, maliyet kontrolü ve fiyatlama stratejilerindeki başarı şirketi öne çıkarıyor.
 
Tesla, LG Energy ile 4,3 Milyar Dolarlık ABD Yapımı Pil Tedarik Anlaşması İmzaladı
Tesla, 2027-2030 yılları arasında ABD’de üretilen LFP piller için LG Energy ile 4,3 milyar dolarlık anlaşma yaptı. Bu adım, Tesla’nın Çin dışı tedarik zincirini güçlendirme ve enerji depolama işini canlandırma hedefini destekliyor.
 
Generac’ın 2. Çeyrek Karı ve Satışları Artış Gösterdi
Generac, ikinci çeyrekte konut ve ticari talepteki artışla kar ve satışlarını yükseltti. Net kar 74 milyon dolara, hisse başı düzeltilmiş kar 1,65 dolara çıktı. Satışlar %6,3 artarak 1,06 milyar doları buldu. Enerji depolama sistemleri ve taşınabilir jeneratörler güçlü büyüme sağladı; ticari segmentte ise veri merkezi ve telekom talepleri etkili oldu. Şirket, yıl sonu satış büyüme tahminini %2-5 aralığına revize etti. Hisseleri ön piyasa işlemlerinde %5,1 değer kazandı.
 
Electronic Arts, 1. Çeyrekte Beklentileri Aştı
Electronic Arts, 2026 mali yılının ilk çeyreğinde net rezervasyonlarını %2,9 artırarak 1,3 milyar dolara çıkardı, gelirleri ise %0,7 artışla 1,67 milyar dolar oldu. FC ve Apex Legends’ın güçlü performansı öne çıktı. Şirket, ikinci çeyrek için net rezervasyon hedefini 1,8-1,9 milyar dolar olarak belirledi; Battlefield 6 lansmanı nedeniyle pazarlama harcamalarının artması bekleniyor. Sağlam ürün portföyüyle yıl sonu hedeflerine güven devam ediyor.
 
MSFT-Microsoft Corporation Analizi
Microsoft hissesi, 30 Temmuz’da kapanışı 513,24 dolarla gerçekleştirdi ve önceki güne göre %0,13 artış gösterdi. Hisse, 50, 100 ve 200 günlük üssel hareketli ortalamaların üzerinde seyrederek teknik olarak güçlü bir görünüm sergiliyor. RSI değeri 70,25 ile aşırı alım bölgesine yaklaşırken, MACD göstergesi momentumda kısa vadeli bir yavaşlamaya işaret ediyor olabilir; bu da güçlü yükseliş trendinde kısa süreli bir düzeltme olasılığını artırıyor. Hisse, 518,29 dolardaki zirveye sadece %1 uzaklıkta bulunuyor. Direnç seviyeleri 515,95 ve 518,35 dolar; destekler ise 510,15 ve 507,25 dolar arasında yer alıyor. Analistlerin %94,4’ü Microsoft hissesi için “al” önerisi verirken, “sat” önerisi yok, %5,6’sı ise “tut” diyor. Şirket, beklenenden güçlü gelen çeyrek sonuçlarıyla piyasa değerini 4 trilyon dolara taşımaya hazırlanıyor. Azure bulut biriminin satışları %39 artış göstererek beklentileri aştı. CFO Amy Hood, yıllık gelir büyümesinin çift haneli seviyelerde gerçekleşeceğini ve ilk çeyrekte 30 milyar doları aşan sermaye harcaması planlandığını açıkladı. Microsoft, yapay zeka liderliğini sürdürürken, piyasa ve yatırımcıların güvenini kazanmaya devam ediyor.
Dirençler: 515.95/518.35/520.35 Zirve Fiyatı: 518,29 $ Kapanış Fiyatı: 513,24 $
Destekler: 510.15/507.25/505.15 Zirveye Uzaklık: %1 Piyasa Değeri: 3.815 Milyar $
Analist Tahminleri: Al: %94.4 (68) Sat: %0.0 (0) Tut: %5.6 (4)
 
META- Meta Platforms, Inc. Teknik Analizi
Meta Platforms hissesi, 30 Temmuz’da kapanışı 695,21 dolardan yaparak bir önceki güne göre yaklaşık %0,68 değer kaybetti. Hisse, 50, 100 ve 200 günlük üssel hareketli ortalamaların üzerinde seyrederek teknik olarak destekleniyor. RSI 44,63 ile nötr bölgede, MACD (2,54) ile sinyal hattı (6,19) arasındaki fark ise momentumun zayıfladığına işaret ediyor. Bu durum, yükseliş potansiyelinin korunduğunu ancak kısa vadede temkinli olunması gerektiğini gösteriyor. Kapanış fiyatı, zirve seviyesi olan 747,90 dolardan yaklaşık %8 uzaklıkta bulunuyor. Öne çıkan dirençler 697,35 ve 700,60 dolar, destekler ise 691,75 ve 688,05 dolar seviyelerinde yer alıyor. Piyasa değeri 1,509 milyar dolar olan hisse için analistlerin %90’ı “Al” önerisi veriyor. Meta Platforms, 2025 ikinci çeyrekte gelirini %22 artırarak 47,52 milyar dolara çıkardı ve beklentileri aştı. Reklam gelirleri 46,56 milyar dolar, faaliyet karı ise %38 artışla 20,44 milyar dolara yükseldi. Şirket, üçüncü çeyrek gelir tahminini 47,5-50,5 milyar dolar aralığında açıkladı ve yapay zeka yatırımlarını artırmayı planlıyor.
Dirençler: 697.35/700.60/704.30 Zirve Fiyat: 747,90 $ Kapanış Fiyatı: 695,21 $
Destekler: 691.75/688.05/684.30 Zirveye Uzaklık: %8 Piyasa Değeri: 1.509 Milyar $
Analist Tahminleri: Al: %90.0 (72) Sat: %1.3 (1) Tut: %8.8 (7)


  Alb Yatırım Menkul Değerler A.Ş.
  www.albyatirim.com.tr
 

                                  ***
                               Yasal Uyarı
 
  Burada yer alan yatırım bilgi, yorum ve tavsiyeler yatırım danışmanlığı kapsamında değildir.Yatırım danışmanlığı hizmeti ; aracı kurumlar, portföy yönetim şirketleri, mevduat kabul etmeyen bankalar ile müşteri arasında imzalanacak yatırım danışmanlığı sözleşmesi çerçevesinde sunulmaktadır.Burada yer alan yorum ve tavsiyeler, yorum ve tavsiyede bulunanların kişisel görüşlerine dayanmaktadır.Bu görüşler mali durumunuz ile risk ve getiri tercihlerinize uygun olmayabılır.Bu nedenle, sadece burada yer alan bilgilere dayanılarak yatırım kararı verilmesi beklentilerinize uygun sonuçlar doğurmayabilir.

TCMB internet sitesinde "Kamu Harcama Çarpanı" başlıklı Ekonomi Notu yayımlandı.

Özet
Maliye politikası araçlarının iktisadi faaliyet üzerindeki etkilerinin zamanlamasının ve büyüklüğünün
belirlenmesinde mali çarpan önemli bir işlev görmektedir. Kamu harcamalarında veya vergi
gelirlerinde meydana gelen bir birimlik dışsal değişimin milli gelir üzerinde meydana getirdiği etki
olarak tanımlanan mali çarpan, kullanılan politika aracına göre farklı değerler alabilmektedir. Bu
çalışmanın amacı kamu harcamalarının iki önemli bileşeni olan kamu tüketim ve kamu yatırım
harcamalarının çarpan değerlerini güncel verilerle hesaplamaktır. Çalışmanın bulguları kısa vadede
kamu tüketiminin orta vadede ise kamu yatırımının daha etkin bir maliye politikası aracı olduğunu
göstermektedir. Kamu tüketiminin GSYİH üzerindeki maksimum etkisi ilk anda (etki çarpanı) ortaya
çıkarken kamu yatırımlarının GSYİH üzerindeki maksimum etkisi daha büyük olmakta ve gecikmeli
olarak gözlenmektedir.

https://www.tcmb.gov.tr/wps/wcm/connect/b0a3052b-968a-4a69-99a0-e493a18e0233/en2515.pdf?MOD=AJPERES&CACHEID=ROOTWORKSPACE-b0a3052b-968a-4a69-99a0-e493a18e0233-pxw2hEY